Moral Scens from Urban Life: Moral Perception of Modernity in Imperial Brazil
Main Article Content
Abstrakt
Downloads
Article Details

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.
Bibliografia
- “A instrucção publica”. 1868. O Cidadão, vol. 22, July 19.
- Agamben, Giorgio. 2009. The signature of all things: on method. Cambridge: MIT Press. (Trans. Luca D’Isanto and Kevin Attell)
- Agamben, Giorgio. 2011. O reino e a glória: uma genealogia teológica da economia e do governo. São Paulo: Boitempo. (Trans. Selvino Assmann)
- Albuquerque, Pedro Autran da Matta. 1844. Elementos de economia política. Pernambuco: Typographia de Santos & Companhia.
- Almeida, José Bernardino Pereira de. 1823. Reflexões histórico-políticas. Rio de Janeiro: Typ. de Silva Porto.
- Anderson, Perry. 1984. “Modernity and revolution”. New Left Review, 144: 96-113.
- Azevedo, Manuel Duarte Moreira de. 1873. “Os tiros no theatro: motim popular no Rio de Janeiro”. Revista trimensal do Instituto Historico, Geographico e Ethnographico do Brasil, 36(2): 349-358.
- Barbosa, Maria Benedita de Oliveira. 1853. Zaira Americana: mostra as immensas vantagens que a sociedade inteira obtem da illustração, virtudes e perfeita educação da mulher como mãi e esposa do homem. Rio de Janeiro: Typ. de Paula Brito.
- Barman, Roderick. 2012. The enigma of liberalism in Imperial Brazil, 1822 to 1889. Presentation at the Institute of Latin American Studies – School of Advanced Study (University of London).
- Basile, Marcello. 2007. “Revolta e cidadania na Corte regencial”. Tempo, (22)2: 31-57.
- Beaumont, Matthew. 2015. Nightwalking: a nocturnal history of London. New York: Verso.
- Beaurepaire-Rohan, Henrique. 1967. “Relatório apresentado a Ilma. Câmara Municipal do Rio de Janeiro”. Revista do IHGB, 275(2): 201-232. (first published in 1843)
- Beauzée, Nicolas. 1846. “Civilité, politesse”. In: Dictionnaire universel des synonymes de la langue française. Paris: Eugène Penaud. (vol. 1)
- Beauzée, Nicolas. 1850. “Civilidade-Polidez”. A Marmota na Corte, vol. 88, August 30.
- Bellegarde, Guilherme. 1862. “O ensino ás classes operarias”. O Futuro, October 1.
- Benjamin, Walter. 1974. Baudelaire: ein Lyriker im Zeitalter des Hochkapitalismus. Frankfurt am Main: Suhrkamp.
- Bentivoglio, Julio. 2002. O Império das circunstâncias: o Código Comercial e a política econômica brasileira (1840-1860). Thesis (PhD in History) – University of São Paulo, São Paulo, Brazil.
- Berman, Marshall. 1999. Adventures in Marxism. New York: Verso.
- Berman, Marshall. 1988. All that is solid melts into air: the experience of modernity. New York: Penguin.
- Berman, Marshall. 2011. “Tearing away the veils: The Communist Manifesto”. Dissent, May 6.
- Blackburn, Robin. 2016. “Por que segunda escravidão?”. In: Marquese, Rafael; Salles, Ricardo (Ed.). Escravidão e capitalismo históricos no século XIX: Cuba, Brasil e Estados Unidos. Rio de Janeiro: Civilização Brasileira.
- Blanchard, Pierre. 1851. Thesouro de meninos. Lisboa: Typographia de Antonio José da Rocha.
- Bocaiuva, Quintino. 1863. “A morte moral”. Bibliotheca Brasileira.
- Brown, Alexandra. 2000. “‘A black mark on our legislation’: slavery, punishment, and the politics of death in nineteenth-century Brazil”. Luso-Brazilian Review, 37(2): 95-121.
- Buck-Morss, Susan. 1989. The dialectics of seeing: Walter Benjamin and the Arcades project. Cambridge: MIT Press.
- C. Junior. 1851. “A nossa educação”. A Marmota da Corte, vol. 145, Apil 4.
- C. Sergipense. 1852. “Deveres da mãi de família”. Periódicos dos Pobres, vol. 30, March 18.
