To nie my przekroczyliśmy granicę, to ona przecięła nas. Biopolityka europejskiego reżimu migracyjnego

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: wrz 15, 2016
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2016.3.1
Słowa kluczowe:
biopolityka, reżim migracyjny, autonomia migracji, limologia, polityka migracyjna Unii Europejskiej

Main Article Content

Łukasz Moll
Instytut Filozofii UŚ ul. Bankowa 11 40-007 Katowice

Abstrakt

Niniejszy artykuł stanowi próbę wypracowania narzędzi teoretycznych służących do analizy europejskiego reżimu migracyjnego przy pomocy pojęć używanych przez filozofów polityki związanych z podejściem biopolitycznym. Wykorzystując prace z zakresu border studies i migration studies, autor diagnozuje kryzys tradycyjnie rozumianego konceptu granicy, a wraz z nim ładu postwestfalskiego. Lokując załamanie się porządku opartego na triadzie suwerenność-terytorium-populacja w kontekście neoliberalnego reżimu akumulacji kapitału, autor proponuje ujmować granice jako produktywne urządzenia wzmacniające przepływy warte trwania i blokujące niepożądane formy cyrkulacji. W konkluzji artykuł wskazuje na niemożliwość współistnienia w dłuższej perspektywie swobody przepływu wewnątrz Unii Europejskiej i arbitralnych mechanizmów kontroli wymierzonych w migrantów zewnętrznych. Utrzymywanie tego stanu rzeczy skutkuje zatarciem podziału wnętrze/zewnętrze i utraty stabilnego związku granic z terytorium, przez co urządzenia powołane do ochrony swobody mobilności stają się dla niej głównym zagrożeniem

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Moll, Łukasz. (2016). To nie my przekroczyliśmy granicę, to ona przecięła nas. Biopolityka europejskiego reżimu migracyjnego. Praktyka Teoretyczna, 21(3), 18-53. https://doi.org/10.14746/prt.2016.3.1
Numer
Tom 21 Nr 3 (2016): MIGRACJE, GRANICE I SPRZECZNOŚCI KAPITALIZMU
Dział
BIOPOLITYKA GRANIC
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.

Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.

Biogram autora

Łukasz Moll, Instytut Filozofii UŚ ul. Bankowa 11 40-007 Katowice

Łukasz Moll – doktorant filozofii na Uniwersytecie Śląskim, absolwent socjologii-studiów miejskich oraz politologii. W swoich dotychczasowych badaniach zajmował się marksistowskimi ujęciami globalnego kapitalizmu, krytyką neoliberalizmu, teoriami dóbr wspólnych i ideą Europy. Przygotowuje rozprawę doktorską poświęconą granicom europejskiego uniwersalizmu politycznego. Redaktor afiliowany czasopisma naukowego Praktyka Teoretyczna.

