Podatki ubezpieczeniowe w perspektywie progresji fiskalnej: efektywność opodatkowania pracy i kapitału dla lewicowych polityk redystrybucji ekonomicznej

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: paź 25, 2019
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2019.3.8
Słowa kluczowe:
podatki, składki, emerytury, zdrowie, praca, kapitał

Main Article Content

Stefan Paweł Załęski

Abstrakt

Podatki ubezpieczeniowe, zwane w Polsce składki, stosowane najbardziej degresywny rodzaj opodatkowania w zakresach podatków, gdzie są stosowane, prowadząc do wzrostu nierówności społecznych. W ciągu ostatniego półwiecza podatkowego te stałe są narzędzia do obsługi nadmiernego opodatkowania, z pracy i selektywnego finansowania publicznej opieki zdrowotnej oraz systemów rentowych i emerytalnych. Tymczasem dużo efektywniej obejmuje podstawowe usługi ubezpieczeniowe, które mogą być zasilane za pomocą progresywnego systemu fiskalnego. Budowa progresywnego systemu fiskalnego powinna być stosowana nie tylko o stopniowanych podatkach, w tym są to szczególnie ważne wartości wolnej od podatku, ale przede wszystkim wszystkim o wyborze przedmiotu opodatkowania. Większość negatywnych relacji na gospodarkę i inwestycje opodatkowania przepływów, duże ogólne, w tym przede wszystkim wszystkim. Lepsze są podatki konsumpcyjne jako opodatkowanie pracy i podatków zależnych. Najbardziej korzystne jest opodatkowanie zasobów usług, majątków. Głównym celem fiskalnym należy być przesunięciem budżetu państwa z opodatkowania pracy na opodatkowanie usług.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Numer
Tom 33 Nr 3 (2019): OBRAZY MOTŁOCHU
Dział
ARTYKUŁY
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.

Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.

Biogram autora

Stefan Paweł Załęski

STEFAN PAWEŁ ZAŁĘSKI - niezależny badacz, ghostwriter, socjolog, autor monografii „Neoliberalizm i społeczeństwa obywatelskie” oraz szeregu publikacji w czasopismach socjologicznych i filozoficznych, stypendysta New School University w nowej miejscowości, pracodawca, płatnik składek zus.

