Niepewne miejsca: feministyczna kooptacja i strategie oporu w czasach neoliberalizmu?
PDF (English)

Słowa kluczowe

kooptacja
instytucjonalizacja
NGO-izacja
ruch feministyczny
zależność finansowa

Jak cytować

Ana, A. (2018). Niepewne miejsca: feministyczna kooptacja i strategie oporu w czasach neoliberalizmu?. Praktyka Teoretyczna, 30(4), 153–179. https://doi.org/10.14746/prt.2018.4.6

Abstrakt

Gdy kobiety zyskały możliwość wpływania na politykę za pośrednictwem oficjalnych kanałów, postulaty feministek dotyczące sprawiedliwości społecznej zaczęto realizować w Rumunii poprzez zinstytucjonalizowane formy interwencji politycznej. Instytucjonalizację i profesjonalizację ruchu feministycznego powszechnie kojarzono z feministycznymi i kobiecymi organizacjami pozarządowymi współpracującymi z rządowymi organami do spraw równości płci w celu realizacji postulatów ruchu i osiągnięcia sukcesu w sferze polityki. Podczas gdy niektórzy badacze zawracali uwagę na korzyści płynące z przenikania idei i praktyk feministycznych do struktury państwa, inni uważali, że organizacje pozarządowe czynią ruch feministyczny podatnym na kooptację, przyczyniając się do jego demobilizacji i odpolitycznienia. Koncepcja kooptacji odzwierciedla dylematy, przed którymi stoją współczesne ruchy feministyczne. Dylematy te dotyczą przesuwania celów ruchu, które mogą być dostosowane do innych priorytetów i programów – czasami działając na niekorzyść ruchu i w sprzeczności z pierwotnymi celami, szczególnie gdy staną się częścią oficjalnych kanałów politycznych. Zależność feministycznych grup i organizacji pozarządowych od funduszy państwowych lub prywatnych jest również powiązana z kooptacją ruchu. Jak budować ruch na krytycznych analizach koncepcji kooptacji bez jednoczesnego kwestionowania wagi działań i wysiłków aktywistów feministycznych i organizacji pozarządowych jako legitymizujących programy polityczne państwowych lub prywatnych darczyńców? Badanie to ma na celu, po pierwsze, wyjaśnienie napięć powstałych w wyniku kooptacji i związanych z dylematem bycia wewnątrz/na zewnątrz, przed którym stoi współczesny ruch feministyczny. Po drugie, celem autorki artykułu jest zbadanie strategii przeciwstawienia się lub zarządzania kooptacją opracowanych przez ruch feministyczny. Do analizy procesu kooptacji, a zwłaszcza wywoływanych przez ów proces napięć i powstałych wopozycji do niego strategii oporu, w tekście wykorzystano literaturę NGO-izacji i przedstawiono empiryczne dowody pochodzące z badań nad rumuńskim ruchem feministycznym.
https://doi.org/10.14746/prt.2018.4.6
PDF (English)

Bibliografia

Ana, Alexandra. 2017. “The Role of the Feminist Movement Participation during the Winter 2012 Mobilisations in Romania.” Europe-Asia Studies vol. 69, no. 9: 1473–1498.

Borza, Ioana, Laura Grünberg, and Theodora-Eliza Vacarescu. 2006. Cartea neagra a egalitatii de sanse între femei si barbati în România. Bucuresti: AnA.

Cirstocea, Ioana. 2010. “Du genre critique au genre neutre: effets de circulation.” In Au-delà et en deçà de l’état: Le genre entre dynamiques transnationales et multi-niveaux. Louvain-La-Neuve: Academia Bruylant: 183–196.

Císař, Ondřej, and Kateřina Vráblíková. 2010. “The Europeanization of Social Movements in the Czech Republic: The EU and Local Women’s Groups.” Communist and Post-Communist Studies vol. 43, no. 2: 209–219.

Coy, Patrick G., and Timothy Hedeen. 2005. “A Stage Model of Social Movement Co-Optation: Community Mediation in the United States.” The Sociological Quarterly vol. 46, no. 3: 405–435. https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.2005.00020.x

Ferree, Myra Marx, and Beth Hess. 2000. Controversy and Coalition: The New Feminist Movement Across Four Decades of Change. New York–London: Routledge.

Fraser, Nancy, and Axel Honneth. 2003. Redistribution or Recognition?: a Political-Philosophical Exchange. London–New York: Verso.

Fraser, Nancy. 2013. “How Feminism Became Capitalism’s Handmaiden – And How to Reclaim It.” The Guardian October 14. Retrieved from: https://www.theguardian.com/commentisfree/2013/oct/14/feminism-capitalist-handmaiden-neoliberal (accessed 20.04.2019).

Fraser, Nancy. 2013. Fortunes of Feminism: From State-Managed Capitalism to Neoliberal Crisis. London–New York: Verso Books.

