Environmental factors shaping water-peat vegetation and its neighbouring surface waters in Lower Silesian Forests (Western Poland)
PDF

Keywords

wetlands
swamps
peatbog
Phragmitetea class
Western Poland

How to Cite

Tomaszewska, Żaneta, Możdżeń, K., Zandi, P., Turisová, I., & Barabasz-Krasny, B. (2019). Environmental factors shaping water-peat vegetation and its neighbouring surface waters in Lower Silesian Forests (Western Poland). Biodiversity: Research and Conservation, 56, 29–54. https://doi.org/10.2478/biorc-2019-0017

Number of views: 23


Number of downloads: 19

Abstract

Phytosociological and physicochemical studies of endangered habitats of swamp and peat-bog areas were carried out in the Lower Silesian Forest complex (Western Poland), in the vicinity of Węgliniec village. The total of 63 phytosociological relevés were made and three syntaxonomic units were distinguished as associations (Cicuto-Caricetum pseudocyperi, Typhetum latifoliae, Phragmitetum australis) and two as communities (with Sphagnum girgensohnii and with Juncus effusus). Using the phytoindication method, it was found that among four analysed habitat parameters (L – light availability, F – humidity, R – soil pH, N – soil nitrogen), only nitrogen content did not play a significant role in shaping the composition of these phytocoenoses. Physicochemical studies of surface waters using high performance liquid chromatography (HPLC) method indicated, among others, a higher level of nitrogen compounds in some samples. Concentrations of mineral substances dissolved in water usually exceeded limit values for class II waters. Species composition of phytocoenoses and values of parameters recorded in neighbouring surface waters indicated that mutual interactions of these habitat components clearly existed there.

https://doi.org/10.2478/biorc-2019-0017
PDF

References

Bena W 2008. Uroczyska Borów Dolnośląskich, europejskie dziedzictwo przyrodnicze (Obszar siedliskowy Natura 2000 w Puszczy Zgorzelecko-Osiecznickiej). 28 pp. Wyd. Klubu Przyrodników, Świebodzin.

Bena W. 2001. Dzieje Puszczy Zgorzelecko-Osiecznickiej. 370 pp. F. H. Agat, Zgorzelec.

Bena W. 2006. Wędrówki po powiecie Zgorzeleckim, pp. 7-31. Druk. KWADRAT, Nowy Sącz.

Białkiewicz F. & Babiński S. 1981. Znaczenie lasu w kształtowaniu retencji wodnej gleb i odpływie wód opadowych. Sylwan 1: 1-9.

Bogda A., Kabała C. & Karczewska A. 2005. Gleby. In: Opracowanie eko-fizjograficzne dla województwa dolnośląskiego, pp. 93-103. Zarząd Województwa Dolnośląskiego, Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, Wrocław.

Chytrý M. (ed.) 2011. Vegetace České republiky 3. Vodní a mokřadní vegetace (Vegetation of the Czech Republic 3. Aquatic and Wetland vegetation). 828 pp. Academia, Praha.

Clark M. J., Cresser M. S., Smart R., Chapman P. J. & Edwards A. C. 2004. The influence of catchment characteristics on the seasonality of carbon and nitrogen species concentrations in upland rivers of Northern Scotland. Biogeochemistry 68: 1-19. DOI: 10.1023/B:BIOG.0000025733.07568.11

Dajdok Z. & Proćków J. 2003. Flora wodna i błotna Dolnego Śląska na tle zagrożeń i możliwości ochrony. In: Z. Kącki (ed.). Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska, pp. 131-150. Instytut Biologii Roślin Uniwersytet Wrocławski – Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody “pro Natura”, Wrocław.

Decker P. 1937. Vegetationsverhältnisse in der Niederlausitz. Vehr. Bot. Ver. Prov. 77: 25-57.

Dojlido J. & Zerbe J. 1997. Instrumentalne metody badania wody i ścieków. 196 pp. Wyd. Arkady, Warszawa.

Dzwonko Z. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. In: B. Faliński (ed.). Vademecum Geobotanicum, 304 pp. Sorus, Instytut Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Poznań-Kraków.