Bibliografia

  1. Acosta-Ormaechea, Santiago, Sergio Sola i Jiae Yoo. 2018. „Tax Composition and Growth: A Broad Cross-country Perspective”. German Economic Review, https://doi.org/10.1111/geer.12156.
  2. Aghion, Philippe, Ufuk Akcigit i Jesús Fernández-Villaverde. 2013. „Optimal Capital Versus Labor Taxation with Innovation-Led Growth”. nber Working Paper nr 19086.
  3. Allen, Paeter. 2016. „Universal Basic Income Plus a Flat Tax Equals a Progressive Tax”. https://bit.ly/2kRYapr.
  4. Altman, Daniel. 2012. „To Reduce Inequality, Tax Wealth, Not Income”. https://www.nytimes.com/2012/11/19/opinion/to-reduce-inequality-tax-wealth-not-income.html.
  5. Arcarons, Jordi, Antoni Domènech, Daniel Raventós i Lluís Torrens. 2015. „Model finansowania dochodu podstawowego w Hiszpanii”. http://www.praktykateoretyczna.pl/model-finansowania-dochodupodstawowego-dla-krolestwa-hiszpanii/.
  6. Arnold, Jens. 2018. „Do Tax Structures Affect Aggregate Economic Growth? Empirical Evidence from a Panel of oecd Countries”. oecd Economics Department Working Papers nr 643. Paris: oecd Publishing.
  7. Arnold, Jens, Bert Brys, Christopher Heady, Åsa Johansson, Cyrille Schwellnus i Laura Vartia. 2011. „Tax Policy for Economic Recovery and Growth”. The Economic Journal 121 (550).
  8. Atkeson, Andrew, Varadarajan Chari i Patrick Kehoe. 1999. „Taxing Capital Income: A Bad Idea”. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review 23 (3): 3–17.
  9. Atkinson, Anthony i Joseph Stiglitz. 1976. „The Design of Tax Structure: Direct Versus Indirect Taxation”. Journal of Public Economics 6 (1–2).
  10. Auerbach, Alan i James Hines. 2001. „Taxation and Economic Efficiency”. W Handbook of Public Economics, red. Alan J. Auerbach i Martin Feldstein. T. 3. Amsterdam: Elsevier.
  11. Auerbach, Alan i Kevin Hassett. 2015. „Capital Taxation in the 21st Century”. National Bureau of Economic Research, Working Paper Series nr 20871.
  12. Bach, Stefan, Martin Beznoska i Victor Steiner. 2014. „A Wealth Tax on the Rich to Bring Down Public Debt? Revenue and Distributional Effects of a Capital Levy in Germany”. Fiscal Studies 35 (1).
  13. Bagiński, Konrad. 2018. „Ekspert punktuje brak podstawowej wiedzy premiera Morawieckiego. »Popis ekonomicznej ignorancji«”. https://bit.ly/2m2j9pA.
  14. Barr, Nicholas. 2001. The Welfare State as Piggy Bank: Information, Risk, Uncertainty, and the Role of the State. Oxford: Oxford University Press.
  15. Barr, Nicholas. 2002. „The Pension Puzzle. Prerequisites and Policy Choices in Pension Design”. Economic Issues nr 29.
  16. Barr, Nicholas i Peter Diamond. 2006. „The Economics of Pensions”. Oxford Review of Economic Policy 22 (1). DOI: https://doi.org/10.1093/oxrep/grj002.
  17. Barr, Nicholas i Peter Diamond. 2014. Reformy systemu emerytalnego: Krótki przewodnik. Tłum. Zbigniew Matkowski. Warszawa: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne.
  18. Bartkowski, Maciej. 2017. „Do Civil Resistance Movements Advance Democratization?” https://www.nonviolent-conflict.org/blog_post/civil-resistance-movements-advance-democratization/.
  19. Boix, Carles. 2003. Democracy and Redistribution. Cambridge: Cambridge University Press.
  20. Bukowski, Paweł i Filip Novokmet. 2017. „Inequality in Poland: Estimating the whole distribution by g-percentile, 1983–2015”. World Wealth & Income Database Working Paper Series nr 2017/21.
