Keywords
xerothermic grasslands
numerical parameters
steppe reserve
Festuco-Brometea
Trifolio- Geranietea sanguinei
Małopolska Upland
Poland
How to Cite
Number of views: 18
Number of downloads: 10
Abstract
In this paper, changes of the non-forest xerothermic vegetation of the “Murawy Dobromierskie” steppe reserve which occurred in the period 1993-2012 are examined. The material comprises 50 relevés, of which 43 date from 2012 and the other 7 - from 1993. Reléves were arranged in 5 analytic tables. A synoptic table was also compiled, and for each syntaxonomical species group distinguished, values of the cover coefficient (C), the collective group share index (G), and the systematic group value (D) were estimated and compared. On the basis of the obtained results, a significant decline in abundancy and/or constancy was observed within the following groups: Ch. Artemisietea vulgaris, Ch. Cirsio-Brachypodion pinnati, Ch. Festuco-Brometea, Ch. Geranion sanguinei, Ch. Koelerio-Corynephoretea, and Ch. Origanetalia and Trifolio-Geranietea sanguinei, whereas for the taxa of the Rhamno-Prunetea, a notable increase in the share of the reserve vegetation was recorded. A sizeable expansion of the moss layer was also observed in this period. The results are discussed with special regard to differences in the methodical background of both field studies.
References
Babczyńska-Sendek B. 2005. Problemy fitogeograficzne i syntaksonomiczne kserotermów Wyżyny Śląskiej. 237 pp. Wyd. Uniw. Śląskiego, Katowice.
Bąba W. 2003. Ekologiczne podstawy ochrony aktywnej i kształtowania ekosystemów muraw kserotermicznych w Ojcowskim Parku Narodowym i otulinie. II. Zmiany składu florystycznego badanych poletek. Prądnik. Prace Muzeum Szafera 13: 77-94.
Bobbink R. & Willems J. H. 1987. Increasing dominance of Brachypodium pinnatum (L.) Beauv. in chalk grasslands: a threat to a species-rich ecosystem. Biol. Conserv. 40: 301-314.
Bobbink R. & Willems J. H. 1993. Restoration management of abandoned chalk grassland in the Netherlands. Biodivers. Conserv. 2: 616-626.
Bornkamm R. & Eber W. 1967. Die Pflanzengesellschaften der Keuperhügel bei Friedland (Kr. Göttingen). Schriftenreihe für Vegetationskunde 2: 135-160.
Braun-Blanquet J. 1964. Pflanzensoziologie. 3. Aufl. 865 pp. Springer-Verlag., Wien-New York.
Brzeg A. 2002. Występowanie, zróżnicowanie i specyfika regionalna zespołu Geranio-Anemonetum sylvestris Th. Müller 1962 w Wielkopolsce. Bad. Fizjogr. Pol. Zach., B-Botanika 51: 55-81.
Brzeg A. 2005. Zespoły kserotermofilnych ziołorośli okrajkowych z klasy Trifolio-Geranietea sanguinei Th. Müller 1962 w Polsce. 236 pp. Bogucki Wyd. Naukowe, Poznań.
Brzeg A. & Wika S. 2014. Termofilne ziołorośla okrajkowe z klasy Trifolio-Geranietea sanguinei Th. Müller 1962 na obszarze środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (wyd. II poprawione). 179 pp. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego, Katowice.
Chytrý M. (ed.). 2007. Vegetace České republiky. 1. Travinná a keříčková vegetace. 526 pp. Academia, Praha.
Dierschke H. 1974. Saumgesellschaften im Vegetations- und Standortsgefälle an Waldrändern. Scripta Geobot. 6, 246 pp.. Verl. E. Goltze KG, Göttingen.
Dierschke H. 1985. Experimentelle Untersuchungen zur Bestandesdynamik von Kalkmagerrasen (Mesobromion) in Südniedersachsen. 1. Vegetationsentwicklung auf Dauerflächen 1972-1984. Münstersche Geogr. Arb. 20: 9-24.
Dierschke H. 2006. Sekundär-progressive Sukzession eines aufgelassenen Kalkmagerrasens. Dauerflächenuntersuchungen 1987-2002. Hercynia 39: 223-245.
