Jeśli mówić prawdę, to tylko w Sierpniu. Etyka jako polityka

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: gru 15, 2016
DOI: https://doi.org/10.14746/prt.2016.4.9
Słowa kluczowe:
parezja, Sierpień ‘80, etyka, Solidarność, Foucault, praktyki siebie

Main Article Content

Cezary Rudnicki
Instytut Filozofii Uniwersytet Warszawski Krakowskie Przedmieście 3 00-927 Warszawa

Abstrakt

Niniejszym artykułem chciałbym dołączyć swój głos do podjętej przez Jana Sowę próby odzyskania dla lewicy fenomenu „Solidarności‖. Równocześnie podobnego zabiegu odzyskiwania pragnę dokonać na myśli „późnego‖ Michela Foucaulta. O ile koncepty takie jak dyscyplina i biopolityka, metoda genealogicznej analizy relacji władzy, a nawet pojęcie przedsiębiorcy samego siebie zostały przez lewicę bardzo szybko przyswojone, o tyle z jakichś niezrozumiałych dla mnie powodów rozważania skupione wokół problematyki „troski o siebie i innych‖ traktowane są na ogół jako, co najwyżej, ciekawostka. To milczenie zostało wykorzystane przez liberalnych komentatorów Foucaulta, a także jako fundament dla neokonserwatywnego projektu Petera Sloterdijka (którego rdzeń został przedstawiony w obszernym eseju Musisz życie swe odmienić. O antropotechnice). Rzecz tym bardziej niepokojąca, iż to właśnie w etyce Siebie Foucault widział najważniejszy punkt oporu wobec neoliberalizmu. Dokonana w poniższym tekście analiza wydarzeń Sierpnia ‘80 za pomocą niektórych pojęć opracowanych przez francuskiego filozofa w latach 1980–1984 jest zarazem próbą wskazania ich użyteczności dla rewolucyjnych praktyk i teorii.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Jak cytować
Rudnicki, C. (2016). Jeśli mówić prawdę, to tylko w Sierpniu. Etyka jako polityka. Praktyka Teoretyczna, 22(4), 171-200. https://doi.org/10.14746/prt.2016.4.9
Numer
Tom 22 Nr 4 (2016): STRUKTURALIZM I HISTORIA
Dział
ARTYKUŁY
Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.

Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.

Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).

Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.

Biogram autora

Cezary Rudnicki, Instytut Filozofii Uniwersytet Warszawski Krakowskie Przedmieście 3 00-927 Warszawa

Cezary Rudnicki - ur. 1986, redaktor i współzałożyciel Machiny Myśli (http://machinamysli.org/), internetowego portalu popularyzującego filozofię; doktorant w Zakładzie Historii Filozofii Współczesnej UW, gdzie przygotowuje rozprawę poświęconą etyce Siebie; filozoficzny „systemowiec‖, który nie cierpi specjalizacji – z tego powodu praktykuje naukowy „chaos‖, czyli wielokierunkowe stawanie-się: aktualnie zajmuje się poststrukturalizmem oraz koncepcjami Nietzschego i Abramowskiego, które uzupełnia lekturą pism chrześcijańskich świętych i mistyków oraz współczesnych myślicieli włoskich i niemieckich.