Ellenberg H., Weber H., Dull R., Wirth V., Werner W. & Paulissen D. 1992. Zegerverte von Pflanzen in Mitteleuropa. Scripta Geobot. 18: 1-258.

Fałtynowicz W. 2003. The lichens, lichenicolus and allied fungi of Poland. An annotated checklist. 435 pp. W. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences, Kraków.

Fleisher S. & Stibe L. 1991. Drainage basin managementreducing river transported nitrogen. Verh. Internat. Verein. Limnol. 24: 1753-1755. DOI: 10.1080/0368 0770.1989.11899065

Freeze R. A. 1972. Role of subsurface flow In generating surface runoff. 2. Upstream source areas. Water Resour. Res. 8(5): 1272-1282. DOI: 10.1029/WR008i005p01272

Gauch H. G. 1986. Multivariate analysis in community ecology. x+298 pp. Cambridge University Press, Cambridge.

Głowicki B., Otop I., Urban G. & Tomczyński K. 2005. Klimat. In: Opracowanie ekofizjograficzne dla województwa dolnośląskiego, pp. 53-60. Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, Wrocław.

Herbich J. (ed.). 2004. Zalewy i jeziora przymorskie (laguny). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny, I, pp. 37-53. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.

Herbichowa M. & Jackowiak B. 2001. Eleocharis multicaulis (Sm.) Desv. – ponikło wielołodygowe. In: R. Kaźmierczakowa & K. Zarzycki K. (eds.). Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, pp. 485-486. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków.

Hermanowicz W. 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. 556 pp. Wyd. Arkady, Warszawa.

Hill M. & Gauch H. G. 1980. Detrended correspondence analysis, an improved ordination technique. Vegetatio 42: 47-58. DOI: 10.1007/BF00048870

Jachimowski A. 2017. Efektywność usuwania związków biogennych w procesie uzdatniania wody. Inż. Ekolog. 18(4): 97-106. DOI: 10.12912/23920629/74966

Jongman R., ter Braak C. J. F. & van Tongeren O. R. F. 1995. Data analysis in community and landscape ecology, 1. x+299 pp. Pudoc, Wageningen.

Kącki Z. (ed.). 2003. Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska. Instytut Biologii Roślin. 245 pp. Instytut Biologii Roślin Uniwersytet Wrocławski – Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody “pro Natura”, Wrocław.

Kącki Z., Szczęśniak E. & Anioł-Kwiatkowska J. 2005. Roślinność rzeczywista (aktualna). In: Opracowanie ekofizjograficzne dla województwa dolnośląskiego, 121 pp. Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu, Wrocław.

Kędziora A. 1995. Prognoza zmian klimatycznych. Zeszyty Naukowe PAN. Komitet Naukowy Prezydium PAN “Człowiek i Środowisko” 10: 97-132.

Kondracki J. 2011. Geografia regionalna Polski. 635 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Krasowska M. 2017. Sezonowe zmiany składu chemicznego wód rzecznych w zlewni rolniczej. Ecol. Engineering 18(3): 175-183. DOI: 10.12912/23920629/69378

Krawczyk W. E. 1999. Hydrochemia. Ćwiczenia laboratoryjne dla III roku geografii. 92 pp. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.

Kucharzyk S. & Szary A. 2012. Degradacja i ochrona torfowisk wysokich w Bieszczadzkim Parku Narodowym. Roczniki Bieszczadzkie 20: 83-97.

Macioszczyk A. & Dobrzyński D. 2007. Hydrogeochemia. Strefy aktywnej wymiany wód podziemnych, pp. 78-250. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Makles M., Pawlaczyk P. & Stańko R. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony mokradeł. 111 pp. Wyd. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych, Warszawa.

Matuszkiewicz W. 2007. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. In: J. B. Faliński (ed.). Vademecum Geobotanicum, 3, 537 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 1, 442 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.

Młynkowiak E. & Kutyna I. 2011. Differentiation of rush communities of mid-field ponds in the western part of Drawskie Lakeland. Grassland Science in Poland 14: 63-83.

