The genus Orobanche L. (Orobanchaceae) in the Małopolska Upland (S Poland): distribution, habitat, host preferences, and taxonomic problems
PDF

Keywords

Orobanche
Orobanche elatior
Orobanche kochii
distribution
habitat
host
Małopolska Upland
Poland

How to Cite

Piwowarczyk, R. (2012). The genus Orobanche L. (Orobanchaceae) in the Małopolska Upland (S Poland): distribution, habitat, host preferences, and taxonomic problems. Biodiversity: Research and Conservation, 26, 3–22. https://doi.org/10.2478/v10119-012-0009-2

Number of views: 38


Number of downloads: 34

Abstract

The paper presents the distribution of Orobanche species (parasitic herbs known as broomrapes) in the Małopolska Upland (Wyoyna Małopolska) in southern Poland. During floristic research conducted there in 1999-2011, 12 species of this genus were recorded: O. alba, O.alsatica, O .arenaria, O.bartlingii, O .caryophyllacea, O. coerulescens, O. elatior s.str., O. kochii, O. lutea, O. pallidiflora, O. picridis and O.ramosa. Eight species were not previously known from this area. Information on the hosts, abundance, and habitat preferences at the localities is given, and an updated map of the distribution in the Małopolska Upland is included. The taxonomic position of O. elatior s.str. and O.k ochii, diagnostic features to differentiate between them, and a revised map of distribution of both species in Poland are also presented.

https://doi.org/10.2478/v10119-012-0009-2
PDF

References

Bartoszek W. & Piwowarczyk R. 2008. Orobanche elatior Sutton - zaraza wielka. In: Z. Mirek & H. Piękoś- Mirkowa (eds.). Czerwona Księga Karpat Polskich. Rośliny naczyniowe, pp. 316-318. Instytut Botaniki im. W. Szafera, Kraków.

Binkiewicz B. 2009. Interesujące gatunki roślin naczyniowych rezerwatu „Biała Góra” i jego okolic na Wyżynie Miechowskiej. Chrońmy Przyr. Ojcz. 65(2): 133-140.

Błaszczyk H. 1959. Flora powiatu włoszczowskiego. Fragm. Flor. et Geobot. 5(1): 49-96.

Błoński F. 1892. Przyczynek do flory jawnokwiatowej i skrytokwiatowej naczyniowej kilkunastu okolic kra­ju. Pam. Fizjograf. 12(3): 131-149.

Bróż E. 1988. Walory geobotaniczne wybranych rezerwatów przyrody nieożywionej w Górach Świętokrzyskich oraz problemy ich ochrony. Chrońmy Przyr. Ojcz. 44(2): 18-34.

Bróż E., Nobis M. & Piwowarczyk R. 2001. Nowe sta­nowiska Orobanche picridis w Polsce. Chrońmy Przyr. Ojcz. 57(5): 101-104.

Bróż E. & Przemyski A. 1989. Nowe stanowiska rzadkich gatunków roślin naczyniowych z lasów Wyżyny Środ- kowomałopolskiej. Część II. Fragm. Flor. Geobot. 34(1-2): 15-25.

Bróż E. & Przemyski A. 2009. The red list of vascular plants in the Wyżyna Małopolska upland (S Poland). In: Z. Mirek & A. Nikel (eds.). Rare, relict and endangered plants and fungi in Poland, pp. 123-136. W. Szafer Intitute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.

Chrzanowski J. 1986. Pokrywa śnieżna w Polsce i klasy­fikacja jej grubości. Wiad. IMGW 9/30(2): 11-29.

Cieśliński S. 1981. Dokumentacja florystyczno-fitosocjo- logiczna rezerwatu „Góry Wschodnie” gmina Wiślica. 25 pp. Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Woje­wódzkiego, Kielce.

Ciosek M. T. 2002. Stanowisko zarazy błękitnawej Oroban­che coerulescens Stephan ex Willd. w Bohukałach koło Terespola (Podlaski Przełom Bugu). Acta Scien- tiarum Polonorum - Biologia 1(1-2): 5-7.

Dziubałtowski S. 1916. Stosunki geobotaniczne nad dolną Ni­dą. Pamiętnik Fizjograf. Kraków. Dz. III B. 23: 107-202.