  21. Caminada Koen, Wang Jinxian, Kees Goudswaard i Chen Wang. 2017. „Income inequality and fiscal redistribution in 47 LIS-countries, 1967–2014”. Luxembourg Income Study Working Paper Series nr 724.
  22. Chamley, Christophe. 1986. “Optimal Taxation of Capital Income in General Equilibrium with Infinite Lives.” Econometrica 54 (3).
  23. Capgemini. 2018. „World Wealth Report 2018”. https://bit.ly/2lhimxE.
  24. Castelletti-Font, Barbara, Pierrick Clerc i Matthieu Lemoine. 2017. „Should Euro Area Countries Cut Taxes on Labour or Capital in Order to Boost Their Growth?” Banque de France Working Paper nr 634.
  25. Chari V.V., Juan Nicolini i Pedro Teles. 2016. „More on the Optimal Taxation of Capital”. Society for Economic Dynamics Meeting Papers nr 1364.
  26. Coda Moscarola, Flavia, Ugo Colombino, Francesco Figari i Marilena Locatelli. 2015. „Shifting Taxes from Labour to Property: A Simulation under Labour Market Equilibrium”. Institut zur Zukunft der Arbeit Discussion Paper nr 8832.
  27. Conesa, Juan, Sagiri Kitao i Dirk Krueger. 2009. „Taxing Capital? Not a Bad Idea after All!” The American Economic Review 99(1).
  28. Crowley, George i Adam Hoffer. 2012. „The Effects of Dedicating Tax Revenues”. Mercatus on Policy nr 109/2012.
  29. Davies, James, Rodrigo Lluberas i Anthony Shorrocks. 2018. „Credit Suisse Global Wealth Report 2018”. https://www.credit-suisse.com/about-us/en/reports-research/global-wealth-report.html.
  30. Diamond, Peter i Emmanuel Saez. 2011. „The Case for a Progressive Tax: From Basic Research to Policy Recommendations”. Journal of Economic Perspectives 25 (4).
  31. Diamond, John i George Zodrow (red.). 2008. Fundamental Tax Reform: Issues, Choices, and Implications. Cambridge: mit Press.
  32. Elkins, David. 2019. „Consumption Taxation in Rawls’ Theory of Justice”. Cornell Journal of Law and Public Policy, w druku.
  33. Federici, Silvia. 2004. Caliban and the Witch: Women, the Body, and Primitive Accumulation. New York: Autonomedia.
  34. Franck, Matthew J. 2012. „The Constitutional Fiasco of a Wealth Tax”. https://www.nationalreview.com/bench-memos/constitutionalfiasco-wealth-tax-matthew-j-franck/.
  35. Gamage, David. 2015. „The Case for Taxing (All of ) Labor Income, Consumption, Capital Income, and Wealth”. Tax Law Review 68.
  36. Goedemé, Tim i Wim Van Lancker. 2009. „A Universal Basic Pension for Europe’s Elderly: Options and Pitfalls”. Basic Income Studies 4 (1).
  37. Gordon, Roger. 1986. „Taxation of Investment and Savings in a World Economy”. The American Economic Review 76 (5).
  38. Gromada, Anna, Tomasz Janyst i Katarzyna Golik. 2015. Kapitał zagraniczny. Czy jesteśmy gospodarką poddostawcy? Warszawa: Fundacja Kaleckiego.
  39. Hansson, Åsa. 2010. „Is the Wealth Tax Harmful to Economic Growth?” World Tax Journal 2 (1).
  40. Henrekson, Magnus i Tino Sanandaji. 2018. „Stock Option Taxation and Venture Capital Activity: A Cross-country Study”. Venture Capital 20 (1).
  41. Hopkins, Douglas. 2016. „A Business Case for a Wealth Tax”. https://inequality.org/research/business-case-annual-wealth-tax/.
  42. Huret, Roman. 2014. American Tax Resisters. Cambridge: hup.infor. 2015. „Likwidacja pit i składek zus - w zamian 25% podatek od wynagrodzeń”. http://ksiegowosc.infor.pl/wiadomosci/730-994,Likwidacja-PIT-i-skladek-ZUS-w-zamian-25-podatek-odwynagrodzen.html.
  43. Iwański, Mikołaj. 2016. „Syndrom sztokholmski [polemika]”. https://krytykapolityczna.pl/kultura/syndrom-sztokholmski-polemika/.