- Camara, Eusébio de Queirós Coutinho Mattoso. 1859. Inspectoria geral de instrucção primaria e secundaria do municipio da Corte. Rio de Janeiro: Typographia de Laemmert.
- Camara, Eusébio de Queirós Coutinho Mattoso. 1856. “Relatorio do estado da instrucção primaria e secundaria”. In: Ferraz, Luiz Pedreira Couto. Relatorio apresentado á Assembléa Geral Legislativa. Rio de Janeiro: Typ. Nacional.
- Campbell, James. 2015. At “war agains our institutions”: policing and punishment in the slave cities of the United States and Brazil. In: Miller, Vivien; Campbell, James. Transnational penal cultures: new perspctives on discipline, punishment and desistance. London: Routledge. p. 51-65.
- Candido, Francisco de Paula. 1859. Relatorio do presidente da Junta Central de Hygiene Publica. In: Macedo, Sergio Teixeira. Relatorio apresentado á Assemblea Geral Legislativa na terceira sessão da decima legislatura. Rio de Janeiro: Typ. Laemmert.
- Carlos. 1860. “Chronica da Quinzena”. Revista Popular, vol. 8.
- Chalhoub, Sidney. 2012. A força da escravidão. São Paulo: Companhia das Letras.
- Chalhoub, Sidney. 1996. Cidade febril: cortiços e epidemias na Corte imperial. São Paulo: Companhia das Letras.
- Channing, William. 1839. Self-culture. Boston: James Munroe & Co.
- Chernilo, Daniel. 2011. La pretensión universalista de la teoría social. Santiago: LOM Ediciones.
- Costa, João Cruz. 1956. Contribuição à história das idéias no Brasil. Rio de Janeiro: José Olympio.
- Costa, Salustiano Orlando de Araújo. 1878. Codigo Commercial do Imperio do Brazil. Rio de Janeiro: Eduardo & Henrique Laemmert.
- Couty, Louis. 1881. L’esclavage au Brésil. Paris: Librairie de Guillaumin.
- Crary, Jonathan. 2001. Suspensions of perception: attention, spectacle, and modern culture. Cambridge: MIT Press.
- Crary, Jonathan. 1992. Techniques of the observer: on vision and modernity in the nineteenth century. Cambridge: MIT Press.
- Cunha, Luiz Antônio. 2005. O ensino de ofícios artesanais e manufatureiros no Brasil escravocrata. São Paulo: Editora Unesp.
- “Declaração: sobre as minhas ideias da emancipação moral da mulher”. 1852. Jornal das Senhoras, 1(4): 26-29, January 25.
- Dennis, Richard. 2008. Cities in modernity: representations and productions of metropolitan space, 1840-1930. New York: Cambridge University Press.
- Devés-Valdés, Eduardo. 2014. Pensamiento periférico. Buenos Aires: CLACSO.
- Domingues, José Maurício. 2009. A América Latina e a modernidade contemporânea. Belo Horizonte: Editora UFMG.
- Duarte, Nestor. 1939. A ordem privada e a organização política nacional: contribuição à sociologia política brasileira. São Paulo: Companhia Editora Nacional.
- “Economia política: da instrucção considerada do ponto de vista econômico”. 1860. Revista Brasileira, vol. 3.
- Eisenstadt, Shmuel. 2000. “Multiple modernities”. Daedalus, 129(1): 1-29.
- Engels, Friedrich. 1962. Die Lage der arbeitenden Klasse in England. In: Marx/Engels Werke. Berlin: Dietz. (MEW, 2)
- Eugênio, Alisson. 2008. Reforma dos costumes no Brasil do século XIX. Thesis (PhD in History) – University of São Paulo, São Paulo, Brazil.
- “Exposição de Paris”. 1855. Correio Mercantil, August 15, vol. 225.
- “Extinção da mendicidade”. 1859. Revista Popular, vol. 2.
- Ferraz, Luiz Pedreira Couto. 1854. “Decreto 1331A – 17 de fevereiro de 1854”. In: Collecção das leis do Império do Brazil. Rio de Janeiro: Typ. Nacional. (vol. 17, first part)
- Ferraz, Luiz Pedreira Couto. 1870. Imperial Instituto Fluminense de Agricultura. Rio de Janeiro: Typographia de João Ignacio da Silva.
