Akumulacja pierwotna i czasowości kapitalizmu
Okładka czasopisma Praktyka Teoretyczna, tom 16, nr 2, rok 2015, tytuł AKUMULACJA PRZEZ WYWŁASZCZENIE
PDF

Słowa kluczowe

akumulacja pierwotna
kapitalizm
historia
Dipesh Chakrabarty
Massimiliano Tomba

Jak cytować

Bednarek, J. (2015). Akumulacja pierwotna i czasowości kapitalizmu. Praktyka Teoretyczna, 16(2), 56–77. https://doi.org/10.14746/prt.2015.2.2

Abstrakt

Artykuł broni tezy, że w obrębie kapitalizmu da się wyróżnić wiele wzajemnie niespójnych czasowości oraz że analiza kapitalizmu przez pryzmat akumulacji pierwotnej umożliwia dokładniejsze ujęcie sposobu jego funkcjonowania, uwzględniające złożoność związaną z interakcjami wspomnianych czasowości. Zagadnienie akumulacji pierwotnej jest, jak dowodzi Sandro Mezzadra, dobrym punktem wyjścia dla analizy tego kompleksu problemów. Pozwala bowiem postawić dwa pytania: o relację między historycznym wymiarem a strukturalną logiką kapitalizmu oraz o hierarchiczną relację między centrum i peryferiami systemu kapitalistycznego. Pomocny okazuje się tu projekt „sprowincjonalizowania Europy”, zaproponowany przez Dipesha Chakrabarty’ego; jest to próba zdekonstruowania kategorii takich jak postęp, modernizacja, czy kapitał jako taki z jego abstrakcyjną strukturą.

https://doi.org/10.14746/prt.2015.2.2
PDF

Bibliografia

Althusser, Louis. 2012. O genezie. Tłum. Mateusz Janik. Praktyka Teoretyczna 5: 118–120.

Althusser, Louis i Etienne Balibar. 1975. Czytanie „Kapitału”. Tłum. Wiktor Dłuski. Warszawa: PIW.

Assorodobraj, Nina. 1946. Początki klasy robotniczej: Problem rąk roboczych w przemyśle polskim epoki stanisławowskiej. Warszawa: Czytelnik .

Benjamin, Walter. 1996. „O pojęciu historii.” W tegoż, Anioł historii: Eseje, szkice, fragmenty, red. Hubert Orłowski. Tłum. Krystyna Krzemieniowa i in. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Chakrabarty, Dipesh. 2011. Prowincjonalizacja Europy. Tłum. Ewa Domańska i in.. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Chibber, Vivek. 2013. Postcolonial Theory and the Specter of Capital, London–New York: Verso.

Dirlik, Arif. 1994. “The Postcolonial Aura.” Critical Inquiry 20: 328–356.

Federici, Silvia. 2004. Caliban and the Witch. New York: Autonomedia.

Foucault, Michel. 2000. „Nietzsche, genealogia, historia.” Tłum. Damian Leszczyński i Lotar Rasiński. W tegoż, Filozofia, historia, polityka. Warszawa: PWN.

Goldmann, Lucien. 1978. „Geneza i struktura.” W Drogi współczesnej filozofii, red. Marek Siemek. Tłum. Andrzej Mencwel. Czytelnik: Warszawa.

Harvey, David. 1982. The Limits to Capital. Oxford: Basil Blackwell.

Harvey, David. 2008. Neoliberalizm. Historia katastrofy. Tłum. Jerzy Paweł Listwan. Warszawa: Książka i Prasa.

Harvey, David. 2010. “The Secret of Primitive Accumulation.” W tegoż, A Companion to Marx’s Capital. London: Verso.

Harvey, David. 2011. „Analiza Rzeczy-pospolitej.” Tłum. Piotr Juskowiak, Agnieszka Kowalczyk. Praktyka Teoretyczna 4.

Harvey David. 2014. Seventeen Contradictions and the End of Capitalism, London: Profile Books.

Harvey David. 2015. „Historia przeciw teorii: Komentarz do Marksowskiej metody z Kapitału.” Tłum. Gabriel Klimont i Jędrzej Malko. Praktyka Teoretyczna 2(16): 16-53.

Latour, Bruno. 2011. Nigdy nie byliśmy nowocześni. Tłum. Maciej Gdula. Oficyna Naukowa: Warszawa.

Libera Università Metropolitana. 2014. „Pojęcia do przemyślenia.” W Marks. Nowe perspektywy, red. Libera Università Metropolitana. Tłum. Sławomir Królak, Warszawa: PWN 2014.

Marks, Karol. 1950. Listy do Kugelmana. Warszawa: Książka i Wiedza.

Marks, Karol. 1968. Kapitał. Tłum. P. Hoffman, B. Minc, E. Lipiński. W Karol Marks, Fryderyk Engels, Dzieła, t. 23. Warszawa: Książka i Wiedza.

Mezzadra, Sandro. 2014. „Tak zwana akumulacja pierwotna.” W Marks. Nowe perspektywy, red. Libera Università Metropolitana. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: PWN.

Pospiszyl, Michał. 2013. Ateologia wielości: Katechon, pompa próżniowa i biopolityka. Praktyka Teoretyczna 8.

Spivak, Chakravorty Gayatri. 2011. Strategie postkolonialne. Tłum. Jakub Majmurek i in. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Szadkowski, Krystian. 2015. Uniwersytet jako dobro wspólne. Wprowadzenie do krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: PWN.

Thompson, E.P. 1966. The Making of the English Working Class. New York: Vintage Books/Random House.

Tomba, Massimiliano. 2011. „Zróżnicowania wartości dodatkowej we współczesnych formach wyzysku.” W Wieczna radość, red. Jan Sowa i in. Warszawa: Bęc Zmiana.

Tomba, Massimiliano. 2013. Marx’s Temporalities. Tłum. Peter D. Thomas, Sara D. Farris. Leiden–Boston: Brill.

Vinci, Paolo. 2014. „Abstrakcja określona.” W Marks. Nowe perspektywy, red. Libera Università Metropolitana. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: PWN.

Wolf, Eric R. 2009. Europa i ludy bez historii. Tłum. Wojciech Usakiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.