Keywords
meta-population
rare species
fen
ecological site “Przygiełka” in Myszków
How to Cite
Number of views: 33
Number of downloads: 10
Abstract
The paper presents results of a study on the population structure of the orchid Liparis loeselii growing in the Warta River valley peat bog in Myszków (Woźnicko-Wieluńska Upland, S. Poland). Individuals of L. loeselii occurred in patches of Menyantho trifoliatae-Sphagnetum teretis and Eleocharitetum pauciflorae – associations. The demographic structure of L. loeselii populations was described by variations in plant height, the length and width of leaves and the number of flowers of the constituting individuals. It was observed that habitat conditions such as conductivity, pH and the percentage cover of tall perennials had the strongest effect on the structure of L. loeselii populations.
References
Beniston M., Stephenson D. B., Christensen O. B., Ferro C. A. T., Frei C., Goyette S., Halsnaes K., Holt T., Jylha K., Koffi B., Palutikof J., Scholl R., Semmler T. & Woth K. 2007. Future extreme events in European Climate: An exploration of regional climate model projections. Climatic Change 81: 81-95.
Bernacki L. & Nowak T. 1994. Materiały do rozmieszczenia i poznania zasobów chronionych gatunków roślin naczyniowych centralnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Acta Biol. Siles. 25(42): 24-41.
Berne Convention 1979. Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats. Bern, 19.09.1979. European Treaty Series 104.
Błońska A. 2010. Siedliska antropogeniczne na Wyżynie Śląskiej jako miejsca występowania rzadkich i zagrożonych gatunków torfowiskowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae (North. 1937) R. Tx. 1937. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 10(1): 7-19.
Błońska A. 2013. Stanowisko Liparis loeselii (Orchidaceae) w Porębie koło Zawiercia (N kraniec Wyżyny Śląskiej). Fragm. Flor. Geobot. Polonica 20(1): 131-158.
Bzdon G. & Ciosek M. T. 2006. Fen orchid Liparis loeselii (L.) Rich. in abandoned gravel-pit in DąbrówkaStany near Siedlce (Poland). Biodiv. Res. Conserv. 1-2: 193-195.
Bzdon G. 2009. Post-exploitation excavations as supplementary habitats for protected and rare vascular plant species. In: Z. Mirek & A. Nikiel (eds.). Rare, relict and endangered plants and fungi in Poland, pp. 137-142. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Chmura D. 2014. Charakterystyka fitocenotyczna leśnych zbiorowisk zastępczych z udziałem Quercus rubra L. na Wyżynie Śląskiej. Acta Botanica Silesiaca 10: 17-40.
Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992 on the Conservation of Natural Habitats and of Wild Fauna and Flora. Official Journal of European Communities OJ L 206, 22.7.1992
Crone E. E., Menges E. S., Ellis M., Bell T., Bierzychudek P., Ehrlén J., Kaye T. N., Knight T. M., Lesica P., Morris W. F., Oostermeijer J. G. B., Quintana-Ascencio P. F., Stanley A., Ticktin T., Valverde T. & Williams J. L. 2011. How do plant ecologists use matrix population models? Ecol. Lett. 14: 1-8.
Czylok A. & Rahmanow O. 1996. Unikatowe układy fitocenotyczne w wyrobiskach wschodniej części województwa katowickiego. Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych. 23: 27-31.
Czylok A. 1997. Pionierskie zbiorowiska ze skrzypem pstrym Equisetum variegatum Schlech. w wyrobiskach po eksploatacji piasku. In: S. Wika (ed.). Roślinność obszarów piaszczystych, pp. 61-66. Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytet Śląski, Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych, Katowice-Dąbrowa Górnicza.
Dubiel E. & Gawroński S. 1998. Osobliwości szaty roślinnej miasta i gminy Chrzanów. Chrońmy Przyr. Ojcz. 54(1): 5-15.
Dulias R. & Hibszer A. 2004. Województwo śląskie. Przyroda, gospodarka, dziedzictwo kulturowe. 244 pp. Wydawnictwo Kubajak, Kraków.
Eriksson O. 1996. Regional dynamics of plants: a review of evidence for remnant, source-sink and metapopulations. Oikos 77: 248-258.
Gil R. 2007. Środowisko przyrodnicze w mieście Myszkowie. 18 pp. Biuletyn Informacji Publicznej, Myszków.
Głazek T. 1992. Lipario-Schoenetum ferruginei – a new plant association. Fragm. Flor. Geobot. 37: 549-562.
Grootjans A. P., Geelen H. W. T., Jansen A. J. M. & Lammerts E. J. 2002. Restoration of coastal dune slacks in the Netherlands. Hydrobiol. 478, 181-203.