- Fernandes, Florestan. 2009. A revolução burguesa no Brasil. São Paulo: Editora Globo. (first published in 1975)
- Fernandes, Florestan. 2010. Circuito fechado. São Paulo: Editora Globo, 2010. (first published in 1976)
- Fernandes, Florestan. 2008. Sociedade de classes e subdesenvolvimento. São Paulo: Global. (first publishd in 1968)
- Foucault, Michel. 2004. Sécurité, territoire, population. Paris: Gallimard, Seuil.
- Franco, Maria Sylvia de Carvalho. 1976. “As idéias estão no lugar”. Caderno de Debates, 1: 61-64.
- Frehse, Fraya. Ô da rua! O transeunte e o advento da modernidade em São Paulo. São Paulo: EDUSP, 2011.
- Freyre, Gilberto. 2012. Sobrados e mucambos. São Paulo: Global. (first published in 1936/1951)
- Furtado, Celso. 2007. Formação econômica do Brasil. São Paulo: Companhia das Letras. (first published in 1959)
- Gabaglia, Giacomo Raja. 1859. “Relatório sobre a Exposição Universal da Industria de 1855”. Revista Brasileira, vol. 4.
- Geppert, Alexander. 2013. Fleeting cities: imperial expositions in fin-du-siècle Europe. New York: Palgrave Macmillan.
- Germani, Gino. 1969. “Stages of modernization in Latin America”. Studies in Comparative International Development, 5(8): 155-174.
- Gondra, José Gonçalves; Schueler, Alessandra. 2008. Educação, poder e sociedade no Império brasileiro. São Paulo: Cortez.
- Hahner, June. Pobreza e política: os pobres urbanos no Brasil (1870-1920). Brasília: Editora UnB, 1993. (Trans. Cecy Ramires Maduro)
- Halperin-Donghi, Tulio. 1982. “Dependency theory and Latin American historiography”. Latin American Research Review, 17(1): 115-130.
- Hardman, Francisco Foot. 2005. Trem-fantasma: a ferrovia Madeira-Mamoré e a modernidade na selva. São Paulo: Companhia das Letras. (2nd edition)
- Hardt, Michael; Negri, Antonio. 2009. Commonwealth. Cambridge: Harvard University Press.
- Hardt, Michael; Negri, Antonio. 2004. Multitude. New York: Penguin.
- Hartog, François. 2012. Régimes d’historicité: présentisme et expériences du temps. Paris: Seuil.
- Hobsbawm, Eric. 1996. The age of capital: 1848-1875. New York: Vintage.
- Holanda, Sérgio Buarque de. 2010. Capítulos de história do Império. São Paulo: Companhia das Letras.
- Holloway, Thomas. 1993. Policing Rio de Janeiro: repression and resistance in a 19th-century city. Palo Alto: Stanford University Press.
- Holston, James. 1989. The modernist city. Chicago: Chicago University Press.
- Imbert, Jean Baptiste Alban. 1843. Guia médico das mães de familia. Rio de Janeiro: Typographia Franceza.
- Ince, Onur Ulas. [forthcoming]. Colonial capitalism and dilemmas of liberalism. Oxford: Oxford University Press.
- Jaguaribe, Hélio. 1962. Desenvolvimento econômico e desenvolvimento político. Rio de Janeiro: Fundo de Cultura.
- Joyce, Patrick. 2003. The rule of freedom: liberalism and the modern city. New York: Verso.
- Karatani, Kojin. 2003. Transcritique: on Kant and Marx. Cambridge: MIT Press. (Trans. Sabu Kohso)
- Knöbl, Wolfgang. 2001. Spielräume der Modernisierung: das Ende der Eindeutigkeit. Weilerswist: Velbrück.
- Koselleck, Reinhart. 1979. Vergangene Zukunft: zur Semantik geschichtlicher Zeiten. Fankfurt am Main: Suhrkamp.
- L. 1863. “Politica e literatura”. A Actualidade, vol. 401, April 24.
- Lago, Luiz Aranha Corrêa. 2014. Da escravidão ao trabalho livre. São Paulo: Companhias das Letras.
- Larkin, Brian. 2013. “The politics and poetics of infrastructure”. Annual Review of Anthropology, 42: 327-434.
- Larraín, Jorge. 1997. “La trayectoria latinoamericana a la modernidad”. Estudios Publicos, 66(1): 313-333.