  44. Jones, Larry, Rodolfo Manuelli i Peter Rossi. 1993. „Optimal Taxationin Models of Endogenous Growth”. Journal of Political Economy 101(3).
  45. Jordà, Òscar, Katharina Knoll, Dmitry Kuvshinov, Moritz Schularick i Alan Taylor. 2017. „The Rate of Return on Everything, 1870–2015”. nber Working Paper nr 24112.
  46. Judd, Kenneth. 1985. „Redistributive Taxation in a Simple Perfect Foresight Model”. Journal of Public Economics 28 (1).
  47. Judd, Kenneth. 2002. „Capital-Income Taxation with Imperfect Competition”. American Economic Review Papers and Proceedings 92 (2).
  48. Kicińska, Magdalena. 2009. „Ile jest warta praca kobiet w domu?” https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/rynek/1500247,1,ile-jest-warta-praca-kobiet-w-domu.
  49. Kitao, Sagiri. 2008. „Entrepreneurship, Taxation and Capital Investment”. Review of Economic Dynamics 11 (1).
  50. Kocejko, Bartosz. 2017. „Oszustwa, korupcja, zatrudnianie dzieci polityków.
  51. Morawiecki: witamy JPMorgan Chase!”. https://oko.press/oszustwa-korupcja-zatrudnianie-dzieci-politykow-morawieckiwitamy-jpmorgan-chase/.
  52. Kostrzewski, Leszek. 2017a. „System emerytalny bankrutuje. PiS przygotowuje nas do wprowadzenia emerytur równych dla wszystkich”. https://bit.ly/2kDk13Z.
  53. Kostrzewski, Leszek. 2017b. „Emerytura minimalna. Kto dostanie 1000 zł, a kto mniej? Niekorzystne wyliczanie stażu i waloryzacja”. https://bit.ly/2lVFcyw.
  54. Kostrzewski, Leszek. 2017c. „250 tys. emerytów w Polsce pobiera emeryturę niższą niż minimalna. Po kilka złotych, nawet 7 gr”. https://bit.ly/2kLMdl7.
  55. Lawrence, Robert. 2015. „Explaining Recent Declines in Labour’s Share in US Income”. https://voxeu.org/article/explaining-recent-declineslabour-s-share-us-income.
  56. Lewis, Kyle i Will Stronge. 2018. A right-wing think tank is now supporting Universal Basic Income – but they’ve missed the point. https://www.independent.co.uk/voices/universal-basic-income-adam-smithinstitute-austerity-libertarian-a8167701.html.
  57. Malinowski, Marcin. 2017. „Kto rządzi światem?” Nowy Obywatel 24(75). https://nowyobywatel.pl/2017/09/17/kto-rzadzi-swiatem/
  58. Mankiw, Gregory, Matthew Weinzierl i Danny Yagan. 2009. „Optimal Taxation in Theory and Practice”. National Bureau of Economic Research Working Papers Series nr 15071.
  59. Mann, Michael. 1993. The Sources of Social Power: Volume 2, The Rise of Classes and Nation-States, 1760–1914. Cambridge: Cambridge University Press.
  60. Matłacz, Agnieszka. 2019. Od września niższe limity dorabiania do emerytury i renty. https://www.prawo.pl/kadry/ile-mozna-dorobic-na-emeryturze-lub-rencie,289320.html.
  61. Matthews, Peter i Annette Hastings. 2013. „Middle-Class Political Activism and Middle--Class Advantage in Relation to Public Services: A Realist Synthesis of the Evidence Base”. Social Policy and Administration 47 (1).
  62. Mazzucato, Mariana. 2017. Przedsiębiorcze państwo. Obalić mit o relacji sektora publicznego i prywatnego. Tłum. Joanna Bednarek. Poznań: Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox.
  63. McBride, William. 2012. „What Is the Evidence on Taxes and Growth?” Tax Foundation Special Report nr 207.
  64. McNabb, Kyle. 2018. „Tax Structures and Economic Growth: New Evidence from the Government Revenue Dataset”. Journal of International Development 30.
  65. Mill, John Sturat. 1965. Zasady ekonomii politycznej i niektóre jej zastosowania do filozofii społecznej. T. 2. Tłum. Edward Taylor. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
