Słowa kluczowe
rozporządzenie
błędy
przekład prawniczy
Jak cytować
Abstrakt
Niniejszy artykuł ma na celu wykazanie, że zjawisko polisemii bardzo często przyczynia się do powstawania błędów w przekładzie prawniczym. Analizie poddano cztery francuskie terminy prawne oraz ich błędne tłumaczenie wynikające z polisemii, występujące w tłumaczeniu rozporządzenia unijnego z języka francuskiego na polski, a mianowicie Rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 z dnia 29 maja 2000r. w sprawie postępowania upadłościowego, sporządzonego przez UKIE w 2004 r. W pierwszej części artykułu omówiono pojęcie błędu oraz przedstawiono typologię błędów w przekładzie. Następnie, skoncentrowano się na definicji polisemii, jak również na błędach wynikających z tego zjawiska. Autorka dokonała porównania fragmentów rozporządzenia w wersji francuskiej i w wersji polskiej (w formie tabel), wyszczególniła występujące w nich francuskie terminy polisemiczne, które przysporzyły najwięcej trudności tłumaczom tego rozporządzenia. Autorka zaproponowała poprawną wersję tłumaczenia, podała różne znaczenia omawianych terminów oraz scharakteryzowała wybrane błędy wynikające ze zjawiska polisemii.
Bibliografia
Bissardon, Sébastien. 2005. Guide du langage juridique. Vocabulaire, pièges et difficultés. Paris: LexisNexis.
Bréal, Michael. 1897. Essai de sémantique. Sciences des significations. Paris: Hachette.
Cornu, Gérard. 2007. Vocabulaire juridique. Paris: Qudrige/Puf.
Cornu, Gérard. 2005. Linguistique juridique. Paris: Editions Montchrestien. EJA.
Delisle, Jean. 1999. Terminologie de la traduction. Amsterdam: John Benjamins Publishing
Dubois, Jean. (dir). 1994. Dictionnaire de linguistique et des sciences du langage. Paris: Larousse.
Dzierżanowska, Halina. 1990. Przekład tekstów nieliterackich. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gortych-Michalak, Karolina. 2013. Polisemia w przekładzie prawniczym grecko-polskim i polsko-greckim. Comparative Legilinguistics. International Journal for Legal Communication 13/2013 : 175-183.
Gouadec, Daniel. 1989. Comprendre, évaluer, prévenir. Pratique, enseignement et recherche face à l’erreur et à la faute en traduction. In TTR. Traduction, Terminologie, Rédaction. Études sur le texte et ses transformations, dir. Robert Larose, 35-54. Quebec: Association canadienne de traductologie.
Grucza, Franciszek. 1978. Z problematyki błędów obcojęzycznych. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Guillien, Raymond, Vincent, Jean. 2007. Lexique de termes juridiques. Paris: Dalloz.
Hejwowski, Krzysztof. 2002. Źródła błędów w tłumaczeniu na język ojczysty. In Język rodzimy a język obcy. Komunikacja, przekład, dydaktyka, dir. Andrzej. Kopczyński, Urszula Zaliwska-Okrutna, 129-148. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Kielar, Barbara, Zofia. 2003. TS w układzie międzynarodowej komunikacji zawodowej. In Języki specjalistyczne. Lingwistyczna identyfikacja tekstów specjalistycznych, dir. B. Z., Kielar, S. Grucza, 121-133. Warszawa: Katedra Języków Specjalistycznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Kozłowska, Zofia. 2002. O błędach językowych w tekstach polskich przekładów. In Język rodzimy a język obcy. Komunikacja, przekład, dydaktyka, dir. Andrzej Kopczyński, Urszula Zaliwska-Okrutna, 137-149. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Kurkowska, Halina, Skorupka, Stanisław. 2001. Stylistyka polska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lukszyn, Jurij. 1993. Tezaurus terminologii translatorycznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Paprocka, Natalia. 2005. Erreurs en traduction pragmatique du français en polonais. Identifier, évaluer, prevenir. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem.
Pietrzak, Jan. 2005. Tłumoki czy tłumacze? Dziennik Polski, nº 14, le 21 janvier 2005: 3.
Pisarska, Alicja, Tomaszkiewicz, Teresa. 1996. Współczesne tendencje przekładoznawcze: Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Polański, Kazimierz. 2003. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Porzycki, Maciej. 2004. Lawina bełkotliwych przekładów. Rzeczpospolita, le 26 mars 2004: 4.
Sourioux, Jean-Louis., Lerat Pierre. 1975. Le langage du droit. Presses Universitaires de France.
Uhlig, Dominik. 2005. Nie czytać po polsku. Gazeta Wyborcza, le 10 janvier 2005 : 2.
Ulmann, Stephen. 1969. Précis de sémantique française. Berne: Francke.
Sites Internet:
Nielsen, Marina. 2004. La polysemie et le mot coup. Pargas: ABO Akademy University Press, https://oa.doria.fi/bitstream/handle/10024/4117/TMP.objres.26.pdf?sequence=1 (consulté le 14 janvier 2015).
Pànchaud, André. 1962. La décision administrative. Etude comparative. [In:] Revue international de droit comparé. Vol. 14, nº 4. 677-697 http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/ridc_00353337_1962_num_14_4_13472 (consulté le 14 janvier 2015).
http://www.juritravail.com/lexique (consulté le 14 janvier 2015).
http://archimede.bibl.ulaval.ca/archimede/files/475cfe4b-40f9-4b8f-9ea1 46b81853a299/ch05.html (consulté le 14 janvier 2015)
http://www.dictionnaire-juridique.com/definition/creance.php (consulté le 14 janvier 2015).
Licencja
When submitting a paper the author agrees to the following publishing agreement and processing personal data.
PUBLICATION AGREEMENT, COPYRIGHT LICENSE, PERSONAL DATA PROCESSING CONSENT
This is a publication agreement and copyright license (“Agreement”) regarding a written manuscript currently submitted via Pressto Platform
(“Article”) to be published in Comparative Legilinguistics International Journal for Legal Communication (“Journal”).
The parties to this Agreement are:
the Author or Authors of the submitted article (individually, or if more than one author, collectively, “Author”) and Comparative Legilinguistics International Journal for Legal Communication (“Publisher”), address al. Niepodległości 4, 61-874 Poznań, represented by its editor in chief Aleksandra Matulewska.
§1. LICENSE OF COPYRIGHT
a) The Author and the Publisher agree that the Author grants a Creative Commons Attribution 4.0 International License, which is incorporated herein by reference and is further specified at Creative Commons — Attribution 4.0 International — CC BY 4.0 copyright license in the Article to the general public.
b) The Author grants to the Publisher a royalty-free, worldwide nonexclusive license to publish, reproduce, display, distribute, translate and use the Article in any form, either separately or as part of a collective work, including but not limited to a nonexclusive license to publish the Article in an issue of the Journal, copy and distribute individual reprints of the Article, authorize reproduction of the entire Article in another publication, and authorize reproduction and distribution of the Article or an abstract thereof by means of computerized retrieval systems (such as Westlaw, Lexis and SSRN). The Author retains ownership of all rights under copyright in the Article, and all rights not expressly granted in this Agreement.
c) The Author grants to the Publisher the power to assign, sublicense or otherwise transfer any and all licenses expressly granted to the Publisher under this Agreement.
d) Republication. The Author agrees to require that the Publisher be given credit as the original publisher in any republication of the Article authorized by the Author. If the Publisher authorizes any other party to republish the Article under the terms of paragraphs 1c and 1 of this Agreement, the Publisher shall require such party to ensure that the Author is credited as the Author.
§2. EDITING OF THE ARTICLE
a) The Author agrees that the Publisher may edit the Article as suitable for publication in the Journal. To the extent that the Publisher’s edits amount to copyrightable works of authorship, the Publisher hereby assigns all right, title, and interest in such edits to the Author.
§3. WARRANTIES
a) The Author represents and warrants that to the best of the Author’s knowledge the Article does not defame any person, does not invade the privacy of any person, and does not in any other manner infringe upon the rights of any person. The Author agrees to indemnify and hold harmless the Publisher against all such claims.
b) The Author represents and warrants that the Author has full power and authority to enter into this Agreement and to grant the licenses granted in this Agreement.
c) The Author represents and warrants that the Article furnished to the Publisher has not been published previously. For purposes of this paragraph, making a copy of the Article accessible over the Internet, including, but not limited to, posting the Article to a database accessible over the Internet, does not constitute prior publication so long as the as such copy indicates that the Article is not in final form, such as by designating such copy to be a “draft,” a “working paper,” or “work-in-progress”. The Author agrees to hold harmless the Publisher, its licensees and distributees, from any claim, action, or proceeding alleging facts that constitute a breach of any warranty enumerated in this paragraph.
§4. TERM
a) The agreement was concluded for an unspecified time.
§5. PAYMENT
a) The Author agrees and acknowledges that the Author will receive no payment from the Publisher for use of the Article or the licenses granted in this Agreement.
b) The Publisher agrees and acknowledges that the Publisher will not receive any payment from the Author for publication by the Publisher.
§6. ENTIRE AGREEMENT
a) This Agreement supersedes any and all other agreements, either oral or in writing, between the Author and the Publisher with respect to the subject of this Agreement. This Agreement contains all of the warranties and agreements between the parties with respect to the Article, and each party acknowledges that no representations, inducements, promises, or agreements have been made by or on behalf of any party except those warranties and agreements embodied in this Agreement.
b) In all cases not regulated by this Agreement, legal provisions of Polish Copyright Act and Polish Civil Code shall apply.
c) Any disputes arising from the enforcement of obligations connected with this Agreement shall be resolved by a court competent for the headquarters of the Publisher.
d) Any amendments or additions to the Agreement must be made in writing and signed by authorised representative of both parties, otherwise being ineffective.
e) This Agreement is signed electronically and the submission of the article via the PRESSto platform is considered as the conclusion of the Agreement by the Author and the Publisher.
f) Clause for consent to the processing of personal data - general
g) The Author shall give his or her consent to the processing of their personal data in accordance with the Act of 10 May 2018 on the protection of personal data and Regulation (EU) 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the protection of persons physical in connection with the processing of personal data and on the free movement of such data, and repealing Directive 95/46 / EC (General Data Protection Regulation) for the purpose and in connection with making publications available on the PRESSto scientific journals platform and DeGruyter platform, guaranteeing the security of services rendered, and improving them.
I HAVE READ AND AGREE FULLY WITH THE TERMS OF THIS AGREEMENT.
The Author The Publisher