Dziubałtowski S. 1922. O zbiorowiskach roślinnych godnych ochrony w Sandomierskiem i Opatowskiem. Kosmos 47(1/2/3): 30-38.

Głazek T. 1968a. Flora kserotermiczna Wyżyny Sando­mierskiej i Przedgórza Iłżeckiego. 75 pp. Wyd. Art.- Graf., Kraków.

Głazek T. 1968b. Roślinność kserotermiczna Wyżyny Sandomierskiej i Przedgórza Iłżeckiego. Monogr. Bot. 25: 1-135.

Głazek T. 1976. Ostnica Jana Stipa joannis na stoku doliny Kamiennej w Bałtowie (Przedgórze Iłżeckie). Chroń­my Przyr. Ojcz. 32(5): 50-53.

Głazek T. & Łuszczyńska B. 1994. Carici flaccae-Tetra- gonolobeteum maritime - a new plant association. Fragm. Flor. Geobot. 39(1): 277-290.

Gumiński R. 1951. Meteorologia i klimatologia dla rolników. 250 pp. PWRiL, Warszawa.

Halamski A. T. 2005. Orobanche lucorum zawleczona do Ogro­du Botanicznego UW. Biuletyn Ogr. Bot. 14: 115-117.

Halamski A. T. & Piwowarczyk R. 2008. Graines d’Oro- banches comme critère taxonomique: information sur les travaux en cours. Bull. Mens. Soc. Linn. Lyon 77(3-4): 37-40.

Hempel M. 1885. Spis roślin jawnokwiatowych dziko ros­nących w Słupi Nadbrzeżnej. Pamiętnik Fizjograf. V, III-Botanika, pp. 135-153.

Kaźmierczakowa R. 2008. Orobanche alba Stephan ex Willd. - zaraza macierzankowa. In: Z. Mirek, H. Piękoś- Mirkowa (eds.). Czerwona Księga Karpat Polskich. Rośliny naczyniowe, pp. 314-315. Instytut Botaniki im. W. Szafera, Kraków.

Kaźmierczakowa R. & Zarzycki K. (eds.). 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, wyd. 2, 664 pp. PAN, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Kaźmierczakowa R. & Zarzycki K. (eds.). 2012. (in print). Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, wyd. 3. PAN, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Kondracki J. 2001. Geografia regionalna Polski. Wyd. 2, 441 pp. PWN, Warszawa.

Kozłowska A. 1923. Stosunki geobotaniczne ziemi Mie­chowskiej. Spraw. Komis. Fizjogr. PAU, 57: 1-68.

Krajewski Ł. 2011. Zaraza Bartlinga w Zagłębiu Dąbrow­skim. Przyroda Górnego Śląska 63: 3.

Kucharczyk M. 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in the Middle Vistula River Valley. Maria Curie- Skłodowska University Press, 395 pp. Lublin.

Łuszczyńska B. 1998. Kserotermiczna flora naczyniowa wybranych subregionów Niecki Nidziańskiej (Garb Pińczowski, Płaskowyż Szaniecki, wschodnia część Niecki Soleckiej). Fragm. Flor. Geobot. Polonica. 5: 55-87.

Łuszczyńska B. 2000. Zagrożone i chronione elementy flory kserotermicznej Garbu Pińczowskiego i terenów przyległych. Biuletyn Ogr. Bot. 9: 65-75.

Matuszkiewicz W. 2006. Przewodnik do oznaczania zbio­rowisk roślinnych Polski. In: J. B. Faliński (ed.). Vademecum Geobotanicum 3, 537 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Mądalski J. 1967. Orobanchaceae. In: B. Pawłowski (ed.). Flora Polska, 11, pp. 25-53. PWN, Warszawa-Kra­ków.

Mirek Z., Musiał L. & Wójcicki J. J. 1997. Polish herbaria. Polish Bot. Stud. Guideb. Ser. 18: 1-110.

Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A. & Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. In: Z. Mirek (ed.). Biodiversity of Po­land 1, 442 pp. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.

Nejfeld P. & Bartoszek W. 2008. Orobanche minor Sm. - zaraza drobnokwiatowa. In: Z. Mirek & H. Piękoś- Mirkowa (eds.). Czerwona Księga Karpat Polskich. Rośliny naczyniowe, pp. 319-331. Instytut Botaniki im. W. Szafera, Kraków.