Bibliografia

  1. Agamben, Giorgio. 2007. „My, uchodźcy”. Tłum. K. Gawlicz. http://recyklingidei.pl/agamben-my-uchodzcy.
  2. Agamben, Giorgio. 2008a. Homo sacer. Suwerenna władza i nagie życie. Tłum. M. Salwa. Warszawa: Prószyński i S-ka.
  3. Agamben, Giorgio. 2008b. „Stan wyjątkowy”. Tłum. K. Pękacka-Falkowska. http://recyklingidei.pl/agamben-stan-wyjatkowy.
  4. Alam Shahid, Muhammad. 2010. „A Eurocentric Problem”. http://www.counterpunch.org/2010/02/10/a-eurocentric-problem/.
  5. Aldea, Eva. 2014. „Nomads and migrants: Deleuze, Braidotti and the European Union in 2014”. https://www.opendemocracy.net/can-europe-make-it/eva-aldea/nomads-and-migrants-deleuze-braidotti-and-european-union-in-2014.
  6. Amoore, Louise. 2006. „Biometric borders: Governing mobilities in the war on terror”, Political Geography 25.
  7. Anderson, Benedict. 1997. Wspólnoty wyobrażone: rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu. Tłum. S. Amsterdamski. Kraków: Znak.
  8. Anderson, James i Ian Shuttleworth. 2004. „Theorising State Borders in Capitalism: Spatial Fixes Old and New”. https://www.qub.ac.uk/research-centres/CentreforInternationalBordersResearch/Publications/WorkingPapers/CIBRWorkingPapers/Filetoupload,174408,en.pdf.
  9. Andersson, Ruben. 2014. „Time and the Migrant Other: European Border Controls and the Temporal Economics of Illegality”. American Anthropologist 116, 4: 795–809.
  10. Arendt, Hannah. 2008. Korzenie totalitaryzmu. Tłum. D. Grinberg, M. Szawiel. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
  11. Arendt, Hannah. 2010. Kondycja ludzka. Tłum. A. Łagodzka. Warszawa: Aletheia.
  12. Arystoteles. 2009. Metafizyka. Tłum. K. Leśniak. Warszawa: PWN.
  13. Arystoteles. 2012. Polityka. Tłum. L. Piotrowicz. Warszawa: PWN.
  14. Ash, Timothy Garton. 2015. „Europe’s walls are going back up – it’s like 1989 in reverse”. The Guardian, 29.11.
  15. Bailey, Adrian J. 2013. „Migration, recession and an emerging transnational biopolitics across Europe”. Geoforum 44.
  16. Balibar, Etienne. 2004. We, the People of Europe? Reflections on Transnational Citizenship. Tłum. J. Swenson. Princeton and Oxford: Princeton University Press.
  17. Balibar, Etienne. 2007. Trwoga mas. Polityka i filozofia przed Marksem i po Marksie. Tłum. A. Staroń. Warszawa: Dialog.
  18. Balibar, Etienne. 2009. „Europe as borderland”. http://gpm.ruhosting.nl/avh/Europe%20as%20Borderland.pdf.
  19. Barnard, Catherine. 2016. The Substantive Law of the EU: The Four Freedoms. Oxford: Oxford University Press.
  20. Bednarek, Joanna. 2012. Polityka poza formą. Ontologiczne uwarunkowania poststrukturalistycznej filozofii polityki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
  21. Böckler, Stefan. 2007. „»Grenze« und frontier: Zur Begriffs- und Sozialgeschichte zweier Schließungsparadigmen der Moderne” W Der europäische Raum. Die Konstruktion europäischer Grenzen, red. Petra Deger i Robert Hettlage. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
  22. Bojadžijev, Manuela i Serhat Karakayalı. 2010. „Recuperating the Sideshows of Capitalism: The Autonomy of Migration Today”. E-flux #17.
  23. Braidotti, Rosi. 2015. Nomadyczna tożsamość europejska. W Gielen, Pascal, red. Koniec kultury – koniec Europy. Tłum. D. Żukowski, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
  24. Burke, Peter. 1980. „Did Europe exist before 1700?”. History of European Ideas vol. 1.
  25. Buszello, Horst i Mariusz Misztal. 1999. The Idea of Europe – Europe as an Idea. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP.
  26. Cacciari, Massimo. 2016. Europe and Empire. On the Political Forms of Globalization. New York: Fordham University.
  27. Campesi, Giuseppe. 2011. „Arab Revolts and the Crisis of the European Border Regime. Manufacturing the Emergency in the Lampedusa Crisis”. http://www.eui.eu/Documents/RSCAS/Research/MWG/201011/5-25-Campesi.pdf.
  28. Chabod, Federico. 1977. Storia dell’idea d’Europa. Roma: Laterza.
  29. Dainotto, Roberto M. 2007. Europe (in Theory). Durham: Duke University Press.
  30. Dear, Michael. 2016. „The World is Full of Walls That Don’t Work”. Politico, August 16.
  31. Delanty, Gerard. 1999. Odkrywanie Europy. Idea, tożsamość, rzeczywistość. Tłum. R. Włodek, Warszawa-Kraków: PWN.
  32. Deleuze, Gilles, i Guattari, Felix. 2015. Kapitalizm i schizofrenia II. Tysiąc Plateau. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
  33. De Genova, Nicholas. 2016. „The »crisis« of the European border regime: Towards a Marxist theory of borders”. International Socialism 150.
