Decentralizacja człowieka? Ku postantropocentrycznej teorii punktu widzenia

Article Sidebar

PDF (English)
Opublikowane: sty 1, 2013
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2013.4.4
Słowa kluczowe:
antropocentryzm, feministyczna teoria punktu widzenia, Gloria Anzaldúa, postantropocentryzm, wirusologia

Main Article Content

AnaLouise Keating
Department of Women’s Studies Texas Woman’s University
Kimberly Merenda
Department of Women’s Studies Texas Woman’s University

Abstrakt

Bazując na ostatnich postępach w wirusologii oraz pracy queerowej feministki chicano Glorii Anzaldúa’y, w niniejszym artykule badamy możliwość przesunięcia z pozycji epistemologii antropocentrycznych (w tym feministycznych teorii punktu widzenia) w stronę szerszych, zdecentralizowanych sposobów produkcji wiedzy - takich, które ani nie byłyby skoncentrowane wyłącznie na człowieku, ani nie były w pełni postludzkie. Badamy to przejście w kilku etapach składających się na poszczególne części niniejszego artykułu: (1) krótki przegląd współczesnych krytyk antropocentryzmu oraz ograniczeń feministycznej teorii punktu widzenia głównego nurtu w kontekście przekroczenia antropocentryzmu; (2) analiza współczesnych opracowań z obszaru wirusologii, które prezentują obiecujące alternatywy wobec wąskiej antropocentrycznej definicji tego, co ludzkie; oraz (3) analiza podmiotowości nepantlera i onto-epistemologii Anzaldúa’y na gruncie jej teorii conocimiento. Dzieło Glorii Anzaldúa’y dostarcza nam unikalnej perspektywy dla powyższych rozważań, gdyż postantropocentryczny (i posthumanistyczny) wymiar myśli Anzaldúa’y nie został jeszcze w pełni zbadany, a jej epistemologię powszechnie kategoryzuje się jako etnicznie określoną feministyczną teorię punktu widzenia.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Keating, A., & Merenda, K. (2013). Decentralizacja człowieka? Ku postantropocentrycznej teorii punktu widzenia. Praktyka Teoretyczna, 10(4), 65-88. https://doi.org/10.14746/prt.2013.4.4
Numer
Tom 10 Nr 4 (2013): EPISTEMOLOGIE FEMINISTYCZNE
Dział
ANALIZY INTERSEKCJONALNE

Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.

Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.

Biogramy autorów

AnaLouise Keating, Department of Women’s Studies Texas Woman’s University

AnaLouise Keating – profesorka studiów kobiecych na Texas Woman’sUniversity. Jej praca badawcza skupia się na amerykańskich kolorowych kobietach,transformacyjnej wielokulturowości oraz na kobiecym aktywizmie duchowym. Jestautorką oraz redaktorką dziewięciu książek, z których najnowsze to: TransformationNow! Towards a Post-Oppositional Politics of Change, Teaching Transformation:Transcultural Classroom Dialogues, oraz The Gloria Anzaldúa Reader.

Kimberly Merenda, Department of Women’s Studies Texas Woman’s University

Kimberly C. Merenda – doktorantka studiów kobiecych na Texas Woman’s University.Jej obecne zainteresowania badawcze obejmują krytyczne badania nad zwierzętami,realizm spekulatywny, krytyczną teorię klas, teorię i praktykę samowystarczalnegorolnictwa oraz dystopian fiction. Jej najnowsze publikacje skupiają się na etyce nieludzkichzwierząt, postantropocentryzmie oraz hybrydyczności tego, co ludzkiei nie-ludzkie.