Niedźwiedź T. & Limanówka D. 1992. Termiczne pory roku w Polsce. Zesz. Nauk. Uniw. Jagiell. Pr. Geogr. 90: 53-69.

Nobis M. 2007. Rośliny naczyniowe zachodniej części Przed­górza Iłżeckiego (Wyżyna Małopolska). Prace Bot. 40: 1-458.

Nobis M. & Nobis A. 2010. Nowe dane dotyczące występo­wania storczyka purpurowego Orchis purpurea Huds. (Orchidaceae) na Wyżynie Małopolskiej. Chrońmy Przyr. Ojcz. 66(2): 149-155.

Nowak A. & Nowak S. 2002. Zaraza wielka - Orobanche elatior Sutton. In: A. Nowak & K. Spałek (eds.). Czer­wona księga roślin województwa opolskiego. Rośliny naczyniowe wymarłe, zagrożone i rzadkie, p. 141. Opol. Tow. Przyj. Nauk, Opole.

Nowak-Dańda A. & Dańda P. 2006. Nowe stanowisko Oro­banche bartlingii w Polsce. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 13(2): 409-432.

Piwowarczyk R. 2006. Róża francuska Rosa gallica L. na Przedgórzu Iłżeckim (Wyżyna Małopolska). Chrońmy Przyr. Ojcz. 62: 55-60.

Piwowarczyk R. 2010a. Distribution and phytocoenotic pref­erences of Orobanche mayeri (Suess. et Ronniger) Bertsch - a new species in Poland. Acta Soc. Bot. Pol. 79 Suppl. 1: 52-53.

Piwowarczyk R. 2010b. Rośliny naczyniowe wschodniej części Przedgórza Iłżeckiego (Wyżyna Małopolska). Prace Bot. 43: 1-344.

Piwowarczyk R. 2011a. Orobanche mayeri (Suess. & Ronni­ger) Bertsch & F. Bertsch - the new species to Po­land. Acta Soc. Bot. Pol. 80(3): 179-183.

Piwowarczyk R. 2011b. Nowe stanowiska Orobanche bar­tlingii Griseb. (Orobanchaceae) w Ojcowskim Parku Narodowym. Ogólnopolska konferencja naukowa, Lublin 2-4 czerwca 2011 „Zróżnicowanie muraw kserotermicznych w Polsce”, Materiały pokonferen- cyjne, pp. 75-76.

Piwowarczyk R. 2011c. Phytocoenotic range of Orobanche coerulescens Stephan ex Willd. in Poland against a back­ground of Central Europe. In: A. Kuzemko (ed.). 8th European Dry Grassland Meeting „Dry Grassland of Europe: biodiveristy, classification, conservation and management”, 13-17 June 2011, Uman, Ukraine, pp. 46.

Piwowarczyk R. 2012a. Orobanche bohemica Celak. (Oro- banchaceae) at the eastern limit of its geographical range: new data on its distribution in Poland. Biodiv. Res. Conserv. 26: 53-59.

Piwowarczyk R. 2012b. A revison of distribution and histo­rical analysis of preferred hosts of Orobanche ramosa L. (Orobanchaceae) in Poland. Acta Agrobotanica 65(1): 53-62.

Piwowarczyk R. 2012c. A revision of distribution and ecolo­gical description of Orobanche picridis F. W. Schultz at the NE limit of its geographical range from Poland and Ukraine. Acta Agrobotanica 65(1): 91-106.

Piwowarczyk R. 2012d. (in print). Orobanche picridis F. W. Schultz - zaraza goryczelowa. In: R. Kaźmierczakowa & K. Zarzycki (eds.). Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, wyd. 3. PAN, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Piwowarczyk R. 2012e. (in print). Orobanche alsatica Kirschl. - zaraza alzacka. In: R. Kaźmierczakowa & K. Zarzycki (eds.). Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, wyd. 3. PAN, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Piwowarczyk R. 2012f. (in print). Orobanche arenaria Borkh. - zaraza piaskowa. In: R. Kaźmierczakowa & K. Zarzycki (eds.). Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, wyd. 3. PAN, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Piwowarczyk R. 2012g. (in print). Orobanche coerulescens Stephan in Willd. - zaraza błękitnawa. In: R. Kaź­mierczakowa & K. Zarzycki (eds.). Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, wyd. 3. PAN, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Piwowarczyk R., Chmielewski P. & Cwener A. 2011. The distribution and habitat requirements of the genus Orobanche L. (Orobanchaceae) in SE Poland. Acta Soc. Bot. Pol. 80(1): 37-48.

