MODALNOŚĆ DEONTYCZNA I WYKŁADNIKI MODALNOŚCI W JĘZYKU UMÓW
PDF (English)

Słowa kluczowe

modalność deontyczna
zobowiązanie
zgoda
zakaz
polsko-angielski język umów
korpus

Jak cytować

MATULEWSKA, A. (2017). MODALNOŚĆ DEONTYCZNA I WYKŁADNIKI MODALNOŚCI W JĘZYKU UMÓW. Comparative Legilinguistics, 2, 75–92. https://doi.org/10.14746/cl.2010.2.07

Abstrakt

Celem pracy jest przedstawienie najbardziej typowych metod wyrażania modalności deontycznej (tj. nakazu, zakazu i przyzwolenia) w brytyjskich, amerykańskich i polskich umowach. Autorka dokonuje analizy 45 umów sformułowanych w polskim, amerykańskimi brytyjskim języku prawniczym. Zanalizowano następujące umowy: (i) umowy przeniesienia własności, (ii) umowy sprzedaży, (iii) umowy najmu i dzierżawy, (iv) umowy logistyczne (dystrybucji i magazynowania), (v) umowy spółek kapitałowych i osobowych, (vi) umowy świadczenia usług, (vii) umowy o dzieło, umowy zlecenia oraz umowy o pracę. Autorka przedstawia przykłady i dokonuje zestawienia wykładników modalności deontycznej w tabelach. Zebrane przykłady mogą stanowić ekwiwalenty przekładowe zgodnie z zasadą stosowania ekwiwalencji tekstowo-normatywnej (cf. Kierzkowska 2002).
https://doi.org/10.14746/cl.2010.2.07
PDF (English)

Bibliografia

Bańczerowski, Jerzy, Pogonowski, Jerzy, Zgółka, Tadeusz, 1982. Wstęp do językoznawstwa. Poznań: UAM.

Black‟s Law Dictionary. 2004. Eighth Edition. Garner Brayan A. (ed.). United States of America: Thomson Wesvol.

Delisle, Jean (et al., ed.), 1999. Translation Terminology. Amsterdam/Philadephia: John Benjamins Publishing Company.

Faber, Dorrit, Hjort-Pedersen, M., Klinge, A. 1996/1997. Introduction to English Legal Language. BA Sproglinien.

Garner, Bryan A., 2001. A Dictionary of Modern Legal Usage. London/New York:Oxford University Press.

Grzegorczykowa, Renata, 2001. Wprowadzenie do semantyki językoznawczej. Warszawa: PWN.

Jędrzejko, Ewa, 1987. Semantyka i składnia polskich czasowników deontycznych. Wrocław: Ossolineum.

Jędrzejko, Ewa, 1988. O tzw. wewnętrznej i zewnętrznej konieczności i jej podstawowych wykładnikach leksykalnych. Polonica 13, (17–27).

Joseph, John.E., 1995. Indeterminancy, Translation and the Law. Translation and the Law, M. Morris (ed.). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, p. 13–36.

Kaczmarek, Karolina, Matulewska, Aleksandra, 2007. Polish Petitions in Polish-Hungarian and Polish-English Aspect of Translation. (not published).

Kiefer Ferenc, Gyuris Beata, 2006, Szemantika, in: Kiefer Ferenc (szerk.), Magyar nyelv, Budapest, Akadémiai Kiadñ.

Kiefer, Ferenc, 1999. Modality. Concise Encyclopedia of Grammatical Categories. Keith Brown, Jim Miller and R.E. Asher (eds). Amsterdam: Elsevier.

Kielar, Barbara Z., Miler, J., 1993. Through the Looking Glass of Translation – the Verb Phrases of the Statutory Clauses in Kodeks Handlowy and Their English Renditions. International Forum of Legal Translation 1992. Proceedings. Warszawa: Wydawnictwo TEPIS Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Ekonomicznych, Prawniczych i Sądowych., (41–53).

Kierzkowska, Danuta (red.), 2005. Kodeks Tłumacza Przysięgłego z komentarzem. Warszawa: Wydawnictwo TEPIS Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Ekonomicznych, Prawniczych i Sądowych.

Kierzkowska, Danuta, 2002. Tłumaczenie prawnicze. Warszawa: Wydawnictwo TEPIS Polskiego Towarzystwa Tłumaczy Ekonomicznych, Prawniczych i Sądowych.

Lyons, John, 1977. Semantics 1–2. Cambridge University Press.

Lyons, John, 1989. Semantyka 1–2. Warszawa: PWN.

Palmer, Frank Robert, 1999. Mood and Modality: Basic Principles. Concise Encyclopedia of Grammatical Categories. Keith Brown, Jim Miller and R.E. Asher (eds). Amsterdam: Elsevier.

Palmer, Frank Robert, 2001. Mood and Modality. Cambridge University Press; 2 edition.

Radwański, Zbigniew, 2005. Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: C.H. Beck.

Rytel, Danuta, 1982. Leksykalne środki wyrażania modalności w języku czeskim i polskim. Wrocław: Ossolineum.

Stawecki, Tomasz, Winczorek, Piotr, 2002. Wstęp do prawoznawstwa. Warszawa: C.H. Beck.

Vermeer, Hans J., 2001. Skopos and Commission in Translational Action. The Translation Studies Reader, Lawrence Venuti and Mona Baker (eds). London/New York: Routlege, (221–232).

Wronkowska, Sławomira, Zieliński, Maciej, 1997. Zasady techniki prawodawczej, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe

Wronkowska, Sławomira, Zieliński Maciej, 1993. Problemy i zasady redagowania tekstów prawnych. Warszawa: Urząd Rady Ministrów.

Wróbel, Henryk, 1991. O modalności. Język Polski 3–5, (260 270).

Wróblewski, Bronisław, 1948. Język prawny i prawniczy. Kraków.

Zieliński, Maciej, 2002. Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki.Warszawa:Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.

Polish Sources

Akt założycielski spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Umowa dzierżawy – Lex Omega

Umowa najmu – Lex Omega

Umowa najmu z 30 lipca 2000r. (own sources).

Umowa o dzieło zawarta z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza (own sources).

Umowa o pracę (own sources).

Umowa o świadczenie usług logistycznych z 15.06.2004r. (own sources).

Umowa o świadczenie usług logistycznych z 18. 01. 1999r. (own sources).

Umowa o świadczenie usług logistycznych z 24.06.2004r. (own sources).

Umowa o świadczenie usług telefonicznych. (own sources).

Umowa sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług przesyłowych. (own sources).

Umowa sprzedaży gazu ziemnego. (own sources).

Umowa sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego z 1998 r. (own sources).

Umowa sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego z 1999 r. (own sources).

Umowa sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego z 1996 r. (own sources).

Umowa sprzedaży nieruchomości w formie aktu notarialnego z 1994 r. (own sources).

Umowa sprzedaży rowerów. (own sources).

Umowa zlecenie zawarta z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza. (own sources).

British Sources

Agreement for the Sale of Business. In: Justyńska, J., Justyński, J. 1998. The Main Institutions of the English Legal System. Toruń: Dom Organizatora TNOIK, pp. 252-258.

Articles of Association of the Perfect Company Ltd. In: Kierzkowska, D. (ed.).1998. Selection of English Documents. Warszawa: Wydawnictwo TEPIS, pp. 139-142.

Articles of Association. Faber, D., Hjort-Pedersen, M., Klinge, A. 1996/1997. Introduction to English Legal Language. BA Sproglinien, pp. 120-122.

Contract for Sale and Purchase of Property (own sources).

Deed of Partnership. In: Kierzkowska, D. (ed.). 1998. Selection of English Documents. Warszawa: Wydawnictwo TEPIS, pp. 129-130.

Employee Agreement on Inventions and Patents. 301 Legal Forms. Letters and Agreements. 1997. London: Law Pack Publishing Ltd.

Employment Agreement. 301 Legal Forms. Letters and Agreements. 1997. London: Law Pack Publishing Ltd.

Limited Partnership Agreement. Faber, D., Hjort-Pedersen, M., Klinge, A. 1996/1997. Introduction to English Legal Language. BA Sproglinien, pp. 108-111.

Memorandum of Association of the Perfect Company Ltd. In Kierzkowska, D. (ed.). 1998. Selection of English Documents. Warszawa: Wydawnictwo TEPIS, pp. 131-138.

Memorandum of Association. Faber, D., Hjort-Pedersen, M., Klinge, A. 1996/1997. Introduction to English Legal Language. BA Sproglinien, pp. 116-118.

Partnership Agreement. In: Justyńska, J., Justyński, J. 1998. The Main Institutions of the English Legal System. Toruń: Dom Organizatora TNOIK, pp. 259-268.

Rental Agreement (For a Furnished House or Flat on an Assured Shorthold Tenancy). 301 Legal Forms. Letters and Agreements. 1997. London: Law Pack Publishing Ltd.

Rental Agreement (For an Unfurnished House or Flat on an Assured Shorthold Tenancy). 301 Legal Forms. Letters and Agreements. 1997. London: Law Pack Publishing Ltd.

Sale Agreement. In: Faber, D., Hjort-Pedersen, M., Klinge, A. 1996/1997.

Introduction to English Legal Language. BA Sproglinien, pp. 86-87.

Tenancy Agreement (own sources).

Warehousing and Distribution Agreement (own sources).

Warehousing and Partsbanks Services Agreement (own sources). American Sources

Real Estate Purchase Contract 1. In: Warda, M. 2005. The Complete Book of Real Estate Contracts, pp. 201-206.

Real Estate Purchase Contract 2. In: Warda, M. 2005. The Complete Book of Real Estate Contracts, pp. 207-212.

Real Estate Contract. In: Warda, M. 2005. The Complete Book of Real Estate Contracts, pp. 213-216.

Real Estate Sales Contract 1. In: Warda, M. 2005. The Complete Book of Real Estate Contracts, pp. 217-219.

Real Estate Purchase Contract 2. In: Warda, M. 2005. The Complete Book of Real Estate Contracts, pp. 221-223.

Deed of Conveyance (own sources).

Plain English Campaign Contracts

Domestic Contract for Minor Building Work (http://www.fmb.org.uk/find-abuilder/free-contracts/download-contracts/).

Domestic Building Contract(http://www.fmb.org.uk/find-a-builder/freecontracts/download-contracts/).

Domestic Building Contract (Scotland) for Minor Building Work(http://www.fmb.org.uk/find-a-builder/freecontracts/download-contracts/).

Commercial and Industrial Building Contract (http://www.fmb.org.uk/find-abuilder/free-contracts/download-contracts/).