Halabowski D. & Błońska A. 2015. Obfite występowanie Liparis loeselii na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 22(2): 12-16.
Hanski I. 1999. Metapopulation Ecology. 324 pp. Oxford University Press, Oxford.
Harvey H. J. 1985. Population biology and the conservation of rare plant species. In: J. White (ed.). Studies on Plant Demography; a Festschrift for John L. Harper, pp. 111-123. Academic Press, London.
IPCC. 2007: Climate change: The physical science basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel in Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge.
IPCC. 2013: Climate change: The physical science basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel in Climate Change. Cambridge University Press, Cambridge.
Jersakova J. & Kinndlman P. 2004. Reproductive success and sex variation in nectarless and rewarding orchids. Int. J. Plant Sci. 165: 779-785.
Jones P. S. 1998. Aspects of the population biology of Liparis loeselii (L.) Rich. var. ovate Ridd. ex Godfery (Orchidaceae) in the dune slacks of South Wales. Bot J. Linn. Soc. 126: 123-139.
Jones P. S. & Etherington J. R. 1992. Autoecological studies on the rare orchid L. loeselii and their application to the management of dune slack ecosystems in South-Wales. In: R. W. G. Carter, T. G. F. Curtis & S. M. J. Sheehy (eds.). Coastal dunes, geomorphology, ecology and management for conservation, pp. 299-312. Balkema, Rotterdam.
Kiktev D., Sexton D. M. H., Alexander L. & Folland C. K. 2003. Comparison of modeled and observed trends in indices of daily climate extremes. Journal of Climate 16: 3560-3571.
Kłosowski S. & Kłosowski G. 2006. Flora Polski. Rośliny wodne i bagienne. 333 pp. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Kondracki J. 2011. Geografia regionalna Polski. 440 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Kucharski L. 2010. Lipiennik Loesela Liparis loeselii (L.) Rich. In: J. Perzanowska (ed.). Monitoring gatunków roślin. Przewodnik metodyczny, pp. 99-109. Biblioteka monitoringu środowiska, Warszawa.
Kucharski L. 2014. Liparis loeselii (L.) Rich. In. R. Kaźmierczakowa, K. Zarzycki & Z. Mirek (eds.). Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, pp. 793-795. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków.
Kürbis K., Mudelsee M., Tetzlaff G. & Brázdil R. 2009. Trends in extremes of temperature, dew point, and precipitation from long instrumental series from Central Europe. Theoretical and Applied Climatology 98: 187-195.
Matuszkiewicz W. 2008. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. In: J. B. Faliński (ed.). Vademecum Geobotanicum 3, 537 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
McMaster R. T. 2001. The population biology of Liparis loeselii, Loesel’stwayblade, in a Massachusetts wetland. Northest. Nat. 8 (2): 163-178.
Meehl G. A. & Tebaldi C. 2004: More intense, more frequent, and longer lasting heat waves in the 21st century. Science 305: 994-997.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 1, 442 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Miroszewski K., Durka J., Nita M. & Związek J. 2010. Po obu stronach Warty: zarys dziejów Myszkowa. 686 pp. Urząd Miasta Myszków, Myszków.
Molenda T., Błońska A. & Chmura D. 2012. Charakterystyka hydrogeniczno-hydrochemiczna antropogenicznych mokradeł (na przykładzie obiektów w starych piaskowniach). Inżynieria Ekologiczna 29: 110-118.
Myga-Piątek U., Nita J., Absalon D., Stebel A., Leśniok M. & Białek B. 2003. Wartości przyrodnicze i kulturowe miasta Myszkowa. 133 pp. Wydawnictwo Urzędu Miasta Myszkowa, Myszków.
Naczk A. & Minasiewicz J. 2010. Zróżnicowanie morfologiczne i ekologiczne wybranych populacji Liparis loeselii (L.) L. C. Rich. (Orchidaceae) na Pomorzu Gdańskim. Acta Bot. Cassub. 7-9: 147-160.
Nowak T. 1999. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych na terenie wschodniej części Garbu Tarnogórskiego (Wyżyna Śląska). Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Materiały i opracowania 2: 1-103.
Ochyra R., Żarnowiec J. & Bednarek-Ochyra H. 2003. Census Catalogue of Polish Mosses. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 3, 372 pp. Polish Academy of Sciences, Institute of Botany, Kraków.
Olesiński L. & Sendek A. 1980. Rhynchosporetum albae Koch koło Dąbrowy Górniczej na Wyżynie Śląskiej. Fragm. Flor. Geobot. 26(2-4): 315-319.