Piwowarczyk R., Chmielewski P., Gierczyk B., Piwowarski B. & Stachyra P. 2010. Orobanche pallidiflora Wimm. & Grab. in Poland: distribution, habitat and host preferences. Acta Soc. Bot. Pol. 79(3): 197-205.

Piwowarczyk R. & Krajewski Ł. (mscr.). The genus Orobanche L. (Orobanchaceae) in the Śląsk-Kraków Upland (S Poland): distribution, habitat and host pre­ferences.

Piwowarczyk R., Nobis M. & Jankowska-Błaszczuk M. 2009. Charakterystyka ekologiczna populacji Stipa pulcherrima (Poaceae) w Dwikozach i Podgrodziu (Wyżyna Małopolska). Fragm. Flor. Geobot. Polo­nica. 16(2): 351-362.

Piwowarczyk R., Nobis M. & Przemyski A. 2009. Orobanche bartlingii Griseb. (Orobanchaceae) in Poland: taxo- nomical position, distribution and habitat require­ments. Biodiv. Res. Conserv. 13: 3-8.

Piwowarczyk R. & Przemyski A. 2009. New locality of Orobanche coerulescens Stephan ex Willd. (Oroban­chaceae) at the NW limit of its geographical range. Acta Soc. Bot. Pol. 78(4): 291-295.

Piwowarczyk R. & Przemyski A. 2010. Distribution and habi­tat preferences declining species of Orobanche are- naria (Orobanchaceae) at the northern limit of its geographical range. Acta Soc. Bot. Pol. 79(1): 43-50.

Przemyski A. & Stachurski M. 1999. Stan zachowania szaty roślinnej i problemy ochrony rezerwatu „Ulów” koło Bałtowa na Wyżynie Sandomierskiej. In: T. Puszkar (ed.). Bioróżnorodność obszarów stykowych Kotliny Sandomierskiej, Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej oraz Wyżyny Lubelskiej. Towarzystwo Naukowe Sandomierskie, Wyższa Szkoła Humanistyczno- Przyrodnicza. Sandomierz, pp. 23-42.

Przemyski A., Maciejczak B. & Bróż E. 2010. Wybrane za­gadnienia florystyczne i fitogeograficzne. In: A. Świercz (ed.). Monografia Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego, pp. 212-249. Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce.

Pusch J. & Günther K.-F. 2009. Orobanchaceae (Sommer­wurzgewächse). In: J. Pusch & K.-F. Günther (eds.). G. Hegi. Illustrierte Flora von Mitteleuropa Bd. 6/1A, Lieferung 1, pp. 1-99. Weissdorn-Verlag Jena.

Rakowski W. 2004. A new locality of Orobanche bartlingii (Orobanchaceae) in Poland. Pol. Bot. J. 49(1): 103­105.

Szafer W. 1918. Uwagi o florze stepowej okolic Buska. Pam. Fizjogr. Warszawa. 25(4): 1-10.

Szczęśniak E. 2003. Rzadkie i zagrożone gatunki ciepło­lubnych muraw na Dolnym Śląsku. In: Z. Kącki (ed.). Zagrożone gatunki flory naczyniowej Dolnego Śląska, pp. 85-107. Instytut Biologii Roślin, Uniwersytet Wrocławski, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przy­rody „Pro Natura”, Wrocław.

Szeląg Z. 1997. Uzupełnienia do flory Niecki Nidziańskiej. Fragm. Flor. Geobot. Polonica. 4: 33-37.

Szeląg Z. 2001a. Orobanche bartlingii (Orobanchaceae) a species new to Poland. Pol. Bot. J. 46(1): 79-81.