  34. Derrida, Jacques. 1999. χώρα / Chora. Tłum.. M. Gołębiewska, Warszawa: KR.
  35. Derrida, Jacques. 2000. „Hostipitality”, Journal of the Theoretical Humanities vol. 5, no. 3.
  36. Derrida, Jacques. 2003. Prawda w malarstwie. Tłum. M. Kwietniewska. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
  37. Derrida, Jacques. 2004. Dissemination. London and New York: Continuum.
  38. Derrida, Jacques. 2007. Pozycje. Rozmowy z Henri Ronsem, Julią Kristevą, Jean-Louis Houdebinem i Guy Scarpettą. Tłum. A. Dziadek. Katowice: FA-art.
  39. Derrida, Jacques. 2011. O gramatologii. Tłum. B. Banasiak. Łódź: Officyna.
  40. Elden, Stuart. 2009. Terror and Territory: The Spatial Extent of Sovereignty. Minneapolis: University of Minnesota Press.
  41. Elden, Stuart. 2013. The Birth of Territory. Chicago: University of Chicago Press.
  42. Esposito, Roberto. 2008. Bìos: Biopolitics and Philosophy. Minneapolis: University of Minnesota Press.
  43. Esposito, Roberto. 2015. Pojęcia polityczne. Wspólnota, immunizacja, biopolityka. Tłum. K. Burzyk, M. Burzyk, M. Surma-Gawłowska, J.T. Ugniewska-Dobrzańska, M. Wrana. Kraków: Universitas.
  44. Esposito, Roberto. 2016. „From Outside: A Philosophy for Europe. An Interview with Roberto Esposito, Part Two”. http://thephilosophicalsalon.com/from-outside-a-philosophy-for-europe-an-interview-with-roberto-esposito-part-two/.
  45. Euklides. 1817. Euklidesa początków geometryi ksiąg ośmioro, to jest sześć pierwszych, jedenasta i dwunasta, z dodaniem przypisami dla pożytku młodzi akademickiey wytłumaczone. Tłum. J. Czech. Wilno: J. Zawadzki.
  46. Foucault, Michel. 1995. Historia seksualności. Tłum. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski. Warszawa: Czytelnik.
  47. Foucault, Michel. 1998a. Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Tłum. T. Komendant. Warszawa: KR.
  48. Foucault, Michel. 1998b. Trzeba bronić społeczeństwa: wykłady w Collège de France. Tłum. M. Kowalska. Warszawa: KR.
  49. Foucault, Michel. 2010. Bezpieczeństwo, terytorium, populacja. Tłum. M. Herer. Warszawa: PWN.
  50. Foucault, Michel. 2011. Narodziny biopolityki. Tłum. M. Herer. Warszawa: PWN.
  51. Friedman, Thomas. 2006. Świat jest płaski. Krótka historia XXI wieku. Tłum. T. Hornowski. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
  52. Gündoğdu, Ayten. 2012. „Potentialities of human rights: Agamben and the narrative of fated necessity”. Contemporary Political Theory vol. 11, no. 1.
  53. Hardt, Michael i Negri, Antonio. 2012. Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne. Tłum. Zespół „Praktyki Teoretycznej”. Kraków: ha!art.
  54. Harvey, David. 1990. The Condition of Postmodernity. An Enquiry into the Origins of Cultural Change. Cambridge-Oxford: Blackwell.
  55. Harvey, David. 2008. Neoliberalizm. Historia katastrofy. Tłum. J.P. Listwan. Warszawa: Książka i Prasa.
  56. Harvey, David. 2016. Przestrzenie globalnego kapitalizmu. Tłum. J.P. Listwan. Warszawa: Książka i Prasa.
  57. Juskowiak, Piotr. 2011. „Kto ma prawo do biopolis? Agamben, Negri i spór o metropolię”. Praktyka Teoretyczna 2–3.
  58. Kalm, Sara. 2005. „Global Migration Management and Biopolitics”. https://ecpr.eu/Filestore/PaperProposal/5afa52ef-f1bd-45cb-9471-50e733df978e.pdf.
  59. Koff, Harlan. 2008. Fortress Europe Or a Europe of Fortresses?: The Integration of Migrants in Western Europe. Brussels: P.I.E. Peter Lang.
  60. Kowalska, Małgorzata. 2000. Dialektyka poza dialektyką. Od Bataille'a do Derridy. Warszawa: KR.
  61. Król, Krzysztof, red. 2007. Autonomia Robotnicza. Poznań: Bractwo Trojka.
  62. Laustsen, Carsten i Bülent Dikken. 2002. „Zones of Indistinction: Security, Terror and Bare Life”. Space and Culture, 5(3).
  63. Lebowitz, Michael A. 2003. Beyond Capital. Political Economy of the Working Class. London: Palgrave Macmillan.
  64. Lemke, Thomas. 2010. Biopolityka. Tłum. T. Dominiak, Warszawa: Sic!.
  65. Lindahl, Hans. 2008. „The anomos of the Earth: Political indexicality, immigration and distributive justice”. Ethics & Global Politics vol. 1, no. 4.
  66. Manent, Pierre. 1994. Intelektualna historia liberalizmu. Tłum. M. Miszalski. Kraków: .
  67. Manent, Pierre. 2014. Przemiany rzeczy publicznej. Od Aten do całej ludzkości. Tłum. W. Dłuski. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
  68. Marks, Karol. 1986. Zarys krytyki ekonomii politycznej. Tłum. Z. J. Wyrozembski. Warszawa: Książka i Wiedza.
  69. Mbembe, Achille. 2003. „Necropolitics”. Public Culture vol. 15, no. 1.