Oostermeijer J. G. B. & Hartman Y. 2014. Inferring population and metapopulation dynamics of Liparis loeselii from single-census and inventory data. Acta Oecologica 60: 30-39.
Oostermeijer J. G. B., Luijten S. H. & den Nijs J. C. M. 2003. Integrating demographic and genetic approaches in plant conservation. Biol. Conserv. 113: 389-398.
Oostermeijer J. G. B., van’t Veer R. & den Nijs J. C. M. 1994. Population structure of the rare, long-lived perennial Gentiana pneumonanthe in relation to vegetation and management in The Netherlands. J. Appl. Ecol. 31: 428-438.
Parusel J. B. & Urbisz A. (eds.). 2012. Czerwona lista roślin naczyniowych województwa śląskiego. Raporty Opinie 6(2): 105-177.
Pawlikowski P. 2004. Liparis loeselii (L.) Rich. Lipiennik Loesela. In: B. Sudnik-Wójcikowska & H. Werblan-Jakubiec (eds.). Gatunki roślin. Poradnik ochrony siedlisk i gatunków. Natura 2000 – poradnik metodyczny, 9, pp. 150-154. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
Piękoś-Mirkowa H. & Mirek Z. 2003. Flora Polski. Atlas roślin chronionych. 584 pp. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Pillon Y., Qamaruz-Zaman F., Fay M. F., Hendoux F. & Piquot Y. 2007. Genetic diversity and ecological differentiation in the endangered fen orchid (Liparis loeselii). Conserv. Genet. 8: 177-184.
Pisarczyk E. 2006. Nowe stanowisko lipiennika Loesela (L.) Rich. na terenie Krakowa na tle rozmieszczenia gatunku w południowo-wschodniej Polsce. Chrońmy Przyr. Ojcz. 62(5): 40-54.
Pongrácz R., Bartholy J. & Bartha E. B. 2013. Analysis of projected changes in the occurrence of heat waves in Hungary. Advances in Geosciences 35: 115-122.
Procházka F. & Velisek V. 1983. Orchidejen aši přirody. 279 pp. Českoslov. Acad. VED, Praha.
Ratyńska H., Wojterska M. & Brzeg A. 2010. Multimedialna encyklopedia zbiorowisk roślinnych Polski ver. 1.1. Instytut Edukacyjnych Technologii Informatycznych.
Roze D., Jakobsone G., Megre D., Belogrudova I. & Karlovska A. 2014. Survival of Liparis loeselii (L.) as an early successional species in Engure region described based on ecological peculiarities during the annual cycle. In: Proceedings of the Latvian Academy of Sciences. Section B. Natural, Exact, and Applied Sciences 68(1-2): 93-100.
Regulation 2002. Rozporządzenie nr 8/2002 Wojewody Śląskiego z dnia 28 lutego 2002 r. w sprawie uznania za użytek ekologiczny torfowiska przejściowego pod nazwą „Przygiełka” w gminie Myszków (Dz. Urz. Woj. Śl. Nr 17/02, poz. 528).
Regulation 2014. Regulation of Minister of Environment of 9 October 2014 on plant species protection. Journal of Laws 2014 item 1409.
Rutkowski L. 2011. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. 812 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Schnittler M. & Günther K. F. 1999. Central European vascular plant requiring priority conservation measures – an analysis from national Red Lists and distribution maps. Biodiv. Conserv. 8: 891-925.
Szafer W., Kulczyński S. & Pawłowski B. 1988. Rośliny polskie. xxxi+1020 pp. PWN Warszawa.
Szlachetko D. 2001. Flora Polski. Storczyki. 168 pp. Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
ter Braak C. J. F. & Šmilauer P. 2002. CANOCO reference manual and CanoDraw for Windows user's guide: software for canonical community ordination (version 4.5). Ithaca, New York, US: Microcomputer Power.
Urban D. 2013. Characteristics of locality of Liparis loeselii (L.) Rich. On Chełm Hills (West Polesie). Teka Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr. 10: 455-461.
Vanden Broeck A., Van Landuyt W., Cox K., De Bruyn L., Gyselings R., Oostermeijer G., Valentin B., Bozic G., Dolinar B., Illyés Z. & Mergeay J. 2014. High levels of gene flow may blur ecotypic divergence in a rare terrestrial orchid. BMC Ecol. 14: 20.
Wheeler B. D., Lambley P. W. & Geeson J. 1998. Liparis loeselii (L.) Rich. in eastern England: constraints on distribution and population development. Bot. J. Linn. Soc. 126: 141-158.
Zarzycki K. & Szeląg Z. 2006. Red list of the vascular plants in Poland. In: Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda & Z. Szeląg (eds.). Red list of plants and fungi in Poland, pp. 9-20. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J. & Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 2, 183 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.