- Lavina, Javier; Zeuske, Michael. 2014. The second slavery: mass slavery and modernity in the Americas and in the Atlantic Basin. Zürich: LIT Verlarg.
- Leme, Marisa Saenz. 2017. “Uma interpretação de Brasil em tempos da constituinte de 1823”. Resgate, 25(1). [forthcoming]
- Levin, Miriam. 2010. Dynamic triad: city, exposition, and museum in industrial society. In: Levin, Miriam; Forgan, Sophie; Hessler, Martina; Kargon, Robert; Low, Morris. Urban modernity: cultural innovation in the second industrial revolution. Cambridge: MIT Press.
- Lynch, Christian Edward Cyril. 2013. “Por que pensamento e não teoria? A imaginação político-social brasileira e o fantasma da condição periférica (1880-1970)”. Dados, 56(4): 727-767.
- Macedo, Joaquim Manoel de. 1878. Memorias da rua do Ouvidor. Rio de Janeiro: Garnier.
- Macedo, Joaquim Manoel. 2005. Um passeio pela cidade do Rio de Janeiro. Brasília: Edições do Senado Federal. (first published in 1863)
- Marquese, Rafael de Bivar. 2013. “As desventuras de um conceito: capitalismo histórico e a historiografia sobre a escravidão brasileira”. Revista de História, 169: 223-253.
- Marson, Izabel; Oliveira, Cecília Helena de Salles. 2013. Liberalismo, monarquia e negócios: laços de origem. In: Marson, Izabel; Oliveira, Cecília Helena de Salles (Eds.). Monarquia, liberalismo e negócios no Brasil: 1780-1860. São Paulo: EDUSP.
- Martí, José. 2010. Escritos sobre América, discursos y crónicas norteamericanas. Buenos Aires: Capital Intelectual.
- Marx, Karl. 1968. Auszüge aus James Mills Buch “Élémens d’économie politique”. In: Marx/Engels Werke. Berlin: Dietz. (MEW, 40 / 1)
- Marx, Karl. 1966. Brief: Marx and Nikolai Franzewitsch Danielson (10 April 1879). In: Marx/Engels Werke. Berlin: Dietz. 370-375 (MEW, 34)
- Marx, Karl. 2008. Das Kapital: der Produktionsprozess des Kapitals. Berlin: Dietz. (Vol.1)
- Marx, Karl; Engels, Friedrich. 1977. Manifest der Kommunistischen Partei. In: Marx/Engels Werke. Berlin: Dietz. (MEW, 4)
- Mattos, Ilmar Rohloff. 2011. O tempo saquarema: a formação do Estado imperial. São Paulo: Hucitec.
- Mies, Maria. 1998. Patriarchy and accumulation on a world scale. New York: Zed Books.
- Morse, Richard. 1978. “Latin American intellectuals and the city, 1860-1940”. Journal of Latin American Studies, 10(2): 219-238.
- Morse, Richard. 1975. “The development of urban systems in the Americas in the nineteenth century”. Journal of Interamerican Studies and World Affairs, 17(1): 4-26.
- Narita, Felipe Ziotti. 2017a. A educação da sociedade imperial: moral, religião e forma social na modernidade oitocentista. Curitiba: Prismas.
- Narita, Felipe Ziotti. 2017b. Moral e religião na formação do Império brasileiro: o problema da elaboração da sociedade nacional. Lecture at the Institute for Social and Political Studies – Rio de Janeiro State University (IESP-UERJ), Rio de Janeiro, March 31, 2017. 34 pages.
- Narita, Felipe Ziotti. 2008. “Educação e tranquilidade pública no Império”. Revista Ensaios de História, 13(1): 107-116.
- Narita, Felipe Ziotti. 2014. O século e o Império: tempo, história e religião no Segundo Reinado. Curitiba: Prismas.
- Naxara, Marcia Regina Capelari. 2004. Cientificismo e sensibilidade Romântica: em busca de um sentido explicativo para o Brasil no século XIX. Brasília: Editora UnB.
- “O bom cidadão”. 1850. A Marmota da Corte, vol. 75, June 18.
- “O christianismo”. 1856. A Patria, vol. 36, March 26.
- Ortiz, Renato. 2000. “From incomplete modernity to world modernity”. Daedalus, 129(1): 249-260.
- Otter, Chris. 2007. “Making liberal objects: British techno-social relations, 1800–1900”. Cultural Studies, 21(4/5): 570-590.