Gal, Susan, Kligman, Gail, and Delia Răzdolescu. 2003. Politicile de gen în perioada postsocialistă: un eseu istoric comparativ. Iasi: Polirom.

Gamson, William A. 1968. Power and Discontent. Homewood, IL: Dorsey Press.

Gamson, William. 2006. “Movement Impact on Cultural Change.” In Culture, Power and History: Studies in Critical Sociology. Eds. Stephen Pfohl, Aimee Van Wagenen, Patricia Arend, Abigail Brooks, and Denise Leckenby. Leiden: Brill.

Grewal, Inderpal. 2005. Transnational America: Feminisms, Diasporas, Neoliberalisms. Durham– London: Duke University Press.

Grunberg, Laura. 2014. “Lived Feminism(s) in Postcommunist Romania.” In Theorizing NGOs. States, Feminisms and Neoliberalism. Eds. Inderpal Grewal, and Victoria Bernal. Durham: Duke University Press.

Jacobson, Kerstin, and Steven Saxonberg (eds.). 2013. Beyond NGO-ization. The Development of Social Movements in Central and Eastern Europe. Farnham: Ashgate.

Kantola, Johanna, and Judith Squires. 2012. “From State Feminism to Market Feminism?” International Political Science Review vol. 33, no. 4: 382–400. https://doi.org/10.1177/0192512111432513

Korteweg, Anna C. 2017. “The »What« and »Who« of Co-Optation: Gendered Racialized Migrations, Settler Nation-States and Postcolonial Difference.” International Feminist Journal of Politics vol. 19, no. 2: 216–230. https://doi.org/10.1080/14616742.2016.1191286

Krizsan, Andrea (ed.). 2015. Mobilizing for Policy Change: Women’s Movements in Central and Eastern European Domestic Violence Policy Struggles. Budapest: Central European University.

Massino, Jill, and Raluca Maria Popa. 2015. “The Good, the Bad, and the Ambiguous: Women and the Transition from Communism to Pluralism in Romania.” In Gender (In) Equality and Gender Politics in Southeastern Europe. Eds. Christine Hassenstab, and Sabrina Ramet. London: Palgrave Macmillan.

McRobbie, Angela. 2009. The Aftermath of Feminism: Gender, Culture and Social Change. Los Angeles: Sage.

Miroiu, Mihaela. 2010. “A Mind of Our Own. Gender Studies in Romania.” Aspasia. The International Yearbook of Central, Eastern and South East European Women’s and Gender History vol. 4: 167–176.

Molocea, Andreea. 2015. “Re-construcția feminismului românesc în cadrul mișcării de femei (1990–2000).” In Mișcări feministe și ecologiste în România (1990–2014). Ed. Mihaela Miroiu. Iasi: Polirom.

Nimu, Andrada. 2015. “A Theoretical Approach To The Effects of External Funding on Women and Gender Based NGOs in Romania and Poland.” Europolity vol. 9, no. 1: 161–188.

Paternotte, David. 2013. “Transnationalisation/Mobilisations Transnationales”. In Dictionnaire genre et science politique : concepts, objets, problems. Eds. Catherine Achin, Laure Bereni. Paris: Presses de Science Po: 503–514.

Petrova, Tsveta, and Sidney Tarrow. 2007. “Transactional and Participatory Activism in the Emerging European Polity: The Puzzle of East-Central Europe.” Comparative Political Studies vol. 40, no.1: 74–94.

Roberts, Adrienne. 2015. “The Political Economy of »Transnational Business Feminism«. Problematizing the Corporate-Led Gender Equality Ahenda.” International Feminist Journal of Politics vol. 17, no. 2: 209–231. https://doi.org/10.1080/14616742.2013.849968

Roth, Silke. 2007. “Sisterhood and Solidarity? Women’s Organizations in the Expanded European Union.” Social Politics vol. 14, no. 4: 460–487. https://doi.org/10.1093/sp/jxm019

Roy, Srila. 2017. “The Positive Side of Co-Optation? Intersectionality: A Conversation Between Inderpal Grewal and Srila Roy.” International Feminist Journal of Politics vol. 19, no. 2: 254–262. https://doi.org/10.1080/14616742.2017.1291225

Selznick, Philip. 1949. TVA and the Grass Roots: A Study in the Sociology of Formal Organization. Berkeley–Los Angeles: University of California Press.

Stratigaki, Maria. 2004. “The Cooptation of Gender Concepts in EU Policies: The Case of »Reconciliation of Work and Family«.” Social Politics: International Studies in Gender, State & Society vol. 11, no. 1: 30–56. https://doi.org/10.1093/sp/jxh025

Vlad, Ioana. 2013. Women’s Rights Activism in Romania After 2000. Studies on the Forms of Organization, Cooperation, Action and Influence. [Doctoral thesis].

Vlad, Ioana. 2015. “Dezvoltari in miscarea de femei dupa 2000.” In Mișcări feministe și ecologiste în România (1990–2014). Ed. Mihaela Miroiu. Iasi: Polirom.