Słowa kluczowe
czarna teologia
teologia afrykańska
teologia wyzwolenia
Jak cytować
Abstrakt
Eurocentryczne podejście do sposobu uprawiania teologii i podejmowanych przez nią zagadnień powodowało, że w powstającej w afrykańskich wspólnotach chrześcijańskich akademickiej teologii wyodrębniano dwa główne nurty – tzw. czarną teologię skoncentrowaną na wyzwoleniu się z ucisku spowodowanego apartheidem i tzw. teologię afrykańską, którą określano też jako teologię kulturową albo teologię inkulturacji. Przy takim ujęciu zagadnienia nawet Afrykanie mieli skłonność do przeciwstawiania sobie obu nurtów. Jednak nowe spojrzenie na problematykę wyzwolenia, przyjmowane zwłaszcza przez kolejne pokolenia afrykańskich teologów, sprawia, że antagonizm między nurtami afrykańskiej teologii w zasadzie zanika. Wydaje się, że nieporozumienia wynikają z różnych sposobów pojmowania wyzwolenia, które niekoniecznie muszą być sobie przeciwstawne, a mogą być postrzegane jako komplementarne. Żeby uzasadnić tak postawioną tezę, zacznę od krótkiej ogólnej prezentacji afrykańskiej teologii, która zostanie rozwinięta w przedstawienie założeń i zagadnień rozwijanych w obu głównych nurtach i podsumowana ukazaniem skutków zmiany paradygmatu podejścia do afrykańskiej teologii oraz wypunktowaniem emancypacyjnego charakteru afrykańskich teologii.Bibliografia
Appiah-Kubi, K., S. Torres. 1979. African Theology en Route. Maryknoll.
Baëta, C.G. 1962. Prophetism in Ghana. A Study of Some of Some Spiritual Churches. London.
Baëta, C.G. 1968. Christianity in Tropical Africa. London.
Baëta, C.G. 1955. Christianity and African Culture. Accra.
Baur, J. 1994. 2000 Years of Christianity in Africa: An African History 62-1992. Nairobi.
Becken, H.J. 1973. Relevant Theology for Africa. Durban.
Boesak, A. 1976. Farewell to Innocence. Maryknoll.
Dickson, K.A. and P. Ellingworth, eds. 1969. Biblical Revelation and African Beliefs. London.
Ela, J.M. 1980. Le cri de l’homme africain. Paris.
Fasholé-Luke, E. 1978. Introduction. W Christianity in Independent Africa. London.
Grodź, S. 2001. ,,Mercy Amba Oduyoye: afrykańska teologia feministyczna.” W Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, t. 3. Lublin-Kraków.
Grodź, S. 2005. Afrykańska chrystologia w jej rodzimym kontekście kulturowym. Lublin.
Grodź, S. 2011. ,,Badania nad chrześcijaństwem w Afryce.” W Badania religiologiczne w Polsce, Lublin.
Hastings, A. 1979. A History of African Christianity 1950-1975. Cambridge.
Hastings, A. 1994. The Church in Africa, 1450-1950. Oxford.
Hastings, A. 1997. ,,Christianity: Overview.” W Encyclopedia of Africa South of the Sahara, vol. 1. New York.
Idowu, B.E. 1962. Olodumare: God in Yoruba Belief. London.
Idowu, B.E. 1965. Towards an Indigenous Church. London.
Jenkins, P. 2009. Chrześcijaństwo przyszłości: nadejście globalnej Christianitas. Warszawa.
Kalu, O. 2008. African Pentecostalism: An Introduction. Oxford.
Kagame, A. 1956. La philosophie Bantu rwandaise de l’être. Brussels.
Kibicho, S. 1978. The Continuity of the African Conception of God into and through Christianity: a Kikuyu Case-Study. W Christianity in Independent Africa, ed. E. Fasholé-Luke et al. London.
Mbiti, J.S. 1969. African Religions and Philosophy. London.
Mbiti, J.S. 1971. New Testament Eschatology in an African Background. Oxford 1971.
Mbiti, J.S. 1972. ,,Church and State: A Neglected Element in Christianity in Contemporary Africa”. Africa Theological Journal 5.
Mbiti, J.S. 1974. ,,An African Views American Black Theology”. Worldview 17.
Mbiti, J.S. 1979. ,,‘Cattle Are Born with Ears, Their Horns Grow Later’: Towards an Appreciation of African Oral Theology”. Africa Theological Journal 8.
Moore, B. ed. 1973. Black Theology, the South African Voice. London.
Martey, E. 1993. African Theology: Inculturation and Liberation. Maryknoll.
Moore, B., ed. 1973. Black Theology: The South African Voice. London.
Mosala, I., and B. Thlagale, eds. 1986. The Unquestionable Right to Be Free. Braamfontein.
Mulago, V. 1962. Un visage africain du christianisme: L’union vitale bantu face à l’unité ecclésiale. Paris.
Muzorewa, G. 1985. The Origins and Development of African Theology. Maryknoll.
Ngindu, A. 1968. ,,La 4ème Semaine Théologique de Kinshasa et la problématique d’une théologie africaine.” Cahiers des Religions Africaines 24.
Nyamiti, Ch. 1991. African Christologies Today. W Faces of Jesus in Africa, Maryknoll.
Oduyoye, M. A. 1995. Daughters of Anowa: African women andpatriarchy. Maryknoll.
Parratt, J. 1995. Christianity Rediscovered: African Theology Today. Grand Rapids.
Parratt, J. 1995. Reinventing Christianity. Grand Rapids: WB Eerdmans.
Pobee, J.S. 1979. Toward an African Theology. Nashville.
Sawyerr, H. 1969. Creative Evangelism, towards a New Christian Encounter. London.
Serfontein, J.H.P. 1982. Apartheid, Change, and the NG Kerk. Emmarentia.
Szymczycha, K. 2006. Jean-Marc Ela: Ewangelia i wyzwolenie w Afryce. W Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, t. 3. Warszawa.
Tempels, P. 1945. La philosophie bantoue. Elisabethville.
The Kairos Document. 1985. Challenge to the Church: A Theological Comment on the Political Crisis in South Africa. Braamfontein.
The Kairos Document. 1986. The Challenge to the Church. New York-Grand Rapids-London.
Torres, S., and V. Fabella eds. 1978. Emergent Gospel: Theology from Underside of History. Maryknoll.
Tshibangu, T. 1960. ,,Vers une théologie de couleur africaine”. Revue du Clergé Africaine 15.
Tutu, D. 1975. ,,Black Theology and African Theology – Soulmates or Antagonists?” Journal of Religious Thought 2.
Tutu, D. 1978. Whither African Theology? W Christianity in Independent Africa, ed. E. Fasholé-Luke et al. London.
Uzukwu, E.E. 2009. From Nobody to Somebody: The Pertinence of African Liberation Theology. W Movement or Moment?: Assessing Liberation Theology Forty Years after Medellin. Oxford.
Young, J.U. 1986. Black and African Theologies: Siblings or Distant Cousins? Maryknoll.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.