Bibliografia

  1. Acampora, R. 2005. ,,Zoos and Eyes: Contesting Captivity and Seeking Successor Practices.” Society and Animals 1: 69–88.
  2. Ackermann, H. W. 2003. ,,Bacteriophage Observations and Evolution.” Research in Microbiology 4: 245–251.
  3. Anzaldúa, G. 1983. ,,La prieta.” in This Bridge Called My Back: Writings by Radical Women of Color, ed. Ch. Moraga, G. Anzaldúa. New York.
  4. Anzaldúa, G. 2000. Interviews/Entrevistas, ed. A. Keating. New York.
  5. Anzaldúa, G. 2008. Borderlands/La Frontera: The New Mestiza. Aunt Lute.
  6. Anzaldúa, G. 2009. ,,Speaking across the Divide.” in The Gloria Anzaldúa Reader. Durham, N.C.
  7. Anzaldúa, G. 2009. ,,The Coming of el Mundo Surdo.” in The Gloria Anzaldúa Reader, ed. A. Keating. Durham.
  8. Anzaldúa, G.E., A. Keating, ed. 2002. This bridge we call home: Radical Visions for Transformation. New York.
  9. Bamford, D. H. 2003. ,,Do Viruses Form Lineages across Different Domains of Life?” Research in Microbiology 4: 231–236.
  10. Barad, K. 2012. „Matter feels, converses, suffers, desires, yearns and remembers.” in New Materialisms: Interviews and Cartographies, ed. R. Dolphijn, I. van der Tuin. London.
  11. Bennett, J. 2010. Vibrant Matter: A Political Ecology of Things. Durham–London.
  12. Best, S. 2009. ,,Minding the Animals: Ethology and the Obsolescence of Left Humanism.” The International Journal of Inclusive Democracy, 5 February.
  13. Burnside, J. 2012. ,,Humans Don’t Make the World Go ‘Round.” New Statesman, 29 November.
  14. Braidotti H. 2007. ,,Feminist Epistemology after Postmodernism: Critiquing Science, Technology and Globalisation.” Interdisciplinary Science Reviews 1.
  15. Braidotti, R. 2013. The Posthuman. Cambridge.
  16. Conner, R. 2010. ,,Santa Nepantla: A Borderlands Sutra Plenary Speech.” in El Mundo Zurdo: Selected Works from the Meetings of the Society for the Study of Gloria Anzaldúa 2007 & 2009, ed. N.E. Cantú et al. San Francisco.
  17. Esnault, C., et al. 2013. ,,Differential Evolutionary Fate of an Ancestral Primate Endogenous Retrovirus Envelope Gene, the EnvV Syncytin, Captured for a Function in Placentation.” Plos Genetics 9.
  18. Hayward, E. 2008. ,,More Lessons from a Starfish: Prefixial Flesh and Transspeciated Selves.” Women's Studies Quarterly 3–4: 64–85.
  19. Gaard, G. 2011. ,,Ecofeminism Revisited: Rejecting Essentialism and Re-Placing Species in a Material Feminist Environmentalism” Feminist Formations 2: 26–53.
  20. Giffney, N., M.J. Hird 2008. Introduction: Queering the Non/Human, Theorising the Non/Human. Burlington.
  21. Harding, S. 1998. ,,Borderland Epistemologies.” in Is Science Multicultural? Postcolonialisms, Feminisms, and Epistemologies. Bloomington.
  22. Harding, S., ed. 2003. The Feminist Standpoint Theory Reader. New York.
  23. Harding, S. 2008. Sciences from Below: Feminisms, Postcolonialities, and Modernities. Durham.
  24. Hird, M.J. 2009. ,,Feminist Engagements with Matter.” Feminist Studies 2: 329–346.
  25. Hird, M.J., C. Roberts 2011. ,,Feminism Theorises the Nonhuman” Feminist Theory 2: 109–117.
  26. Hodder, I. 2012. Entangled: An Archaeology of the Relationships between Humans and Things. Hoboken.
  27. Keating, A. 2012. ,,Speculative Realism, Visionary Pragmatism, and Poet-Shamanic Aesthetics in Gloria Anzaldúa–and Beyond.” Women’s Studies Quarterly 3: 51-69.
  28. Latour, B. 1993. We Have Never Been Modern. Trans. C. Porter. Cambridge.
  29. Levine, A. 2005. ,,Champion of the Spirit: Anzaldúa’s Critique of Rationalist Epistemology.” in EntreMundos/AmongWorlds: New Perspectives on Gloria Anzaldúa, ed. A. Keating. New York.
  30. Lugones, M. 2010. ,,Toward a Decolonial Feminism.” Hypatia 4: 743.
  31. Magiorkinis, G., et. al. 2012. Env-Less Endogenous Retroviruses Are Genomic Superspreaders. Proceedings of the National Academy of Sciences USA 109:7385-90.
  32. Martine, T.A. 2005. ,,Making Oppositional Culture, Making Standpoint: A Journey into Gloria Anzaldúa’s Borderlands.” Sociological Spectrum 5: 539–570.
  33. Meacher, M. 2003. End of the World Nigh: It's Official, lecture delivered at Newcastle University, 14 February.
  34. Merchant, C. 1983. The Death of Nature: Women, Ecology, and the Scientific Revolution. New York.
  35. Ohmer, S. 2010. ,,Gloria E. Anzaldúa’s Decolonising Ritual de Conocimiento.” Confluencia 1: 141–153.
  36. Rice, G. 2007. Are Viruses Alive? Microbial Life – Educational Resources. Montana State University.
  37. Ryan, F. 2010. ,,Virus: Why You're Only Half Human.” Science and Technology, 29 January.
  38. Sagan, D. 2013. Cosmic Apprentice: Dispatches from the Edges of Science. Minneapolis.
  39. Twine, R. 2010. ,,Genomic Natures Read through Posthumanisms.” The Sociological Review 58: 175–195.
  40. Zaytoun, K. 2006. ,,Theorizing at the Borders: Considering Social Location in Rethinking Self and Psychological Development.” NWSA Journal 2: 52–72.
  41. Zimmer, C. 2011. A Planet of Viruses. Chicago.
  42. Zimmer, C. 2012. ,,Mammals Made By Viruses.” Discover Magazine, 14 February.