Słowa kluczowe
Hegel
ontologia
dialektyka
podmiot
nic
byt
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest rekonstrukcja modelu ontologii opracowanego przez Žižka w jego ostatnich pracach filozoficznych – Less Than Nothing i Absolute Recoil. Punkt wyjścia stanowi analiza fundamentalnego dla całego projektu pojęcia den („mniej niż niczego”), które pochodzi z filozofii Demokryta i zostaje przeniesione na obszar współczesnej ontologii. W pierwszym kroku, próbuję opisać strukturę den i sformułować jego definicję (czego Žižek nie robi). W drugim kroku zarysowuję schemat i funkcję podmiotu negatywnego, który stanowi podstawowy problem dla materializmu dialektycznego Žižka. Wreszcie w trzecim kroku podejmuję próbę integracji pojęcia podmiotowości i ontologii den (nazywanej tutaj denologią) przy pomocy narzędzi z Heglowskiej dialektyki (logiki „przeciwuderzenia” oraz „zstępującej-syntezy”). Innymi słowy, z chaotycznych i fragmentarycznych analiz Žižka próbuję wydobyć minimalnie koherentny projekt ontologiczny.Bibliografia
Bates, Jennifer. 2009. Hegel and Shakespeare on Moral Imagination. Albany: State University of New York Press.
Cassin, Barbara. 2010. „L’ab-sens, ou Lacan de A à D”. W Alain Badiou, Barbara Cassin, Il n'y a pas de rapport sexuel. Deux leçons sur « L'Étourdit » de Lacan, Paris : Fayard: 11-99.
Dolar, Mladen. 2017. „Being and MacGuffin”. Crisis & Critique 4/1: 83-102.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 1969. Zasady filozofii prawa. Tłum. Adam Landman, Warszawa: PWN.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 1990. Encyklopedia nauk filozoficznych. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2002. Fenomenologia ducha. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: Aletheia.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2011a. Nauka logiki. T.1. Tłum. Adam Landman. Wstęp Marcin Pańków, Warszawa: PWN.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2011b. Nauka logiki. T.2. Tłum. Adam Landman. Warszawa: PWN.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2014. „Wykłady jenajskie. Filozofia ducha”. Tłum. Piotr Graczyk. Kronos 4(31): 56-72.
Holt, Jim. 2014. Krótka historia niczego. Tłum. Mariusz Gądek. Warszawa: PWN.
Johnston, Adrian. 2008. Žižek’s Ontology: A Transcendental Materialist Theory of Subjectivity. Evanston: Northwestern University Press.
Johnston, Adrian. 2014. Adventure in Transcendental Materialism. Dialogues with Contemporary Thinkers. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Khader, Jamil. 2016. „Review of Repeating Žižek”, SCTIW Review, August 23, 2016. http://sctiw.org/sctiwreviewarchives/archives/1194 .
Koyré, Alexandre. 2014. „Hegel w Jenie”. Tłum. Piotr Herbich i Konstanty Szydłowski. Kronos 4(31): 73-101.
Lacan, Jacques. 2004. Encore. Tłum. Cormac Gallagher. http://www.lacaninireland.com/web/wp-content/uploads/2010/06/Book-20-Encore.pdf.
Malabou, Caterine. 2005. The Future of Hegel. Plasticity, Temporality and Dialectic. Tłum. Lisabeth During. Wstęp Jacques Derrida. London: Routledge.
Marcuse, Herbert. 1966. Rozum i rewolucja. Hegel a powstanie teorii społecznej. Tłum. Danuta Petsch. Łódź: Książka i Wiedza.
Nancy, Jean-Luc. 2012. Hegel: The Restlessness Of The Negative. Tłum. Jason E. Smith, Steven Miller. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Radnik, Borna. 2017. „The Absolute Plasticity of Hegel’s Absolutes”. Crisis & Critique 4/1: 353–376.
Repeating Žižek. 2015. Red. Agon Hamza. Posł. Slavoj Žižek. Durham and London: Duke University Press.
Skalski, Piotr. 2016. „Demokryt i zasada nieokreśloności”. Praktyka Teoretyczna 3 (21).
Sosnowski, Maciej. 2011. Pokochać dialektykę. O pojęciu miłości w filozofii spekulatywnej z nieustającym odniesieniem do Sørena Kierkegaarda. Kraków: Universitas.
Wismann, Heinz. 2010. Les Avatars du vide. Démocrite et les fondements de l’atomisme, Paris: Hermann.
Žižek, Slavoj. 1996. The Indivisible Remainder: Essays on Schelling and Related Matters, London-New York: Verso.
Žižek, Slavoj. 2006. The Parallax View, Cambridge (MA)-London: MIT Press.
Žižek, Slavoj. 2012. Less Than Nothing. Hegel and The Shadow of Dialectical Materialism, London-New York: Verso.
Žižek, Slavoj. 2014. Absolute Recoil. Towards a New Foundation of Dialectical Materialism, London-New York: Verso.
Žižek, Slavoj. 2016a. „Am I a Philosopher?”. http://zizek.uk/slavoj-zizek-am-i-a-philosopher/.
Žižek, Slavoj. 2016b. Disparities. London: Bloomsbury Academic.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.