Keywords
Charophyceae
local distribution
endangered flora
alien species
naturalization
Natura 2000 site
How to Cite
Number of views: 8
Number of downloads: 9
Abstract
Floristical investigations were carried out in 2009 in both terrestrial and littoral zones along the NW shore of the mesotrophic Lake Powidzkie (a Natura 2000 site: PLH300026). The results comprise: a general comparison of aquatic vs. terrestrial species richness; a census of 296 species of vascular plants and 7 species of charophytes; the taxonomical, biological (life forms) and geographical-historical (native vs. alien taxa) structure of vascular flora. Distribution of nationally and regionally threatened and legally protected species is presented on maps which illustrate that most of these taxa are concentrated in Lake Powidzkie and in its neighbourhood. The ongoing synanthropization of the flora is assessed and discussed considering localities of chosen alien species and their occurrence within natural plant communities: 21 of 27 aliens were recorded at least once in natural vegetation, whereas 4 of them (Aster lanceolatus, Elodea canadensis, Impatiens parviflora and Rhus typhina) formed their own, xenospontaneous communities. The main conclusion is that while the area still abounds in regionally valuable components of native biodiversity, it simultaneously is more and more threatened by increasing anthropopressure, which has already been manifested by the presence of many potentially invasive alien species.
References
"92/43.EEC Directive". Council Directive 92/43/EEC of 21 May 1992 on the Conservation of natural habitats and of wild fauna and flora. Official Journal of The European Communities, 1, 206. Brussels.
Brzeg A. & Wojterska M. 2001. Zespoły roślinne Wielkopolski, ich stan poznania i zagrożenie. In: M. Wojterska (ed.). Szata roślinna Wielkopolski i Pojezierza Południowopomorskiego. Przewodnik sesji terenowych 52. Zjazdu PTB, 24-28 września 2001, pp. 39-110. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Brzeg A., Sikora S., Janyszek S., Kuświk H., Rempiński M. & Wyrzykiewicz-Raszewska M. 1999. Walory przyrodnicze Powidzkiego Parku Krajobrazowego. Biul. Parków Krajobr. Wielkopolski 5(7): 30-56.
Chmiel J. 2006a. Rośliny specjalnej troski i wartościowe obszary przyrodnicze w północno-wschodniej Wielkopolsce. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM, w Poznaniu 15: 1-97. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Chmiel J. 2006b. Zróżnicowanie przestrzenne flory jako podstawa ochrony przyrody w krajobrazie rolniczym. Prace Zakładu Taksonomii Roślin UAM w Poznaniu 14: 1-250. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Chojnacka J. 2003. Rozmieszczenie łąk ramienicowych w jeziorze Powidzkim. MSc Tthesis, Department of Hydrobiology, Adam Mickiewicz University, Poznań, Poland.
Dąmbska I. 1964. Charophyta - ramienice. Flora słodkowodna Polski, 13, pp. 126. Polska Akademia Nauk, Instytut Botaniki, Warszawa.
European Commission 2000. Managing Natura 2000: The provisions of Article 6 of the ‘Habitats’ Directive 92/43/EEC. 69 pp. Office for Official Publications of the European Communities. Luxembourg.
Faliński J. B. 1969a. Neofity i neofityzm. Dyskusje fitosocjologiczne (5). Ekol. Pol., B 15(4): 337-355.
Faliński J. B. 1969b. Zbiorowiska autogeniczne i antropogeniczne. Próba określenia i klasyfikacji. Dyskusje fitosocjologiczne (4). Ekol. Pol., B 15(2): 173-182.
Faliński J. B. 1972. Synantropizacja szaty roślinnej - próba określenia istoty procesu i głównych kierunków badań. Phytocoenosis. Biuletyn Fitosoc. 1(3): 157-169.
Faliński J. B. 1990. Kartografia geobotaniczna. Część 1. Zagadnienia ogólne. Kartografia florystyczna i fitogeograficzna. 284 pp. PPWK im. E. Romera, Warszawa-Wrocław.
Gąbka M. & Burchardt L. 2006. Ramienice zbiorników wodnych Powidzkiego Parku Krajobrazowego (Wielkopolska). Fragm. Flor. Geobot. Polonica 13(2): 387-398.
Iucn 2001. IUCN Red List Categories and Criteria: Version 3.1. IUCN Species Survival Commission. Gland, Switzerland and Cambridge, UK.
Jackowiak B. 2001. Flora roślin naczyniowych Wielkopolski w zarysie. In: Wojterska M. (ed.). Szata roślinna Wielkopolski i Pojezierza Południowopomorskiego. Przewodnik sesji terenowych 52. Zjazdu PTB, 24-28 września 2001, pp. 25-38. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Jackowiak B., Celka Z., Chmiel J., Latowski K. & Żukowski W. 2007. Red list of vascular flora of Wielkopolska (Poland). Biodiv. Res. Conserv. 5-8: 95-127.
