Słowa kluczowe
COVID-19
neoliberalizm
moralność
Jak cytować
Abstrakt
W przedstawionym artykule stosujemy wypracowaną przez Browna Foucaultowską perspektywę ujęcia neoliberalizmu po to, by przyjrzeć się związanemu z pandemią COVID-19 kryzysowi w Zjednoczonym Królestwie. Używając jakościowej analizy treści, staramy się odsłonić moralną logikę stojącą za 32 publicznymi wypowiedziami Borisa Johnsona na temat COVID-19. Podzieliliśmy naszą analizę na sześć części. W pierwszych czterech częściach wykorzystujemy cztery kategorie wskazane przez Browna: ekonomizację, rządzenie, czynienie odpowiedzialnym i poświęcenie. Następnie objaśniamy dwie inne logiki moralne – utylitarystyczną i współczującą. Połączenie tych logik przez Johnsona niesie ideologiczny przekaz o następującej treści: neoliberalna racjonalność służy ludziom i ich wspiera. W ramach perspektywy Browna problemem jest nie tylko dominacja rynku, lecz także legitymizowanie rynku jako logiki skoncentrowanej na człowieku. Proponowane przez nas uzupełnienie polega na rozpoznaniu faktu, że owa skoncentrowana na człowieku logika nie jest pokostem neoliberalizmu, ale raczej zestawem niespójnych logik moralnych, spojonym jedynie na powierzchni, ale wewnątrz wciąż rozproszonym.
Bibliografia
BBC. 2020. “Man Honours His Community Nurses with ‘Hero’ Medals.” BBC News, July 2, 2020, https://www.bbc.com/news/uk-england-leeds-53267082.
Brown, Wendy. 2015. Undoing the Demos: Neoliberalism’s Stealth Revolution. Cambridge: MIT Press.
Brown, Wendy. 2016. “Sacrificial Citizenship: Neoliberalism, Human Capital, and Austerity Politics.” Constellations 23(1): 3–14. https://doi.org/10.1111/1467-8675.12166.
Çalışkan, Koray, and Michel Callon. 2009. “Economization, Part 1: Shifting Attention from the Economy towards Processes of Economization.” Economy and Society 38(3): 369–398. https://doi.org/10.1080/03085140903020580.
Charteris-Black, Jonathan. 2019. “The Metaphors of Boris Johnson.” In Metaphors of Brexit: No Cherries on the Cake?, 161–196. Cham: Palgrave Macmillan.
Cook, Deborah. 2018. Adorno, Foucault and the Critique of the West. New York: Verso.
Dreyfus, Hubert L., and Paul Rabinow. 1983. Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics. Chicago: University of Chicago Press.
Fairclough, Norman. 2001. Language and Power. London: Pearson Longman.
Fairclough, Norman. 2003. Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research. London: Routledge.
Forchtner, Bernhard. 2011. “Critique, the Discourse–Historical Approach, and the Frankfurt School.” Critical Discourse Studies 8(1): 1–14. https://doi.org/10.1080/17405904.2011.533564.
Foucault, Michel. 1972. The Archaeology of Knowledge and the Discourse on Language. New York: Pantheon.
Foucault, Michel. 1978. The History of Sexuality. Volume 1: An Introduction. New York: Pantheon.
Foucault, Michel. 2008. The Birth of Biopolitics: Lectures at the Collège de France, 1978–1979. New York: Palgrave Macmillan.
Friedland, Roger, and Robert R. Alford. 1991. “Bringing Society Back in: Symbols, Practices, and Institutional Contradictions.” In The New Institutionalism in Organizational Analysis, edited by Walter W. Powell and Paul J. DiMaggio, 232–263. Chicago: University of Chicago Press.
Gutting, Gary. 1989. Michel Foucault’s Archaeology of Scientific Reason: Science and the History of Reason. Cambridge: Cambridge University Press.
Grant, John. 2010. “Foucault and the Logic of Dialectics.” Contemporary Political Theory 9(2): 220–238.
Hanley, Ryan Patrick. 2009. Adam Smith and the Character of Virtue. Cambridge: Cambridge University Press.
Higgins, Charlotte. 2020. “Why We Shouldn’t Be Calling Our Healthcare Workers ‘Heroes.’” The Guardian, May 22, 2020,
https://www.theguardian.com/commentisfree/2020/may/27/healthcare-workers-heros-language-heroism.