Moniewski P. 2014. Sezonowe zmiany wybranych cech fizyczno-chemicznych wód małej rzeki podmiejskiej na przykładzie Dzierżąznej. Monografie KGW PAN 20: 407-416.

Ochyra R., Żarnowiec J. & Bednarek-Ochyra H. 2003. Cen-Census Catalogue of Polish Mosses. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 3, 372 pp. Polish Academy of Sciences, Institute of Botany, Kraków.

Paczyński B. (ed.). 1993. Atlas hydrogeologiczny Polski. Cz. I. Systemy zwykłych wód podziemnych. 29 pp. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.

Paczyński B. (ed.). 1995. Atlas hydrogeologiczny Polski.Cz. II. Zasoby, jakość i ochrona zwykłych wód podziemnych. 29 pp. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.

Regulation of the Minister of the Environment of July 21, 2016 on how to classify the status of surface water bodies and environmental quality standards for priority substances (Dz. U. z 2016 r. poz. 1187).

Roo-Zielińska E. 2004. Fitoindykacja jako narzędzie oceny środowiska fizycznogeograficznego. Podstawy teoretyczne i analiza porównawcza stosowanych metod. Prace Geograficzne 199, 258 pp. PAN IGiPZ, Warszawa.

Sadowska A. 2005. Zarys historii roślinności. In: J. Fabiszewski (ed.). Przyroda Dolnego Śląska, 16 pp. PAN – Oddział we Wrocławiu, Wrocław.

Schube T. 1903. Die Verbreitung der Gefässpflanzen in Schlesien preussischen und östereichischen Antheils. 361 pp. Druck von R. Nischkovsky, Breslau.

Sévellec, F. & Drijfhout S. S. 2018. A novel probabilistic forecast system predicting anomalously warm 2018-2022 reinforcing the long-term global warming trend. Nat Commun 9: 3024. DOI: 10.1038/s41467-018-05442-8

Sobik M. 2005. Klimat. In: J. Fabiszewski (ed.). Przyroda Dolnego Śląska, 18 pp. PAN – Oddział we Wrocławiu, Wrocław.

Sullivan A. B., Drever J. I. 2001. Spatiotemporal variability in stream chemistry in a high-elevation catchment affected by mine drainage. J. Hydrol. 252: 240-253. DOI: 10.1016/S0022-1694(01)00458-9

Suska-Malawska M., Pawlikowski P. & Mętrak M. 2014. Assessment of indicative value of Typhetum latifoliae communities in small ponds in post-agricultural area (Masurian Landscape Park). Monitoring Środowiska Przyrodniczego 15: 85-92.

Szczepaniak W. 2002. Metody instrumentalne w analizie chemicznej, pp. 316-319. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Tomalski P. 2016. Sezonowa zmienność stanów wód podziemnych w dolinie Sokołówki (Łódź). Monografie KGW PAN 39: 49-61.

Tomaszewska K., Bajkiewicz S. & Dubij M. 2007. Roślinność wybranych stawów rybnych okolic Zgorzelca i Węglińca. Annales Silesiae 35: 31-40.

Valachovič M. (ed.). 2001. Rastlinné spoločenstvá Slovenska. 3. Vegetácia mokradi. pp. 63-100. Veda, Bratislava.

Westhoff V. & van der Maarel E. 1978. The Braun-Blanquet approach. In: R. H. Wittaker (ed.). Classification of plant communities, pp. 287-399. Junk, Hague.

Wildi O. & Orlóci L. 1996. Numerical exploration of community patterns. A guide to use of MULVA-5. 2 ed., 171 pp. SPB Academic Publishing. The Hague.

Witkiewicz Z. 2005. Podstawy chromatografii, pp. 245-253. Wyd. Nauk.-Tech., Warszawa.

Zarzycki K., Trzcińska-Tacik H., Różański W., Szeląg Z., Wołek J. & Korzeniak U. 2002. Ecological indicator values of vascular plants of Poland. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland, 2, 183 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.