Jańczak J. (ed.) 1996. Atlas jezior Polski, 1, 268 pp. Inst. Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Kondracki J. 2002. Geografia regionalna Polski. 450 pp. PWN, Warszawa.
Kornaś J. & Medwecka-Kornaś A. 2002. Geografia roślin. 634 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
Kornaś J. 1968. Geograficzno-historyczna klasyfikacja roślin synantropijnych. Mat. Zakł. Fitosoc. Stos. UW 25: 33-39. Warszawa-Białowieża.
Krause W. 1997. Charales (Charophyceae). Süßwasserflora von Mitteleuropa. Band 18, 202 pp. Gustav Fischer Verlag, Jena.
Matuszkiewicz J. M. 1993. Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski. Inst. Geogr. i Przestrz. Zagosp. PAN. Prace Geograficzne, 158, 107 pp. Wrocław-Warszawa-Kraków.
Mirek Z. 1981. Problemy klasyfikacji roślin synantropijnych. Wiad. Bot. 25(1): 45-54.
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Poland 1,442 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Pełechaty M. & Gąbka M. 2006. Środowiskotwórcza rola ramienic. Ekologia i Technika 14(3): 93-97.
Pełechaty M., Pełechata A. & Pukacz A. 2007. Flora i roślinność ramienicowa na tle stanu trofii i jezior Pojezierza Lubuskiego (środkowo-zachodnia Polska). 137 pp. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań.
Pełechaty M. & Pukacz A. 2008. Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. 80 pp. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
Piotrowicz R. 2004. Twardo oligo- i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. In: J. Herbich (ed.). Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000. Podręcznik metodyczny, vol. 2. Wody słodkie i torfowiska, pp. 48-58. Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
PLH300026. Pojezierze Gnieźnieńskie: Natura 2000. Standard Data Form for sites eligible identification as Sites of Community Importance (SCI) and for Special Areas of Conservation (SAC). General Directorate of Environmental Protection. Government of Poland. Warsaw. http://natura2000.gdos.gov.pl
Raunkiaer C. 1934. The Life Forms of Plants and Statistical Plant Geography. 632 pp. Oxford University Press, Oxford.
Regulation of the Minister of Environment of 09 July 2004 on wild species of plants under protection. Journal of Laws No. 168 (2004), item 1764. Warszawa.
Scheffer M. 2001. Ecology of Shallow Lakes. 369 pp. Kluwer Academic Publishers. Dordrecht, Boston, London.
Siemińska J., Bąk M., Dziedzic J., Gąbka M., Gregorowicz P., Mrozińska T., Pełechaty M., Owsiany P. M., Pliński M. & Witkowski A. 2006. Red list of the alga in Poland. In: Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda & Z. Szeląg (eds.). Red list of plants and fungi in Poland, pp. 35-52. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Stachnowicz W. & Nagengast B. 2009. Using species richness, habitat beta-diversity and regionally threatened plants to delimit zonal forms of nature protection. In: Z. Mirek & A. Nikel (eds.). Rare, relict and endangered plants and fungi in Poland, pp. 45-59. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.
Stachnowicz W. & Nagengast B. 2010. Roślinność strefy przybrzeżnej mezotroficznego Jeziora Powidzkiego w warunkach wzrastającej presji osadniczej i rekreacyjnej: stan aktualny oraz ocena wartości dla ochrony przyrody. Bad. Fizjogr. Pol. Zach., B-Botanika 58: 7-42.
The Nature Protection Act of 16th April 2004. Journal of Laws No. 92 (2004), item 880. Warszawa. A uniform, officially updated text is published on-line at http://isip.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20040920880
Thellung A. 1915. Pflanzenwanderungen unter dem Einfluss des Menschen. Englers Bot. Jahrb. 53, Beibl. 116(3-5): 37-68.
Tokarska-Guzik B. 2005. The Establishment and Spread of Alien Plant Species (Kenophytes) in the Flora of Poland. Prace naukowe Uniw. Śląskiego w Katowicach 2372: 1-192.
Zając A. & Zając M. (eds.). 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. xii? pp. Edited by Laboratory of Computer Chorology, Institute of Botany, Jagiellonian University, Cracow.
Zając A. 1979. Pochodzenie archeofitów występujących w Polsce. Rozpr. habil. Uniw. Jagiell, 29: 1-213. Druk UJ w Krakowie.
Zając A., Zając M. & Tokarska-Guzik B. 1998. Kenophytes in the flora of Poland: list, status and origin. In: J. B. Faliński, W. Adamowski & B. Jackowiak (eds.). Synantropization of plant cover in new Polish research. Phytocoenosis 10 (N. S.) Suppl. Cartogr. Geobot. 9: 107-116.
Zając M., Zając A. & Tokarska-Guzik B. 2009. Extinct and endangered archaeophytes and the dynamics of their diversity in Poland. Biodiv. Res. Conserv. 13: 17-24.
Zarzycki K. & Szeląg Z. 2006. Red list of the vascular plants in Poland. In: Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda & Z. Szeląg (eds.). Red list of plants and fungi in Poland, pp. 9-20. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.