Bibliografia

  1. Abramowski, Edward. 1924. Etyka a rewolucja. W Abramowski, Edward, Pisma. Tom 1, Warszawa: Zw. Spółdzielni Spożywców Rzeczypospolitej Polskiej. (Korzystam z wersji elektronicznej dzieła: http://dir.icm.edu.pl/Pisma/Tom_1/, data dostępu: 12.04.2016).
  2. Agamben, Giorgio. 2008. Co zostaje z Auschwitz: archiwum i świadek. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
  3. Beaulieu, Alain. 2010. „Towards a Liberal Utopia. The Connection Between Foucault‘s Reporting on the Iranian Revolution and the Ethical Turn.‖ Philosophy and Social Criticism 7 (36): 801–818.
  4. Deleuze, Gilles i Félix Guattari. 2015. Tysiąc plateau. Red. meryt. Joanna Bednarek. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
  5. Foucault, Michel. 2010a. The Government of Self and Others. Lectures at the Collège de France 1982–1983. Tłum. Graham Burchell. New York: Palgrave Macmillan.
  6. Foucault, Michel. 2010b. Użytek z przyjemności. Tłum. Tadeusz Komendant. W Foucault, Michel, Historia seksualności. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
  7. Foucault, Michel. 2011. Narodziny biopolityki. Tłum. Michał Herer. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  8. Foucault, Michel. 2012. The Courage of the Truth (The Government of Self and Others II). Lectures at the Collège de France 1983–1984. Tłum. Graham Burchell. New York: Picador.
  9. Foucault, Michel. 2013a. „Etyka troski o siebie jako praktyka wolności.‖ Tłum. Kajetan Maria Jaksender. W Foucault, Michel, Kim pan jest, profesorze Foucault? Debaty, rozmowy, polemiki. Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi.
  10. Foucault, Michel. 2013b. „Polska, a potem?‖ Tłum. Kajetan Maria Jaksender. W Foucault, Michel, Kim pan jest, profesorze Foucault? Debaty, rozmowy, polemiki. Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi.
  11. Foucault, Michel. 2014. Rządzenie żywymi. Tłum. Michał Herer. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  12. Foucault, Michel. W przygotowaniu. „Moralne i społeczne doświadczenie Polaków nie może zostać wymazane.‖ Tłum. Kajetan Maria Jaksender. W Foucault, Michel, „Nie!” dla kompromisów! Krytyka, estetyka, solidarność. Kraków: Wydawnictwo Eperons Ostrogi.
  13. Gdańsk Sierpień ’80. Rozmowy. 1990. Red. Andrzej Drzycimski, Tadeusz Skutnik. Gdańsk: Oficyna Wydawnicza AIDA. (Dokonałem na tej transkrypcji poprawek w oparciu o odbytą w mediatece Europejskiego Centrum Solidarności kwerendę audio).
  14. Gdańsk – Sierpień 1980. Rozmowy Komisji Rządowej z Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym w Stoczni Gdańskiej (23–31 sierpnia 1980 r.). 1981. Transkr. Mirosław Chojecki. Warszawa: Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych.
  15. Gdula, Maciej. 2015. „Gdula o książce Sowy: Boleśnie polska.‖ Recenzja książki Inna Rzeczpospolita jest możliwa! Widma przeszłości, wizje przyszłości Jana Sowy. http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20150429/gdula-o-ksiazce-sowybolesnie-polska-i-peryferyjna.
  16. Giełżyński, Wojciech i Lech Stefański. 1981. Gdańsk sierpień 80. Warszawa: Książka i Wiedza.
  17. Goodwyn, Lawrence. 1992. Jak to zrobiliście? Powstanie Solidarności w Polsce. Tłum. Katarzyna Rosner. Gdańsk: Krajowa Agencja Wydawnicza.
  18. Gwiazdozbiór w „Solidarności”. Joanna i Andrzej Gwiazdowie w rozmowie z Remigiuszem Okraską. 2009. Łódź: Obywatel.
  19. Hoffman, Marcelo. 2014. Foucault and Power: The Influence of Political Engagement on Theories of Power. London–New York: Bloomsbury.
  20. Kowalik, Tadeusz. 1983. Próba kompromisu (o Komisji Ekspertów MKS w Gdańsku). Warszawa: Biblioteka Tygodnika Wojennego.
  21. Machcewicz, Anna. 2015. Bunt. Strajki w Trójmieście. Sierpień 1980. Gdańsk: Europejskie Centrum Solidarności.
  22. Paras, Eric. 2006. Foucault 2.0: Beyond Power and Knowledge. New York: Other Press.
  23. PZPR a „Solidarność” 1980–1981: tajne dokumenty Biura Politycznego. 2013. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu.
  24. Siermiński, Michał. 2015. „Nie ma »Solidarności« bez polskości.‖ Recenzja książki Inna Rzeczpospolita jest możliwa! Widma przeszłości, wizje przyszłości Jana Sowy. Bez Dogmatu 104. (Korzystam z internetowej wersji tekstu: http://lewica.pl/index.phpid=30822, data dostępu: 12.04.2016).
  25. Sloterdijk, Peter. 2014. Musisz życie swe odmienić. O antropotechnice. Tłum. Jarosław Janiszewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  26. Sowa, Jan. 2015. Inna Rzeczpospolita jest możliwa! Widma przeszłości, wizje przyszłości. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal.