Abstract
Celem niniejszego artykułu jest zobrazowanie awansu francuszczyzny w kanadyjskiej prowincji Nowy Brunszwik. W latach 1850-60 deportowano większość francuskojęzycznych mieszkańców i zdecydowano, że prowincja powinna stać się anglojęzyczna, a przede wszystkim protestancka. Obecnie prowincje Kanady mogą prowadzić własną politykę językową, pod warunkiem, że jest zgodna z federalną urzędową dwujęzycznością. W 1976 Quebec wprowadził własną, sprzeczną z konstytucją Kanady, politykę językową znaną pod nazwą Loi 101, proklamując francuski jako jedyny oficjalny język. Pomimo faktu, że prowincja w bardzo dużym stopniu zawdzięczała utrzymanie „francuskości” Kościołowi katolickiemu, w czasie tej tak zwanej Révolution tranquille prowincja zlaicyzowała się. Nowy Brunszwik także proklamował dwujęzyczność prowincji głównie dzięki katolickim działaczom politycznym. Mimo to, religia praktycznie zniknęła z życia politycznego, a na plan pierwszy wysunęła się polityka językowa oraz wielokulturowość. To najważniejsze cechy, które odróżniają Kanadę od Stanów Zjednoczonych, co tłumaczy złożony charakter kanadyjskiej polityki językowej bazującej na równości prawnej, urzędowej, narodowej i kulturowej francuskiego i angielskiego na szczeblu federalnym, ale także udane i nieudane próby wprowadzania tej zasady w kanadyjskich prowincjach.
References
Bastarache, Michel 1986: Le principe d’égalité dans les langues officielles. W: Bastarache Michel, Doucet Michel (red.): Les droits linguistiques au Canada. Montréal: Les Éditions Yvon Blais.
Calhoon, Robert M. 1973: The loyalists in Revolutionary America, 1760-1781. New York, Harcourt Brace Jovanovich.
[Comité de toponymie]. Comité directeur de toponymie du Nouveau-Brunswick 2009: Rapport annuel 2008 – 2009.
http://www.gnb.ca/0131/PDF/t/Toponymie%20Rapport%20Annuel%202008-2009.pdf
Dupuis, Renée 1991: La question indienne au Canada. Québec: Les Éditions du Boéral.
Grabowski, Jan 2001: Historia Kanady. Warszawa: Wydawnictwo Pruszyński i Spółka.
Grin, François 2003: La société plurilingue: coûts, bénéficies et équité. W: Langues et Cultures, colloque du 14 novembre 2002, Bienne: Académie suisse des sciences humaines et sociales.
Hamelin, Jean & Provencher, Jean 1997: Brève histoire du Québec, Montréal: Les Éditions du Boréral.
Hodges, Graham R. 1996: The Black loyalist directory: African Americans in exile after the American Revolution. New York: Garland Publishing.
Landry, Nicolas & Lang, Nicole 2001: Histoire de l'Acadie. Québec: Éditions du Septentrion.
Martel, Marcel & Pâquet, Martin 2010: Langue et politique au Canada et au Québec. Une synthèse historique, Montréal: Les Éditions du Boréal.
Pastieau, Joseph 1999: Les citoyens au bazar. Mondialisation, nations et minorités. Québec: Les Presses de l’Université Laval.
Ploudre, Michel 1988: La politique linguistique du Québec, 1977-1987. Québec, Institut québécois de recherche.
Statistic Canada http://www.statcan.gc.ca/fra/debut.
Żelazny, Walter 2000: Świat frankofoński. Przegląd Zachodni Nr 1 (294): 111-148.
License
Open Access Policy: This journal provides immediate open access to its content on the principle that making research freely available to the public supports a greater global exchange of knowledge.
By sending their contributions authors accept that papers published in this journal are available online free of charge (Open Access) and are subject to the Creative Commons license 4.0 version BY-NC-ND.