Słowa kluczowe
szkolnictwo wyższe
pierwsze pokolenie studentów
badania biograficzne
Jak cytować
Abstrakt
Niniejszy artykuł jest krytyczną analizą wpływu kryzysu ekonomicznego
na publiczny sektor szkolnictwa wyższego w Portugalii i opiera się na biograficznym studium przypadku studentki z pierwszego pokolenia studiujących, której narracja jest odbiciem prekarnych i niestabilnych warunków życia tej grupy. Autorka dowodzi, że obecna polityka redystrybucyjna państwa opiera się na negatywnym naznaczeniu studentów wymagających wsparcia socjalnego, a zbyt silny nacisk na wspierającą rolę rodziny dodatkowo utrwala relatywnie niską pozycję społeczną takich studentek. W końcu, zdolność do funkcjonowania studentów w ramach takiego systemu zależy od wsparcia indywidualnych sieci opieki.
Bibliografia
Alkire, S., S. Deneulin. 2009. „The human develoment and capability approach”. In An introduction to the human development and capability approach freedom and agency. London; Sterling, VA.
Amaral, A., A. Magalhães. 2009. „Between Institutional Competition and the Search for Equality of Opportunities: Access of Mature Students”. Higher Education Policy 224.
Arendt, H. 1998. The human condition. Chicago: University of Chicago Press.
Bourdieu, P. 1986. „L’illusion biographique.” Actes de la Recherche en Sciences Sociales 62/63.
Butler, J. 2006. Precarious life: the powers of mourning and violence. London-New York: Verso.
Cerdeira, L., B. Cabrito, T. Patrocinio, R. Brites, L. Machado. 2012. CESTES-O custo dos estudantes no ensino superior português. Presented at the Quanto Custa Estudar no Ensino Superior Português, Instituto de Educação da Universidade de Lisboa.
Cerdeira, L., B. Cabrito, T. Patrocínio. 2013. „É Muito Caro Estudar No Ensino Superior Público Em Portugal!” Le Monde Diplomatique, January 1.
Conselho Nacional de Educação 2013. Estado da Educação 2012 – Autonomia e Descentralização. Conselho Nacional de Educação, April 15. http://www.cnedu.pt/index.php?option=com_content&view=article&id=498%3Arelatorio-qestado-da-educacao-2012q&catid=37%3Anoticias&lang=pt/.
Dearden, L., E. Fitzsimons, G. Wyness. 2011. The Impact of Tuition Fees and Support on University Participation in the UK. Center for the Economics of Education, July, www.ifs.org.uk/wps/wp1117.pdf/.
European Comission, EACEA Eurydice 2012. National student fee and support systems 2011/2012. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
European Comission, EACEA Eurydice 2013. Funding of Education in Europe 2000-2012: The Impact of the Economic Crisis. Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Eurostat 2013. Unemployment rate by sex and age groups. Eurostat, January 5. http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=une_rt_q&lang=en/.
Eurostudent 2009. The Bologna Process in Higher Education in Europe. Key indicators on the social dimension and mobility. Luxembourg: European Comission.
Esping-Andersen, G. 1990. The three worlds of welfare capitalism. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
Fineman, M. 2008. „The Vulnerable Subject: Anchoring Equality in the Human Condition”, Yale Journal of Law and Feminism, 20/1.
Firmino da Costa, A., Caetano, A., Martins, S. da C. Mauritti, R. 2009. Estudantes do Ensino Superior e Empréstimos com Garantia Mútua. Lisboa: CIES-Centro de Investigação e Estudos de Sociologia, October. http://www.crup.pt/pt/estudantes/sistema-de-emprestimos-com-garantia-mutua/.
Flyvbjerg, B. 2006. „Five Misunderstandings About Case-Study Research”. Qualitative Inquiry 12/2.
Fonseca, M. 2011. „The student state”, in Higher Education in Portugal 1974-2009, eds. G. Neave A. Amaral. Dordrecht: Springer Netherlands. http://www.springerlink.com/index/10.1007/978-94-007-2135-7_1/.
Fraser, N. 2001. „Recognition without Ethics?”. Theory, Culture & Society 182 (3).
Fraser, N. 2007. „Re-framing justice in a globalised world”, In Misrecognition, social inequality and social justice: Nancy Fraser and Pierre Bourdieu. London-New York: Routledge.
Fraser, N., A. Honneth. 2003. Redistribution or recognition?: a political-philosophical exchange. London-New York: Verso.
Graeber, D. 2011. Debt: the first 5,000 years. Brooklyn, N.Y: Melville House.
Instituto Nacional de Estatistica 2011. Censos 2011 - Resultados Provisórios. Instituto Nacional de Estatistica, December 7. http://censos.ine.pt/xportal/xmain?xpid=CENSOS&xpgid=ine_censos_publicacao_det&contexto=pu&PUBLICACOESpub_boui=122073978&PUBLICACOESmodo=2&selTab=tab1&pcensos=61969554/.
Instituto Nacional de Estatistica 2012a. Estimativas Anuais de Emigração. http://smi.ine.pt/UploadFile/Download/560/.
