Demokratyzowanie czy neoluddyzm – reforma uniwersytetu wobec wyzwań technonauki

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2013
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2013.1.11
Słowa kluczowe:
neoluddyzm, technokracja, technonauka, uniwersytet, zmiana społeczna

Main Article Content

Andrzej Nowak
Instytut Filozofii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Abstrakt

Artykuł jest próbą diagnozy neoluddystycznych tendencji w krytykach reform szkolnictwa wyższego. W kontekście polskim widoczne są one w marginalizacji perspektywy technonauki. Autor wskazuje na potencjalnie emancypacyjny charakter technonauki i konieczność pomyślenia zmiany, która stanowiłaby alternatywę zarówno dla neoluddystycznej technofobii, jak i kapitalistycznej technokracji.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Nowak, A. (2013). Demokratyzowanie czy neoluddyzm – reforma uniwersytetu wobec wyzwań technonauki. Praktyka Teoretyczna, 7(1), 169-193. https://doi.org/10.14746/prt.2013.1.11
Numer
Tom 7 Nr 1 (2013): NOWE OTWARCIE UNIWERSYTETU
Dział
VARIA

Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.

Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.

Biogram autora

Andrzej Nowak, Instytut Filozofii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Andrzej W. Nowa k – filozof, członek redakcji pisma “Nowa Krytyka”. Autor książki Podmiot, system, nowoczesność. Publikował między innymi w pismach “Kultura i Historia” oraz “Recykling Idei”. Jego zainteresowania naukowe obejmują pośród innych socjologię wiedzy i teorię systemów-światów.

Bibliografia

  1. Abraham, J., R. Ballinger 2012. ,,The Neoliberal Regulatory State, Industry Interests, and the Ideological Penetration of Scientific Knowledge: Deconstructing the Redefinition of Carcinogens in Pharmaceuticals”. Science, Technology & Human Values 37 (5): 443–477.
  2. Bendyk, E. 2012. Bunt sieci. Warszawa: Polityka Spółdzielnia Pracy.
  3. Bijker, W.E., R. Bal, R. Hendriks. 2009. The Paradox of Scientific Authority The Role of Scientific Advice in Democracies. Cambridge MA: MIT Press.
  4. Bińczyk, E. 2012. Technonauka w społeczeństwie ryzyka: filozofia wobec niepożądanych następstw praktycznego sukcesu nauki. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
  5. Blooma, A. 2007. Umysł zamknięty: o tym, jak amerykańskie szkolnictwo wyższe zawiodło demokrację i zubożyło dusze dzisiejszych studentów. Poznań: Zysk i S-ka.
  6. Bucchi, M. 2009. Beyond Technocracy: Science, Politics and Citizens. London/New York: Springer.
  7. Callon, M., J. Law, A. Rip 1986. How to Study the Force of Science. W Mapping the Dynamics of Science and Technology. London: MacMillan.
  8. Callon, M., P. Lascoumes, Y. Barthe. 2009. Acting in an Uncertain World: an Essay on Technical Democracy. Cambridge, MA: Basic Books.
  9. Campbell, E.R.A. 2009. ,,A Critique of the Occupy Movement from a Black Occupier.” The Black Scholar 41 (4): 42–51.
  10. Cleaver, H. 2011. ,,Praca w szkole i walka przeciwko pracy w szkole.” Przegląd Anarchistyczny 13.
  11. O’Collins, G., E.G. Farrugia 2002. Leksykon pojęć teologicznych i kościelnych z indeksem angielsko-polskim. Kraków: Wydawnictwo WAM.
  12. Epstein, S. 1996. Impure Science: AIDS, Activism, and the Politics of Knowledge. Berkeley: University of California Press.
  13. Foucault, M. 2000. Co to jest Oświecenie?. W Filozofia, historia, polityka. Warszawa-Wrocław: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  14. Goldacre, B., Bad Pharma. 2012. How Drug Companies Mislead Doctors and Harm Patients. London: Fourth Estate.
  15. Goldacre, B. Bad. 2011. Lekarze, naukowcy, szarlatani: od przerażonego pacjenta do świadomego konsumenta. Gliwice: Septem.
  16. Grandin, G. 2012. Fordlandia. Warszawa: Świat Książki.
  17. Hecht, G. 2009. The Radiance Of France, Nuclear Power and National Identity after World War II. Cambridge MA: MIT Press.
  18. Hecht, G. 2012. Being Nuclear: Africans and the Global Uranium Trade. Cambridge MA: MIT Press.
  19. Jasanoff, S. 2004. States of Knowledge: the Co-production of Science and Social Order. London: Routledge.
  20. Jedlicki, J. 2000. Świat zwyrodniały: lęki i wyroki krytyków nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
  21. Jones, S. E., red. 2006. Against Technology: From the Luddites to Neo-Luddism, ed. London: CRC Press.
  22. Kinchy, A.J., D.L. Kleinman, R. Autry 2008. ,,Against Free Markets, Against Science?: Regulating the Socio-Economic Effects of Biotechnology”. Rural Sociology 2 : 147–179.
  23. Laskowski P. 2010. Wstęp. W Odszkolnić społeczeństwo. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.
  24. Latour, B. 1991. Technology is Society Made Durable. W Sociology of Monsters: Essays on Power, Technology and Domination. London: Routledge.
  25. Latour, B. 1999. Pandora’s Hope: Essays on the Reality of Science Studies. Cambridge MA: Harvard University Press.
  26. Latour, B. 2009. ,,Dajcie mi laboratorium a poruszę świat”. Teksty Drugie 1-2: 163–192.
  27. Lave, R., P. Mirowski, i S. Randalls 2010. ,,Introduction: STS and Neoliberals Science.” Social Studies of Science 40: 659–675.
  28. Lee, R.E. 2000. ,,The Structures of Knowledge and the Future of the Social Sciences: Two Postulates, Two Propositions and a Closing Remark.” Journal of World-Systems Research 3: 786–796.
  29. Lee, R.E. 2011. Knowledge matters: the structures of Knowledge and Crisis of the Modern World-System. New Brunswick-London: Transaction Books.
  30. Łach, T. 2012. ,,Strach przed postępem – kilka uwag o nurtach antytechnicznych.” Kultura i Wartości 4.
  31. Mackenzie, D. 2008. An Engine, Not A Camer:. How Financial Models Shape Markets, Cambridge MA: MIT Press.
  32. Majakowski, W. 1957. ,,Most Brukliński.” W Poezje. Warszawa: Czytelnik.
  33. Miller, T. 2011. Urządzanie i utowarowienie. W Edu-Factory: samoorganizacja i opór w fabrykach wiedzy. Kraków: Korporacja Ha!art.
  34. Mol, A. 2008. The Logic of Care: Health and the Problem of Patient Choice. Oxford: Blackwell.
  35. Mooney, Ch., Sh. Kirshenbaum 2009. Unscientific America. How Scientific Illiteracy Threatens Our Future. New York: Basic Books.
  36. Mooney, Ch. 2005. The Republican war on science. Cambridge M.A: Basic Books.
  37. Moore, K.2006. Powered by the People: Scientific Authority in Participatory Science. W The New Political Sociology of Science: Institutions, Networks, and Power. Madison: The University of Wisconsin Press.
  38. Mörchen, H. 1999. Władza i panowanie u Heideggera i Adorna. Warszawa: Oficyna Naukowa.
  39. Mucha, J. 2009. Uspołeczniona racjonalność technologiczna: naukowcy z AGH wobec cywilizacyjnych wyzwań i zagrożeń współczesności. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.
  40. Nowak, A.W. 2010. Czy można filozofować po Kongu Belgijskim? Pułapki krytyków nowoczesności. W W sprawie Agambena. Konteksty krytyki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
  41. Passoth, J.H., N.J. Rowland 2010. ,,Actor-Network State Integrating Actor-Network Theory and State Theory”. International Sociology 25: 6.
  42. Płonka-Syroka, B. 2011. Historyczność New Age: o XIX-wiecznych źródłach pewnej perspektywy poznawczej. W Oblicza przeszłości: zbiór rozpraw. Bydgoszcz: Oficyna Wydawnicza Epigram.
  43. Rabeharisoa, V. 2003. ,,The Struggle Against Neuromuscular Diseases in France and the Emergence of the Partnership Model of Patient Organization.” Social Science and Medicine 57: 2127–2136.
  44. Raunig, G. 2013. ,,W trybie modulacji: fabryki wiedzy.” http://eipcp.net/transversal/0809/raunig/pl/.
  45. Reynolds, L., B. Szerszynski, 2012. Neoliberalism and Technology: Perpetual Innovation or Perpetual Crisis?, Neoliberalism and Technoscience: Critical Assessments. Farnham: Ashgate.
  46. Sowa, J., K. Szadkowski. 2011. Edu-Factory: samoorganizacja i opór w fabrykach wiedzy. Kraków: Korporacja Ha!art.
  47. Sowa, J., K. Szadkowski 2011. Fabryki wiedzy. W Edu-Factory: samoorganizacja i opór w fabrykach wiedzy. Kraków: Korporacja Ha!art.
  48. Szwabowski, O. 2012. ,,Uniwersytet jako fabryka.” W Wiedza, ideologia, władza. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
  49. Söderberg, J. 2013. ,,Iluzje wyzwolenia przez technologię.” Le Monde Diplomatique. Edycja polska 2013 (183).
  50. Uniwersytet zaangażowany: przewodnik Krytyki Politycznej. 2010. oprac. zbiorowe. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  51. Wallerstein, I. 1999. Wyzwania wobec nauk społecznych u progu XXI wieku. Kraków: Universitas.
  52. Wallerstein, I., S. Zukin. 2004. ,,1968 – rewolucja w systemie światowym.”. Krytyka Polityczna 6.
  53. Węsławski, J. M. 2013. ,,Przepis na polską naukę.” http://wyborcza.pl/1,75476,13025995,Przepis_na_polska_nauke.html#ixzz2Ow8Z27Cghttp://wyborcza.pl/1,75476,13025995,Przepis_na_polska_nauke.html#ixzz2El8XAga5 data dostępu: 29 marca 2013.
  54. Zaród, M. 2013. Święty Graal czy bozon Higgsa: uwagi o edukacji przyrodniczej. W Szkoła: przewodnik Krytyki Politycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  55. Zybertowicz A. 1995. Przemoc i poznanie: studium z nie-klasycznej socjologii wiedzy. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.