Szeląg Z. 2001b. Orobanche bartlingii Griseb. - zaraza oleś- nikowa. In: R. Kaźmierczakowa & K. Zarzycki (eds.). Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, wyd. 2, pp. 342-343. PAN, Instytut Bo­taniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Szeląg Z. 2012. (in print). Orobanche bartlingii Griseb. - zaraza oleśnikowa. In: R. Kaźmierczakowa & K. Zarzycki (eds.). Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, wyd. 3. PAN, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Szwagrzyk J. 1987. Flora naczyniowa Niecki Nidziańskiej. In: A. S. Kleczkowski (ed.). Wartości środowiska przyrodniczego Niecki Nidziańskiej i zagadnienia jego ochrony. Część 2. Studia Ośrodka Dokumentacji Fizjograficznej 15: 17-91.

Tacik T. 1959. Zapiski florystyczne z południowej części Wyżyny Małopolskiej wraz z uwagami o zasięgach i wędrówkach kilku rzadszych gatunków. Fragm. Flor. Geobot. 5(3): 365-383.

Towpasz K. 2006. Flora roślin naczyniowych Płaskowyżu Proszowickiego (Wyżyna Małopolska). Prace Bot. 39: 1-302.

Towpasz K. & Trzcińska-Tacik H. 1997. Rzadkie gatunki roślin naczyniowych województwa krakowskiego. Fragm. Flor. Geobot. Polonica. 4: 17-27.

Uhlich H., Pusch J. & Barthel K. J. 1995. Die Sommer­wurzarten Europa: Gattung Orobanche. 235 pp. Westarp-Wiss., Magdeburg.

Wnuk Z. 1978. Flora segetalna Pasma Przedborsko-Mało- goskiego i przyległych terenów. Acta Univ. Lodz. Ser. 2. 20: 183-255.

Wnuk Z. & Pisarek W. 2008. Flora. In: Z. Wnuk (ed.). Przedborski Park Krajobrazowy. 20 lat istnienia PPK (1988-2008). 13 lat w Zespole Nadpilczańskich Par­ków Krajobrazowych. 32 lata istnienia parków krajo­brazowych w Polsce, pp. 106-126. Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody w Turystyce, Wydział Wycho­wania Fizycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, Wy­dawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.

Woś A. 1999. Klimat Polski. 301 pp. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

Zając A. 1978. Założenia metodyczne „Atlasu rozmiesz­czenia roślin naczyniowych w Polsce”. Wiad. Bot. 22(3): 145-155.

Zając A. & Zając M. (ed.) 2001. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Nakładem Pracowni Cho- rologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwer­sytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Zając A. & Zając M. (eds.). 2001. Distribution Atlas of Vascular Plants in Poland. xii+714 pp. Edited by Laboratory of Computer Chorology, Institute of Botany, Jagiellonian University, Cracow.

Zając M., Zając A. & Zemanek B. (ed.). 2006. Flora Cracoviensis Secunda (Atlas). 291 pp. Edited by Laboratory of Computer Chorology, Institute of Botany, Jagiellonian University, Cracow.

Zarzycki K. 1981. Rośliny naczyniowe Pienin. Rozmiesz­czenie i warunki występowania. 258 pp. PWN, Insty­tut Botaniki PAN, Kraków-Warszawa.

Zarzycki K. 2001. Orobanche picridis F. W. Schultz - zaraza goryczelowa. In: R. Kaźmierczakowa & K. Zarzycki (eds.). Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, wyd. 2, pp. 340-341. PAN, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Instytut Ochrony Przyrody, Kraków.

Zarzycki K. & Szeląg Z. 2006. Red list of the vascular plants in Poland. In: Z. Mirek, K. Zarzycki, W. Wojewoda & Z. Szeląg (eds.). Red list of plants and fungi in Poland, pp. 9-20. W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków.

Zazvorka J. 2010. Orobanche kochii and O. elatior in Central Europe. Acta Mus. Moraviae, Sci. Biol. (Brno) 95(2): 77-119.

Żmudzka E., Kicińska B. & Olszewski K. 2000. Wpływ rzeźby i pokrycia terenu na zróżnicowanie klimatu lokalnego okolic Pińczowa. Prace i Studia Geogra­ficzne 27: 99-129.