Horkheimer, Max, and Theodor W. Adorno. 2002. Dialectic of Enlightenment: Philosophical Fragments, edited by Gunzelin Schmid Noerr. Translated by Edmund Jephcott. Stanford: Stanford University Press.
Jinshuang, Lv, and Li Rong. 2020. “A Positive Discourse Analysis of Diplomatic Speech of President Xi in Covid-19.” IETI Transactions on Social Sciences and Humanities 8: 24–31. https://doi.org/10.6896/IETITSSH.202006_8.0004.
Kadhim, Riyadh Tariq, and Sa’id Abdulwahab Jawad. 2020. “A Critical Discourse Analysis of Manipulative Ideological Discursive Strategies in Boris Johnson’s Speech on Brexit.” Journal of Human Sciences 27(3): 688–703.
Kim, Eun-Sung, and Ji-Bum Chung. 2021. “Korean Mothers’ Morality in the Wake of COVID-19 Contact-Tracing Surveillance.” Social Science & Medicine 270. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2021.113673.
Lowe, Brian M. 2006. Emerging Moral Vocabularies: The Creation and Establishment of New Forms of Moral and Ethical Meanings. Lanham, MD: Rowman & Littlefield.
Lowe, Brian M. 2010. “The Creation and Establishment of Moral Vocabularies.” In Handbook of the Sociology of Morality, edited by Steven Hitlin and Stephen Vaisey. New York: Springer.
Mahon, Michael. 1992. Foucault’s Nietzschean Genealogy: Truth, Power, and the Subject. New York: State University of New York Press.
Mill, John Stuart, and Jeremy Bentham. 1987. Utilitarianism and Other Essays, edited by Alan Ryan. London: Penguin Books.
Mohammed, Shan, Elizabeth Peter, Tieghan Killackey, and Jane Maciver. 2021. “The ‘Nurse as Hero’ Discourse in the COVID-19 Pandemic: A Poststructural Discourse Analysis.” International Journal of Nursing Studies 117. https://doi.org/10.1016/j.ijnurstu.2021.103887.
Pache, Anne-Claire, and Filipe Santos. 2013. “Inside the Hybrid Organization: Selective Coupling as a Response to Competing Institutional Logics.” Academy of Management Journal 56(4): 972–1001. https://doi.org/10.5465/amj.2011.0405.
Qian, Kun, and Tetsukazu Yahara. 2020. “Mentality and Behavior in COVID-19 Emergency Status in Japan: Influence of Personality, Morality and Ideology.” PloS one 15(7). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0235883.
Reay, Trish, and C. Robert Hinings. 2009. “Managing the Rivalry of Competing Institutional Logics.” Organization Studies 30(6): 629–652. https://doi.org/10.1177/0170840609104803.
Reisigl, Martin, and Ruth Wodak. 2016. “The Discourse-Historical Approach (DHA).” In Methods of Critical Discourse Analysis, edited by Ruth Wodak and Michael Meyer. London: Sage.
Smith, Adam. 1791. An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations. London: Librito Mondi.
Smith, Adam. (1822) 2010. The Theory of Moral Sentiments. London: Penguin.
Sunderland, Jane. 2020. “Gender, Language and Prejudice: Implicit Sexism in the Discourse of Boris Johnson.” Open Linguistics 6(1): 323–333. https://doi.org/10.1515/opli-2020-0022.
Thornton, Patricia H., and William Ocasio. 1999. “Institutional Logics and the Historical Contingency of Power in Organizations: Executive Succession in the Higher Education Publishing Industry, 1958–1990.” American Journal of Sociology 105(3): 801–843. https://doi.org/10.1086/210361.
Thornton, Patricia H., and William Ocasio. 2008. “Institutional Logics.” In The Sage Handbook of Organizational Institutionalism, edited by Royston Greenwood, Christine Oliver, Kerstin Sahlin and Roy Suddaby, 99–128. London: Sage.
Wicke, Philipp, and Marianna M. Bolognesi. 2020. “Framing COVID-19: How We Conceptualize and Discuss the Pandemic on Twitter.” PloS One 15(9). https://doi.org/10.1371/journal.pone.0240010.
Witztum, Amos, and Jeffrey T. Young. 2013. “Utilitarianism and the Role of Utility in Adam Smith.” The European Journal of the History of Economic Thought 20(4): 572–602. https://doi.org/10.1080/09672567.2011.592846.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.