  70. Mezzadra, Sandro i Brett Neilson. 2013. Border as Method, or, the Multiplication of Labor. Durham and London: Duke University Press.
  71. Mikkeli, Heikki. 1998. Europe as an Idea and an Identity. London: Palgrave Macmillan.
  72. Nail, Thomas. 2015. The Figure of the Migrant. Stanford: Stanford University Press.
  73. Nail, Thomas. 2016. Theory of the Border. Oxford: Oxford University Press.
  74. Negri, Antonio. 2012. „Kryzys przestrzeni politycznej” W Pisma rewolucyjne w polityce postpolitycznej, red. Werner Bonefeld. Poznań: Bractwo Trojka.
  75. Osiander, Andreas. 2001. „Sovereignty, International Relations and the Westphalian Myth”. International Organization vol. 55, no. 2.
  76. Papadopoulos, Dimitris i Tsianos, Vassilis. 2007. „The Autonomy of Migration: The Animals of Undocumented Mobility”. W Deleuzian Encounters. Studies in Contemporary Social Issues, red. Anna Hickey-Moody i Peta Malins. London: Palgrave Macmillan.
  77. Pomian, Krzysztof. 1992. Europa i jej narody. Warszawa: PIW.
  78. Rancière, Jacques. 2007. Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka. Tłum. M. Kropiwnicki, J. Sowa. Kraków: ha!art.
  79. Ratajczak, Mikołaj. 2011. „Poza paradygmat immunizacji: biopolityka w projekcie filozoficznym Roberta Esposita”, Praktyka Teoretyczna 3.
  80. Ratajczak, Mikołaj. 2015. „Katechon i wielość”. Znak 724.
  81. Rose, Nikolas. 2007. The Politics of Life Itself. Biomedicine, Power and Subjectivity in the Twenty-First Century. Princeton/Oxford: Princeton University Press.
  82. Rutledge, Doug i Roble, Abdi. 2010. „The Infrastructure of Migration and the Migration Regime: Human Rights, Race, and the Somali Struggle to Flee Violence”. Race/Ethnicity: Multidisciplinary Global Contexts vol. 3, no. 2.
  83. Rygiel, Kim. 2011. „Bordering Solidarities: migrant activism and the politics of movement and camps at Calais”. Citizenship Studies vol. 15.
  84. Salter, Mark. 2003. Rights of Passage – The Passport in International Relations. Boulder: Lynne Rienner.
  85. Sanyal, Debarati. 2016. „Calais’s »Jungle«: Refugees, Biopolitics and the Arts of Resistance”. http://www.representations.org/advance-publications/.
  86. Schmitt, Carl. 2006. The Nomos of the Earth in the International Law of Jus Publicum Europeaeum, New York: Telos Press.
  87. Smith, Neil. 2008. Uneven Development. Nature, Capital and the Production of Space. Athens, Georgia, and London: University of Georgia Press.
  88. Szadkowski, Krystian. 2015. Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: PWN.
  89. Tronti, Mario. 2016. „Lenin w Anglii”. Tłum. M. Ratajczak. Praktyka Teoretyczna 2(20).
  90. Urry, John. 2009. Socjologia mobilności. Tłum. J. Stawiński. Warszawa: PWN.
  91. Urry, John. 2015. Offshoring. Tłum. P. Tomanek. Warszawa: PWN.
  92. Wallerstein, Immanuel. 2007. Analiza systemów-światów. Wprowadzenie. Tłum. K. Gawlicz, M. Starnawski. Warszawa: Dialog.
  93. White, Ben. 2010. Apartheid izraelski. Przewodnik dla początkujących. Tłum. P. M. Bartolik. Warszawa: Książka i Prasa.
  94. Wintle, Michael. 2009. The Image of Europe: Visualizing Europe in Cartography and Iconography. Cambridge: Cambridge University Press.
  95. van der Ploeg, Irma i Isolde Sprenkels. 2011. „Migration and the Machine-Readable Body: Identification and Biometrics”. W Migration and the New Technological Borders of Europe. red. H. Dijstelbloem, A. Meijer. London: Palgrave Macmillan.
  96. Varzi, Achille. 2015. „Boundary”. W The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2015 Edition), red. Edward N. Zalta. http://plato.stanford.edu/archives/win2015/entries/boundary/.
  97. Vaughan-Williams, Nick. 2009. Border Politics. The Limits of Sovereign Power. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  98. Vaughan-Williams, Nick. 2015. Europe's Border Crisis. Biopolitical Security and Beyond. Oxford: Oxford University Press.
  99. Vaughan-Williams, Nick. 2016. „Off-shore Biopolitical Border Security: The EU’s Global Response to Migration, Piracy and ‘Risky’ Subjects”. W Europe in the World: EU Geopolitics and the Making of European Space, red. Luiza Bialasiewicz. London-New York: Routledge.
  100. Zaiotti, Ruben. 2016. „Mapping remote control: the externalization of migration management in the 21st century”. W Externalizing Migration Management. Europe, North America and the spread of »remote control« practices, red. Ruben Zaiotti. London New York: Routledge.
  101. Zielonka, Jan. 2007. Europa jako imperium. Nowe spojrzenie na Unię Europejską. Warszawa: Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.