Dzwonko Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. In: Vademecum Geobotanicum, 304 pp. Sorus, Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Poznań-Kraków.
Ellenberg H. 1996. Vegetation Mitteleuropas mit den Alpen in ökologischer, dynamischer und historischer Sicht. 5th ed. 1095 pp. Ulmer, Stuttgart.
Enyedi Z. M., Ruprecht E. & Deák M. 2008. Long-term effects of the abandonment of grazing on steppe-like grasslands. Appl. Veg. Sci. 11: 55-62.
Faliński J. B. 1972. Antropogeniczne zagrożenia i program ochrony muraw kserotermicznych na kemach w północnej części Równiny Bielskiej. Phytocoenosis 4(1): 287-305.
Głazek T. 1968. Roślinność kserotermiczna Wyżyny Sandomierskiej i Przedgórza Iłżeckiego. Monogr. Bot. 25: 1-135.
Głazek T. 1987. Murawy i zarośla kserotermiczne wzgórz wapiennych Okręgu Chęcińskiego. 40 pp. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
Grodzińska K. 1970. Zbiorowiska kserotermiczne Skalic Nowotarskich i Spiskich (Pieniński Pas Skałkowy). Fragm. Flor. Geobot. 3(16): 401-432.
Hahn A., Andres C. & Becker T. 2012. Veränderungen der Steppenrasen des NSG “Badraer Lehde-Großer Eller” im Kyffhäusergebirge (Thüringen) zwischen 1993 und 2012. Nuuk Ecological Research Operations 6: 101-115.
Hegedüšová Vantarová K. & Škodová I. (eds.). 2014. Rastlinné spoločenstvá Slovenska. 5. Travinno-bylinná vegetácia. 581 pp. Veda, Bratislava.
Kaiser E. 1926. Die Pflanzenwelt des Hennebergisch-Fränkischen Muschelkalkgebietes. 280 pp. Rep. spec. nov. reg. veg., Beih., 44, Dahlem bei Berlin.
Kondracki J. 1998. Geografia regionalna Polski. 441 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Korneck D. 1974. Xerothermvegetation in Rheinland-Pfalz und Nachbargebieten. 198 pp. Schriftenreihe Vegetationskunde 7., Bonn-Bad Godesberg.
Kozłowska A. 1925. Zmienność kostrzewy owczej (Festuca ovina L.) w związku z sukcesją zespołów stepowych na Wyżynie Małopolskiej. PAU, Spraw. Kom. Fizjogr. 58/59: 63-110.
Kratochwil A. 1984. Pflanzengesellschaften und Blütenbesucher- Gemeinschaften: biozönologische Untersuchungen in einem nicht mehr bewirtschafteten Halbtrockenrasen (Mesobrometum) im Kaiserstuhl (Südwestdeutschland). Phytocoenologia 11: 455-669.
Kupferschmid A. D., Stampfli A. & Newbery D. M. 2000. Dispersal and Microsite Limitation in an Abandoned Calcareous Grassland of the Southern Prealps. Folia Geobot. 35: 125-141.
Matuszkiewicz W. 2001. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. In: J. B. Faliński (ed.). Vademecum Geobotanicum 3, 537 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Medwecka-Kornaś A. & Kornaś J. 1963. Mapa zbiorowisk roślinnych Ojcowskiego Parku Narodowego. Ochr. Przyr. 29: 17-87.
Medwecka-Kornaś A. & Kornaś J. 1972. G. Zespoły stepów i suchych muraw. In: W. Szafer & K. Zarzycki (eds.). Szata roślinna Polski, 1, pp. 352-366. PWN Warszawa.
Müller Th. 1962. Die Saumgesellschaften der Klasse Trifolio- Geranietea sanguinei. Mitt. Flor-soz. Arbeitsgem., N.F. 9: 95-140.
Müller Th. 1978. Klasse: Trifolio-Geranietea sanguinei Th. Müller 61. Helio-thermophile Saumgesellschaften, Staudenhalden, Laubwiesen. In: E. Oberdorfer (ed.). Süddeutsche Pflanzgesellschaften. II. Pflanzensoziologie 10: 240-298. G. Fischer Verl., Jena.
