Słowa kluczowe
komunikacja prawnicza
sądownictwo
lingwistyka kontrastywna
języki specjalistyczne
Jak cytować
Abstrakt
W niniejszym tekście podjęty został problem przekładu nazw niemieckich oraz polskich nazw sądów. Na podstawie analizy używanych form tłumaczeń w literaturze prawniczej oraz w słownikach autor stwierdza, że przekłady te są często na tyle nieczytelne, że nie pozwalają one odbiorcom określić ani instytucji kraju języka wyjściowego, ani tej języka docelowego, co w znacznym stopniu ogranicza zrozumiałość tekstów docelowych.
Wskazując na różnice istniejące pomiędzy sądami niemieckimi i polskimi, autor zastanawia się, czy w przekładzie należy zaznaczać każdego rodzaju dywergencje, występujące między instytucjami dwóch różnych systemów prawnych. W oparciu o teorię komparatystyki prawniczej wskazane zostają te elementy znaczeniowe, które odgrywają istotną rolę w komunikacji prawniczej oraz przekładzie tekstów tego rodzaju. W dalszej części autor zastanawia się, w jaki sposób nazwy sądów mogą, albo powinny być przetłumaczone, aby instytucja kraju języka wyjściowego i decelowego były w translacie rozpoznawalne. W odpowiedzi na to pytanie zaproponowane zostają trzy techniki, których zastosowanie zostaje w tekście przedstawione w analitycznym przekładzie niemieckich i polskich nazw sądów.
Przedstawione techniki tłumaczeniowe mają umożliwić poprawę czytelności przekładów prawniczych, a ponadto mają one stanowić alternatywę dla często stosowanego przekładu opisowego nazw sądów.Bibliografia
Banaszak, Bogusław, und Tomasz Milej. 2009. Polnisches Staatsrecht. Polskie prawo konstytucyjne. Warszawa: C.H. Beck.
Banaszak, Bogusław, Hg. 2005a. Rechts- und Wirtschaftswörterbuch: Deutsch-Polnisch. Warszawa: C.H. Beck.
Banaszak, Bogusław, Hg. 2005b. Rechts- und Wirtschaftswörterbuch: Polnisch-Deutsch. Warszawa: C.H. Beck.
Battis, Ulrich, und Christoph Gusy. Einführung in das Staatsrecht. Berlin: De Gruyter.
Creifelds, Carl. 2017. Rechtswörterbuch. München: C.H. Beck.
Die Terminologie-Datenbank des Auswärtigen Amtes der BRD. https://www.auswaertiges-amt.de/de/newsroom/terminologie (abgerufen am 31.10.2018).
Garlicki, Leszek. 2018. Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa: Wolters Kluwer.
Górecki, Dariusz, Hg. 2015. Polskie prawo konstytucyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
Hönig, Hans G., und Paul Kußmaul. 1982. Strategie der Übersetzung. Tübingen: Narr.
Jakowczyk, Michał. 2008. Polnisches Strafprozessrecht. Warszawa: C.H. Beck.
Kilian, Alina, und Agnieszka Kilian. 2014a. Wörterbuch der Rechts- und Wirtschaftssprache: Deutsch-Polnisch. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kilian, Alina, und Agnieszka Kilian. 2014b. Wörterbuch der Rechts- und Wirtschaftssprache: Polnisch-Deutsch. Warszawa: Wolters Kluwer.
Kubacki, Artur Dariusz. 2008. Zestawienie niemieckich i polskich ekwiwalentów nazw władzy sądowniczej. In Lingua Legis 16: 52-67.
Liebscher, Marc und Fryderyk Zoll. 2005. Einführung in das polnische Recht. München: C.H. Beck.
Muszyńska, Anita, Stefan Hambura und Mariusz Muszyński. 2002. Wymiar sprawiedliwości RFN: Sądownictwo. Wprowadzenie w problematykę ze szczególnym uwzględnieniem sądownictwa powszechnego. Bielsko-Biała: Studio Sto.
Pieńkos, Jerzy. 1999. Podstawy juryslingwistyki. Język w prawie - prawo w języku. Warszawa: Muza.
Radegundis Stolze. 1992. Rechts- und Sprachvergleich beim Übersetzen juristischer Texte. In Kontrastive Fachsprachenforschung, Hgg. Klaus Dieter Baumann und Hartwig Kalverkämper, 223-230. Tübingen: Narr.
Sandrini, Peter. 1996. Comparative Analysis of Legal Terms: Equivalence Revisted. In TKE 96: Terminology and Knowledge Engineering.
Proceedings 4th International Congress on Terminology and Knowledge Engineering, 26-28 August 1996, Vienna, Austria. Hgg. Christian Galinski und Klaus-Dirk Schmitz, 342-350. Frankfurt (Main): Indeks Verlag.
Sandrini, Peter. 2009. Der transkulturelle Vergleich von Rechtsbegriffen. In Legal Language in Action: Translation, Terminology, Drafting and Procedural Issues, Hg. Susan Šarčevič, 151-165. Zagreb: Globus.
Schreiber, Michael. 1993. Übersetzung und Bearbeitung. Tübingen: Narr.
Schreiber, Michael. 2017. Grundlagen der Übersetzungswissenschaft: Französisch, Italienisch, Spanisch. Berlin: De Gruyter.
Vries, Tina de. 2004. Justizrecht und Justizreform in Polen. München: Forost.
Simon, Heike, und Gisela Funk-Baker. 2017. Deutsche Rechtssprache. Ein Studien- und Arbeitsbuch mit Einführung in das deutsche Recht. München: C.H. Beck.
Wotjak, Gerd. 1985. Techniken der Übersetzung. In Fremdsprachen 29: 24-34.
Zippelius, Reinhold, und Thomas Würtenberger. 2018. Deutsches Staatsrecht. München: C.H. Beck.
Zweigert, Konrad, und Hein Kötz. 1996. Einführung in die Rechtsvergleichung auf dem Gebiete des Privatrechts. Tübingen: Mohr Siebeck.
Gesetzestexte
Bundesverfassungsgesetz (GVG)
Kodeks postępowania karnego – Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. (zitiert: PL-StPO).
Ustawa o ustroju sądów powszechnych (zitiert: PL-GVG).
Licencja
When submitting a paper the author agrees to the following publishing agreement and processing personal data.
PUBLICATION AGREEMENT, COPYRIGHT LICENSE, PERSONAL DATA PROCESSING CONSENT
This is a publication agreement and copyright license (“Agreement”) regarding a written manuscript currently submitted via Pressto Platform
(“Article”) to be published in Comparative Legilinguistics International Journal for Legal Communication (“Journal”).
The parties to this Agreement are:
the Author or Authors of the submitted article (individually, or if more than one author, collectively, “Author”) and Comparative Legilinguistics International Journal for Legal Communication (“Publisher”), address al. Niepodległości 4, 61-874 Poznań, represented by its editor in chief Aleksandra Matulewska.
§1. LICENSE OF COPYRIGHT
a) The Author and the Publisher agree that the Author grants a Creative Commons Attribution 4.0 International License, which is incorporated herein by reference and is further specified at Creative Commons — Attribution 4.0 International — CC BY 4.0 copyright license in the Article to the general public.
b) The Author grants to the Publisher a royalty-free, worldwide nonexclusive license to publish, reproduce, display, distribute, translate and use the Article in any form, either separately or as part of a collective work, including but not limited to a nonexclusive license to publish the Article in an issue of the Journal, copy and distribute individual reprints of the Article, authorize reproduction of the entire Article in another publication, and authorize reproduction and distribution of the Article or an abstract thereof by means of computerized retrieval systems (such as Westlaw, Lexis and SSRN). The Author retains ownership of all rights under copyright in the Article, and all rights not expressly granted in this Agreement.
c) The Author grants to the Publisher the power to assign, sublicense or otherwise transfer any and all licenses expressly granted to the Publisher under this Agreement.
d) Republication. The Author agrees to require that the Publisher be given credit as the original publisher in any republication of the Article authorized by the Author. If the Publisher authorizes any other party to republish the Article under the terms of paragraphs 1c and 1 of this Agreement, the Publisher shall require such party to ensure that the Author is credited as the Author.
§2. EDITING OF THE ARTICLE
a) The Author agrees that the Publisher may edit the Article as suitable for publication in the Journal. To the extent that the Publisher’s edits amount to copyrightable works of authorship, the Publisher hereby assigns all right, title, and interest in such edits to the Author.
§3. WARRANTIES
a) The Author represents and warrants that to the best of the Author’s knowledge the Article does not defame any person, does not invade the privacy of any person, and does not in any other manner infringe upon the rights of any person. The Author agrees to indemnify and hold harmless the Publisher against all such claims.
b) The Author represents and warrants that the Author has full power and authority to enter into this Agreement and to grant the licenses granted in this Agreement.
c) The Author represents and warrants that the Article furnished to the Publisher has not been published previously. For purposes of this paragraph, making a copy of the Article accessible over the Internet, including, but not limited to, posting the Article to a database accessible over the Internet, does not constitute prior publication so long as the as such copy indicates that the Article is not in final form, such as by designating such copy to be a “draft,” a “working paper,” or “work-in-progress”. The Author agrees to hold harmless the Publisher, its licensees and distributees, from any claim, action, or proceeding alleging facts that constitute a breach of any warranty enumerated in this paragraph.
§4. TERM
a) The agreement was concluded for an unspecified time.
§5. PAYMENT
a) The Author agrees and acknowledges that the Author will receive no payment from the Publisher for use of the Article or the licenses granted in this Agreement.
b) The Publisher agrees and acknowledges that the Publisher will not receive any payment from the Author for publication by the Publisher.
§6. ENTIRE AGREEMENT
a) This Agreement supersedes any and all other agreements, either oral or in writing, between the Author and the Publisher with respect to the subject of this Agreement. This Agreement contains all of the warranties and agreements between the parties with respect to the Article, and each party acknowledges that no representations, inducements, promises, or agreements have been made by or on behalf of any party except those warranties and agreements embodied in this Agreement.
b) In all cases not regulated by this Agreement, legal provisions of Polish Copyright Act and Polish Civil Code shall apply.
c) Any disputes arising from the enforcement of obligations connected with this Agreement shall be resolved by a court competent for the headquarters of the Publisher.
d) Any amendments or additions to the Agreement must be made in writing and signed by authorised representative of both parties, otherwise being ineffective.
e) This Agreement is signed electronically and the submission of the article via the PRESSto platform is considered as the conclusion of the Agreement by the Author and the Publisher.
f) Clause for consent to the processing of personal data - general
g) The Author shall give his or her consent to the processing of their personal data in accordance with the Act of 10 May 2018 on the protection of personal data and Regulation (EU) 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of persons physical in connection with the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46 / EC (General Data Protection Regulation) for the purpose and in connection with making publications available on the PRESSto scientific journals platform and DeGruyter platform, guaranteeing the security of services rendered, and improving them.
I HAVE READ AND AGREE FULLY WITH THE TERMS OF THIS AGREEMENT.
The Author The Publisher