- Otter, Chris. 2008. The Victorian eye: a political history of light and vision in Britain, 1800-1910. Chicago: Chicago University Press.
- Pagden, Anthony. 2013. The Enlightenment and why it still matters. Oxford: Oxford University Press.
- Pimenta, Tânia Salgado. 2003. O exercício das artes de curar no Rio de Janeiro (1828-1855). Thesis (PhD in History) – State University of Campinas, Campinas, Brazil.
- Prado Junior, Caio. 2012. História econômica do Brasil. São Paulo: Brasiliense. (first published in 1945)
- “Preceitos de educação (II)”. 1850. A Marmota na Corte, vol. 92, September 13.
- “Preceitos de educação (III)”. 1850. A Marmota na Corte, vol. 93, September 17.
- Rancière, Jacques. 2013. Aisthesis: scenes from the aesthetic regime of art. New York: Verso. (Trans. Zakir Paul)
- Rancière, Jacques. 1989. The nights of labor: the worker’s dream in nineteenth-century France. Philadelphia: Temple University Press. (Trans. John Drury)
- Read, Ian. 2012. The hierarchies of slavery in Santos, 1822-1888. Palo Alto: Stanford University Press.
- Ridings, Eugene. 1994. Business interest groups in nineteenth-century Brazil. Cambridge: Cambridge University Press.
- Romero, José Luis. 2010. Latinoamérica: las ciudades y las ideas. Buenos Aires: Siglo Veintiuno Editores. (firts published in 1976)
- Romero, José Luis. 1999. Teoría de la mentalidad burguesa. In: Romero, José Luis. Estudio de la mentalidad burguesa. Madrid: Alianza Editorial.
- Romero, Silvio. 1906. Discurso de recepção de Euclides da Cunha. Rio de Janeiro: Academia Brasileira de Letras.
- Saffioti, Heleieth. 2013. A mulher na sociedade de classes. São Paulo: Expressão Popular.
- Schivelbusch, Wolfgang. 2014. The railway journey: the industrialization of time and space in the nineteenth century. Los Angeles: University of California Press. (Trans. Anselm Hollo)
- Scholz, Roswitha. 1992. “Der Wert ist der Mann”. Krisis, 12: 19-52.
- Senate (June 21, 1854). 1978. In: Anais do Senado do Imperio do Brasil. Brasília: Senado Federal. (Vol. 2)
- Serres, Henri. 1860. “Extinção da mendicidade”. Revista Popular, vol. 3.
- Sloterdijk, Peter. 2013. In the world interior of capital: for a philosophical theory of globalization. Cambridge: Polity Press. (Trans. Wieland Hoban)
- Starobinski, Jean. 1993. Blessings in disguise; or, the morality of evil. Cambridge: Polity Press. (Trans. Arthur Goldhammer)
- Sodré, Nelson Werneck. 1942. “Novos aspectos da circulação social no Brasil”. Cultura Política, (2)12: 65-70.
- Souza, Joaquim de Paula. 1869. “Discurso”. Opinião Liberal, vol. 57, July 31.
- Therborn, Göran. 2003. “Entangled modernities”. European Journal of Social Theory, 6(3): 293-305.
- Therborn, Göran. 1995. “Routes to/through modernity”. In: Featherstone, Mike; Lash, Scott; Robertson, Roland. (Ed.) Global modernities. London: SAGE.
- Tönnies, Ferdinand. 1909. Die Sitte. Frankfurt am Main: Rütten & Loening. (“Die Gesellschaft” Series – dir. Martin Buber)
- Tönnies, Ferdinand. 1922. Gemeinschaft und Gesellschaft: Grundbegriffe der reinen Soziologie. Berlin: Karl Curtius. (5th edition)
- Torres, Alberto. 1914. A organização nacional. Rio de Janeiro: Imprensa Nacional.
- Tomich, Dale (Ed.). 2016. The politics of the second slavery. New York: SUNY Press.
- Tomich, Dale. 2004. Through the prism of slavery: labor, capital, and world economy. New York: Rowman & Littlefield Publishers.
- Wallerstein, Immanuel. 2011. The modern world-system: centrist liberalism triumphant, 1789-1914. Berkeley: University of California Press. (vol. 4)
- Williams, Raymond. 2011. O campo e a cidade. São Paulo: Companhia das Letras. (Trans. Paulo Henriques Brito)