  66. Mirrlees, James, Stuart Adam, Tim Besley, Richard Blundell, Stephen Bond, Robert Chote, Malcolm Gammie, Paul Johnson, Gareth Myles i James M. Poterba. 2011. Tax by Design: The Mirrlees Report. Oxford: Oxford University Press. oecd. 2018. „The Role and Design of Net Wealth Taxes in the oecd”. oecd Tax Policy Studies nr 26. Paris: OECD Publishing.
  67. Oręziak, Leokadia. 2014. ofe – Katastrofa prywatyzacji emerytur w Polsce. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
  68. Ostry, Jonathan, Andrew Berg i Charalambos Tsangarides. 2014. „Redistribution, Inequality, and Growth”. Staff Discussion Notes nr 14/02.
  69. Paetzold, Jörg i Markus Tiefenbacher. 2018. „Distributional and Revenue Effects of a Tax Shift From Labor to Property”. International Tax and Public Finance 2 (25).
  70. Page, Benjamin, Larry Bartels i Jason Seawright. 2013. „Democracy and the Policy Preferences of Wealthy Americans”. Perspectives on Politics 11 (1).
  71. Papanikos, Gregory. 2015. „Taxing Wealth and only Wealth in an Advanced Economy with an Oversized Informal Economy and Vast Tax Evasion: The Case of Greece”. Vierteljahrshefte zur Wirtschaftsforschung 84 (3).
  72. Piątkowski, Marcin. 2018. Europe’s Growth Champion: Insights from the Economic Rise of Poland. Oxford: Oxford University Press.
  73. Piketty, Thomas, 2015. Kapitał w xxi wieku. Tłum. Andrzej Bilik. Warszawa: Krytyka Polityczna.
  74. Piketty, Thomas 2016a. „2018, the year of Europe”. https://www.lemonde.fr/blog/piketty/2018/01/16/2018-the-year-of-europe/.
  75. Piketty, Thomas. 2016b. „Suppression of the Wealth Tax: An Historical Error”. https://www.lemonde.fr/blog/piketty/2017/10/10/suppression-of-the-wealth-tax-an-historical-error/.
  76. Piketty, Thomas i Emmanuel Saez. 2012. „A Theory of Optimal Capital Taxation”. nber Working Paper nr 17989.
  77. Przeworski, Adam, Michael Alvarez, José Cheibub i Fernando Limongi. 2000. Democracy and Development: Political Institutions and Well-Being in the World, 1950–1990. Cambridge: Cambridge University Press.
  78. Rajan, Raghuram. 2010. Fault Lines. Princeton: Princeton University Press.
  79. Rawls, John. Teoria sprawiedliwości. Tłum. Maciej Panufnik, Jarosław Pasek, Adam Romaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  80. Rognlie, Matthew. 2015. „Deciphering the Fall and Rise in the Net Capital Share: Accumulation, or Scarcity?” Brookings Papers on Economic Activity 1–54.
  81. Rutecka, Joanna. 2012. Zakres redystrybucji dochodowej w ubezpieczeniowym systemie emerytalnym. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
  82. Rzemek, Mateusz. 2017. „Rozliczenia z ZUS na nowych zasadach - jedno konto w ZUS, zaległości w ZUS bez przedawnienia”. https://bit.ly/2meUKxe.
  83. Saez, Emmanuel. 2013. „Optimal progressive capital income taxes in the infinite horizon model”. Journal of Public Economics 97.
  84. Saez, Emmanuel i Stefanie Stantcheva. 2017. „A Simpler Theory of Optimal Capital Taxation”. nber Working Paper nr 22664.
  85. Scheve, Kenneth i David Stasavage. 2016. Taxing the Rich: A History of Fiscal Fairness in the United States and Europe. Princeton: Princeton University Press.
  86. Scheve, Kenneth i David Stasavage. 2017. „Wealth Inequality and Democracy”. Annual Review of Political Science 20.
  87. Scheidel, Walter. 2016. The Great Leveler: Violence and the History of Inequality from the Stone Age to the Twenty-First Century. Princeton: Princeton University Press.
  88. Schuyle, Michael. 2014. „The Impact of Piketty’s Wealth Tax on the Poor, the Rich, and the Middle Class”. https://taxfoundation.org/impact-piketty-s-wealth-tax-poor-rich-and-middle-class/.
  89. Seim, David. 2017. „Behavioral Responses to Wealth Taxes: Evidence from Sweden”. American Economic Journal: Economic Policy 9 (4).
  90. Seligman, Edwin. 1893. „The Theory of Progressive Taxation”. Political Science Quarterly 8 (2).
  91. Sękowski, Stefan. 2018. „Czas na emeryturę obywatelską. Jak zreformować system emerytalny?” https://nowakonfederacja.pl/spiecie/czasna-emeryture-obywatelska-jak-zreformowac-system-emerytalny/.
  92. Slater, Dan, Benjamin Smith i Gautam Nair. 2014. „Economic Origins of Democratic Breakdown? The Redistributive Model and the Postcolonial State”. Perspectives on Politics 12 (4).
  93. Sleire, Sveinung. 2017. „Wealth Tax Under Attack as the Richest Scandinavians Prepare to Vote”. https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-08-08/wealth-tax-under-attack-as-richestscandinavians-prepare-to-vote.
  94. Smith, Adam. 1954. Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów.T. 2. Tłum. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1954.
  95. Standerski, Dariusz i Filip Konopczyński. 2017. „Jak uniknąć katastrofy? Perspektywy polskiego systemu emerytalnego”. http://kalecki.org/pl/p/d/raport-9.
  96. Stiglitz, Joseph. 2015. „The Origins of Inequality and Policies to Contain It.” National Tax Journal 68 (2).
  97. Stockhammer, Engelbert. 2013. „Why Have Wage Shares Fallen?” Conditions of Work and Employment Series nr 35.
  98. Straub, Ludwig i Iván.Werning. 2014. „Positive Long Run Capital Taxation: Chamley-Judd Revisited”. nber Working Paper nr 20441.
  99. Sukiassyan, Grigor. 2007. „Inequality and Growth: What Does the Transition Economy Data Say?” Journal of Comparative Economics 35 (1).
  100. Ślebzak, Krzysztof. 2013. „Prawny charakter składek na ubezpieczenie społeczne”. W Ubezpieczenie społeczne dawniej i dziś: W 80-lecie uchwalenia ustawy o ubezpieczeniu społecznym. Wrocław: Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
  101. Tcherneva, Pavlina. 2017. „jakie są względne zalety makroekonomiczne i wpływ na środowisko płynące z bezpośredniego tworzenia miejsc pracy oraz dochodu podstawowego?” Tłum. Maciej Szlinder. Praktyka Teoretyczna 2(24).
  102. Turnovsky, Stephen. “The relationship Between Economic Growth and Inequality.” New Zealand Economic Papers, 47:2, 2013.
  103. Wacquant, Löic. 2009. Więzienia nędzy. Tłum. Michał Kozłowski. Warszawa: Biblioteka Le Monde Diplomatique.
  104. Wąsowski, Michał. 2013. „Polacy zarabiają za mało. Ale nie przez kryzys, tylko »dziadowanie«. Polskie firmy ciułają, zamiast inwestować w ludzi”. https://bit.ly/2mmLfw1.
  105. Wójcik, Piotr. 2017. „Uszczelnić dziurawe sito”. https://klubjagiellonski.pl/2017/01/09/uszczelnic-dziurawe-sito/.
  106. Wöhlbier, Florian, Caterina Astarita i Gilles Mourre. 2018. „Growth-Friendly Tax Structures: An Indicator-Based Approach”. German Economic Review 19 (1).
  107. Załęski, Paweł Stefan. 2015. „Bogaci składek ZUS nie płacą”. https://publica.pl/teksty/bogaci-skladek-zus-nie-placa-52634.html.
  108. Załęski, Paweł Stefan. 2016a. „Fałszywa świadomość podatników kultury”. https://krytykapolityczna.pl/kultura/falszywa-swiadomosc-podatnikow-kultury-zaleski.
  109. Załęski, Paweł Stefan. 2016b. „Czy Trybunał jest ważniejszy od podatków?” https://publica.pl/teksty/zaleski-czy-trybunal-jest-wazniejszy-od-podatkow-56706.html.