Instituto Nacional de Estatistica 2012b. Rendimento médio mensal líquido da população empregada por conta de outrem, November 14. http://www.ine.pt/xportal/xmain?xpid=INE&xpgid=ine_indicadores&indOcorrCod=0005587&contexto=bd&selTab=tab2/.
Jornal de Notícias 2013. „Milhares de alunos com propinas em atraso.” Lisboa: CRUP, January 17. http://www.crup.pt/pt/imprensa-e-comunicacao/recortes-de-imprensa/4374-milhares-de-alunos-com-propinas-em-atraso/.
Jornal, I. 2011. „Este ano foram atribuídas menos bolsas aos universitários.” Isabe. http://isabe.ionline.pt/conteudo/2308-este-ano-foram-atribuidas-menos-bolsas-aos-universitarios/.
Lovell, T. 2007. „Nancy Fraser’s integrated theory of justice. A “sociological rich” model for a global capitalist era?” in Misrecognition, social inequality and social justice: Nancy Fraser and Pierre Bourdieu. London-New York: Routledge.
Ministry of Education and Science 2011. „Dispatch 12780-B/2011.” Diário da República, 2a serie, no 184.
Ministry of Education and Science 2012. „Dispatch 8442-A/2012.” Diário da República, 2a serie, no 120.
Ministry of Science, Technology and Higher Education 2010. „Dispatch 14474/2010.” Diário da Republica, 2 serie, no 180.
Misztal, B.A. 2011. The challenges of vulnerability: in search of strategies for a less vulnerable social life. Hounmills, Basingstoke; New York: Palgrave Macmillan.
Neave, G., A. Amaral. 2011. Introduction. On Exceptionalism: The Nation, a Generation and Higher Education, Portugal 1974–2009, in Higher Education in Portugal 1974-2009. Dordrecht: Springer Netherlands. http://www.springerlink.com/index/10.1007/978-94-007-2135-7_1/.
Organisation for Economic Co-operation and Development 2010. Economic policy reforms 2010 going for growth. Paris, France: OECD Pub. http://site.ebrary.com/id/10381421
Organisation for Economic Co-operation and Development 2012. Education at a glance 2012 OECD indicators. [Paris]: OECD. http://www.oecd.org/edu/EAG%202012_e-book_EN_200912.pdf/.
Orr, D., Gwosc, C. & Netz, N. 2011. Social and Economic Conditions of Student Life in Europe. Bielefeld: W. Bertelsmann Verlag. http://www.eurostudent.eu/results/reports/.
„Passos Coelho aconselha professores a emigrarem para países lusófonos” 2011. Educação - Notícias - RTP, December 18. http://www.rtp.pt/noticias/index.php?article=510738&tm=93&layout=123&visual=61/.
Pechar, H. & Andres 2011. „Higher Education Policy.” Abstract of article: „Higher-Education Policies and Welfare Regimes: International Comparative Perspectives.” Higher Education Policy 24.
Público 2012a. „Bolsas de estudo recusadas a mais de 40 mil estudantes.” Publico, February 3. http://m.publico.pt/Detail/1532175/.
Público 2012b. „Estudo revela que quase metade dos alunos atravessa dificuldades económicas.” Público, March 19. http://www.publico.pt/Educa%E7%E3o/estudo-revela-que-quase-metade-dos-alunos-atravessa-dificuldades-economicas-1538583/.
Público 2012c. „O nó cego da vida de estudante, sem emprego e com uma dívida para pagar ao banco - Educação - PUBLICO.PT.” Público, November 11. http://www.publico.pt/Educa%C3%A7%C3%A3o/o-no-cego-da-vida-de-estudante-sem-emprego-e-com-uma-divida-para-pagar-ao-banco-1571980?all=1/.
Sandel, M. J. 2010. Justice: what’s the right thing to do? New York: Farrar, Straus and Giroux.
Santos, B. de S. 1998. Uma visão solidária da reforma da segurança social. Lisboa: União das Mutualidades Portuguesas: Centro de Estudos Sociais da Faculdade de Economia da Universidade de Coimbra.
Scheibelhofer, E. 2005. „A reflection upon interpretive research tecniques: the problem centred interview as a method for biographic research”, in Narrative, Memory and Everyday life, N. Kelly, eds. C. Horrocks, K. Milnes, B. Roberts & D. Robinson. Huddersfield: University of Huddersfield. eprints.hud.ac.uk/4923/2/Chapter_3_-_Elisabeth_Scheibelhofer.pdf/.
Sen, A. 1999. Development as freedom. New York: Knopf.
Tavares, D., O. Tavares, E. Justino, A. Amaral. 2008. „Students’ Preferences and Needs in Portuguese Higher Education”. European Journal of Education 43/1.
Varghese, N.V. 2012. „Thematic week: Higher education and economic crisis.” Hedda-Higher Education Development Association, December 11. http://uv-net.uio.no/wpmu/hedda/2012/12/11/thematic-week-higher-education-and-economic-crisis/.
Ward, T., Ozedmir, E., Gáti, A. & Medgyesi, M. 2012. „Young People and the Crisis.” Social Situation Observatory, November. www.socialsituation.eu/research.../SSO%20RN5_2012%20Youth_Final.pdf/.
Witzel, A. & Reiter, H. 2012. The problem-centred interview: principles and practice. London: Sage.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.