Ochyra R., Żarnowiec J. & Bednarek-Ochyra H. 2003. Census Catalogue of Polish Mosses. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 3, 372 pp. Polish Academy of Sciences, Institute of Botany, Kraków.
Olaczek R., Kurzac M., Babska D., Wnuk Z., Załuski W. & Frąnczak E. 1993. Rezerwat stepowy Murawy Dobromierskie. Plan ochrony na lata 1994-2013. Urząd Wojewódzki w Piotrkowie Trybunalskim, Łódź-Piotrków Trybunalski.
Pawłowski B. 1972. Skład i budowa zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania. In: W. Szafer & K. Zarzycki (eds.). 1959. Szata roślinna Polski, 1, pp. 237-269. PWN Warszawa.
Perzanowska J. & Kujawa-Pawlaczyk J. 2004. Murawy kserotermiczne. In: J. Herbich (ed.). Murawy, łąki, ziołorośla, wrzosowiska, zarośla. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. 3, pp. 117-139. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Poschlod P. & WallisDe Vries M. F. 2002. The historical and socio-economic perspective of calcareous grasslands. Lessons learnt from the distant and recent past. Biol. Conserv. 104: 361-376.
Ratyńska H., Wojterska M., Brzeg A. & Kołacz M. 2010. Multimedialna encyklopedia zbiorowisk roślinnych Polski ver. 1.1. Uniw. im. Kazimierza Wielkiego, Inst. Eduk. Tech. Inf., Bydgoszcz-Poznań-Warszawa.
Regulation 2014. Regulation of the Minister of the Environment of 9 October 2014 on plant species protection. Journal of Laws 2014 item 1409.
Rusina S. & Kiehl K. 2010. Long-term changes in species diversity in abandoned calcareous grasslands in Latvia. Tuexenia 30: 467-486.
Rutkowski L. 2004. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Wyd. II, popr. i unowocześnione, 814 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Schrautzer J., Jansen D., Breuer M. & Nelle O. 2009. Successionand management of calcareous dry grasslands in the Northern Franconian Jura, Germany. Tuexenia 29: 339-351.
Sławnikowski O. 1998. ©ExGrad for Windows 1.01. Poznań.
Szygendowski T. 2013. Nowe zbiorowiska roślinności kserotermicznej w rezerwacie “Murawy Dobromierskie” (Wyżyna Małopolska). Master’s thesis, Department of Plant Ecology and Environmental Protection, Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland.
Świerczyńska S. 1990. Problem zachowania zbiorowisk stepowych na podstawie badań prowadzonych na Lubelszczyźnie. Prądnik. Prace Muzeum Szafera 2: 29-34.
Willems J. H. 2001. Problems, approaches and results in restoration of Dutch calcareous grasslands during the last 30 years. Restoration Ecolology 9: 147-154.
Wilmanns O. & Kratochwil A. 1983. Naturschutz-bezogene Grundlagen-Untersuchungen im Kaiserstuhl. Veröff. Natursch. Landschaftspfl. Baden-Württ. Beiheft 34: 39-56.
Wilmanns O. & Sendtko A. 1995. Sukzessionslinien in Kalkmagerrasen unter besonderer Berücksichtigung der Schwäbischen Alb. Veröff. Natursch. Landschaftspfl. Baden-Württ. Beiheft 83: 257-282.
Wnuk Z. 1981. Goryczka orzęsiona, zawilec wielkokwiatowy i dziewięćsił bezłodygowy w Paśmie Przedborsko- Małogoskim. Chrońmy Przyr. Ojcz. 37(5): 58-66.
Wnuk Z. 1984. Gentiana ciliata L. w Paśmie Przedborsko- Małogoskim. Acta Univ. Lodz., Folia bot. 2: 31-39.
Wnuk Z. & Pisarek W. 2008. Flora. In: Z. Wnuk (ed.). Przedborski Park Krajobrazowy. 20 lat istnienia PPK (1988-2008), pp. 55-126. Wyd. Uniw. Rzeszowskiego, Rzeszów.
Zerbe S. & Schacht T. 1998. Vegetation and successional stages in chalk quarries on Jasmund (Rügen Island, NE Germany). Fragm. Flor. Geobot. 43(1): 117-146.