Akumulacja pierwotna i czasowości kapitalizmu

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: kwi 21, 2015
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2015.2.2
Słowa kluczowe:
akumulacja pierwotna, kapitalizm, historia, Dipesh Chakrabarty, Massimiliano Tomba

Main Article Content

Joanna Bednarek
Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM Collegium Chemicum, ul. Grunwaldzka 6, 60-780 Poznań, Polska

Abstrakt

Artykuł broni tezy, że w obrębie kapitalizmu da się wyróżnić wiele wzajemnie niespójnych czasowości oraz że analiza kapitalizmu przez pryzmat akumulacji pierwotnej umożliwia dokładniejsze ujęcie sposobu jego funkcjonowania, uwzględniające złożoność związaną z interakcjami wspomnianych czasowości. Zagadnienie akumulacji pierwotnej jest, jak dowodzi Sandro Mezzadra, dobrym punktem wyjścia dla analizy tego kompleksu problemów. Pozwala bowiem postawić dwa pytania: o relację między historycznym wymiarem a strukturalną logiką kapitalizmu oraz o hierarchiczną relację między centrum i peryferiami systemu kapitalistycznego. Pomocny okazuje się tu projekt „sprowincjonalizowania Europy”, zaproponowany przez Dipesha Chakrabarty’ego; jest to próba zdekonstruowania kategorii takich jak postęp, modernizacja, czy kapitał jako taki z jego abstrakcyjną strukturą.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Bednarek, J. (2015). Akumulacja pierwotna i czasowości kapitalizmu. Praktyka Teoretyczna, 16(2), 56-77. https://doi.org/10.14746/prt.2015.2.2
Numer
Tom 16 Nr 2 (2015): AKUMULACJA PRZEZ WYWŁASZCZENIE
Dział
AKUMULACJA PRZEZ WYWŁASZCZENIE
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.

Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.

Biogram autora

Joanna Bednarek, Międzywydziałowa „Pracownia Pytań Granicznych” UAM Collegium Chemicum, ul. Grunwaldzka 6, 60-780 Poznań, Polska

filozofka, tłumaczka, członkini redakcji Praktyki Teoretycznej i współpracowniczka Pracowni Pytań Granicznych UAM w Poznaniu, publikowała m.in. w Krytyce Politycznej i Czasie Kultury. Autorka książek: Polityka poza formą: Ontologiczne uwarunkowania poststrukturalistycznej filozofii polityki (2012) i Linie kobiecości: Jak różnica płciowa przekształciła literaturę i filozofię? (2016).

Bibliografia

  1. Althusser, Louis. 2012. O genezie. Tłum. Mateusz Janik. Praktyka Teoretyczna 5: 118–120.
  2. Althusser, Louis i Etienne Balibar. 1975. Czytanie „Kapitału”. Tłum. Wiktor Dłuski. Warszawa: PIW.
  3. Assorodobraj, Nina. 1946. Początki klasy robotniczej: Problem rąk roboczych w przemyśle polskim epoki stanisławowskiej. Warszawa: Czytelnik .
  4. Benjamin, Walter. 1996. „O pojęciu historii.” W tegoż, Anioł historii: Eseje, szkice, fragmenty, red. Hubert Orłowski. Tłum. Krystyna Krzemieniowa i in. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
  5. Chakrabarty, Dipesh. 2011. Prowincjonalizacja Europy. Tłum. Ewa Domańska i in.. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
  6. Chibber, Vivek. 2013. Postcolonial Theory and the Specter of Capital, London–New York: Verso.
  7. Dirlik, Arif. 1994. “The Postcolonial Aura.” Critical Inquiry 20: 328–356.
  8. Federici, Silvia. 2004. Caliban and the Witch. New York: Autonomedia.
  9. Foucault, Michel. 2000. „Nietzsche, genealogia, historia.” Tłum. Damian Leszczyński i Lotar Rasiński. W tegoż, Filozofia, historia, polityka. Warszawa: PWN.
  10. Goldmann, Lucien. 1978. „Geneza i struktura.” W Drogi współczesnej filozofii, red. Marek Siemek. Tłum. Andrzej Mencwel. Czytelnik: Warszawa.
  11. Harvey, David. 1982. The Limits to Capital. Oxford: Basil Blackwell.
  12. Harvey, David. 2008. Neoliberalizm. Historia katastrofy. Tłum. Jerzy Paweł Listwan. Warszawa: Książka i Prasa.
  13. Harvey, David. 2010. “The Secret of Primitive Accumulation.” W tegoż, A Companion to Marx’s Capital. London: Verso.
  14. Harvey, David. 2011. „Analiza Rzeczy-pospolitej.” Tłum. Piotr Juskowiak, Agnieszka Kowalczyk. Praktyka Teoretyczna 4.
  15. Harvey David. 2014. Seventeen Contradictions and the End of Capitalism, London: Profile Books.
  16. Harvey David. 2015. „Historia przeciw teorii: Komentarz do Marksowskiej metody z Kapitału.” Tłum. Gabriel Klimont i Jędrzej Malko. Praktyka Teoretyczna 2(16): 16-53.
  17. Latour, Bruno. 2011. Nigdy nie byliśmy nowocześni. Tłum. Maciej Gdula. Oficyna Naukowa: Warszawa.
  18. Libera Università Metropolitana. 2014. „Pojęcia do przemyślenia.” W Marks. Nowe perspektywy, red. Libera Università Metropolitana. Tłum. Sławomir Królak, Warszawa: PWN 2014.
  19. Marks, Karol. 1950. Listy do Kugelmana. Warszawa: Książka i Wiedza.
  20. Marks, Karol. 1968. Kapitał. Tłum. P. Hoffman, B. Minc, E. Lipiński. W Karol Marks, Fryderyk Engels, Dzieła, t. 23. Warszawa: Książka i Wiedza.
  21. Mezzadra, Sandro. 2014. „Tak zwana akumulacja pierwotna.” W Marks. Nowe perspektywy, red. Libera Università Metropolitana. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: PWN.
  22. Pospiszyl, Michał. 2013. Ateologia wielości: Katechon, pompa próżniowa i biopolityka. Praktyka Teoretyczna 8.
  23. Spivak, Chakravorty Gayatri. 2011. Strategie postkolonialne. Tłum. Jakub Majmurek i in. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
  24. Szadkowski, Krystian. 2015. Uniwersytet jako dobro wspólne. Wprowadzenie do krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: PWN.
  25. Thompson, E.P. 1966. The Making of the English Working Class. New York: Vintage Books/Random House.
  26. Tomba, Massimiliano. 2011. „Zróżnicowania wartości dodatkowej we współczesnych formach wyzysku.” W Wieczna radość, red. Jan Sowa i in. Warszawa: Bęc Zmiana.
  27. Tomba, Massimiliano. 2013. Marx’s Temporalities. Tłum. Peter D. Thomas, Sara D. Farris. Leiden–Boston: Brill.
  28. Vinci, Paolo. 2014. „Abstrakcja określona.” W Marks. Nowe perspektywy, red. Libera Università Metropolitana. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: PWN.
  29. Wolf, Eric R. 2009. Europa i ludy bez historii. Tłum. Wojciech Usakiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.