Keywords
Marks
infrastruktura akceleracji
cyrkulacja kapitału
niszczenie przestrzeni przez czas
miasto logistyczne
How to Cite
Abstract
Główny cel artykułu stanowi reinterpretacja najistotniejszych przemian sektora logistycznego (nowe formy i funkcje infrastruktury, innowacje w oprogramowaniu i kształtowaniu przestrzeni, specyfika miast logistycznych itp.) z perspektywy krytycznych studiów miejskich. Wykorzystuję do tego inspiracje płynące z Marksowskich koncepcji cyrkulacji kapitału i niszczenia przestrzeni przez czas. W pierwszej części artykułu zwracam uwagę na obecny w myśli Marksa metodologiczny prymat ruchu oraz wyróżnioną rolę transportu w realizacji, ale również zwiększaniu wartości dodatkowej. Tworzę tym samym główne punkty oparcia dla tezy, w której ujmuję logistykę jako logiczną wypadkową przestrzennej dynamiki kapitału i kapitalistycznej logiki akceleracji, analizowanych przez Marksa w drugim tomie Kapitału i w Zarysie krytyki ekonomii politycznej. Druga część tekstu stanowi rozbudowaną interpretację Marksowskiego pojęcia niszczenia przestrzeni przez czas. Proponując trzy możliwe odczytania tego konceptu (jako kompresję, synchronizację i abstrakcję), wiążę je z typową dla logistyki strategią twórczej destrukcji przestrzeni, która materializuje się na gruncie i za sprawą infrastruktury akceleracji. W trzeciej części omawiam te innowacje sektora, które pozwalają w nim widzieć obszar tendencyjny z punktu widzenia całego kapitalizmu. Podejmuję w tym celu zagadnienie fabrykowania świata (Mezzadra i Neilson 2013a), które umożliwia eksplorowanie nowego porządku geoekonomicznego – z uwzględnieniem zmieniających się postaci władzy infrastruktury i pracowniczej podmiotowości – w terminach globalnej fabryki (Cowen 2014b) i miasta logistycznego.
References
Agamben, Giorgio. 2008. Homo sacer: Suwerenna władza i nagie życie. Tłum. Mateusz Salwa. Warszawa: Prószyński i s-ka.
Allen, A. Bruce. 1997. „The Logistics Revolution and Transporation”. Annals of the American Academy of Political and Social Science 553: 106–116.
Amin, Ash i Nigel Thrift. 2016. Seeing Like A City. Cambridge–Malden, MA: Polity Press.
Anderson, Ben i Colin McFarlane. 2011. „Assamblage and Geography”. Area 43.2: 124-127.
Augé Marc. 2010. Nie-miejsca: Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności. Tłum. Roman Chymkowski. Warszawa: PWN.
Bednarek, Joanna. 2015. „Akumulacja pierwotna i czasowości kapitalizmu”. Praktyka Teoretyczna 16: 56–77.
Bernes, Jasper. 2013. „Logistics, Counterlogistics and the Communist Prospect”. Endnotes 3: 172–201.
Birtchnell, Thomas i John Urry. 2015. „The Mobilities and Post-Mobilities of Cargo”. Consumption Markets and Culture 18.1: 25–38.
Bonacich, Edna i Jake B. Wilson. 2008. Getting the Goods: Ports, Labor and the Logistics Revolution. New York: Cornell University Press.
Brenner, Neil (red.). 2014. Implosions/Explosions: Towards a Study of Planetary Urbanization. Berlin: Jovis Verlag GmbH.
Castells, Manuel. 2007. Społeczeństwo sieci. Tłum. Mirosława Marody i in. Warszawa: PWN.
Cidell, Julie. 2011. „Distribution Centers among the Rooftops: The Global Logistics Network Meets the Suburban Spatial Imaginary”. International Journal of Urban and Regional Research 35.4: 832–851.
Cidell, Julie. 2015. „Distribution Centers as Distributed Places: Mobility, Infrastructure and Truck Traffic”. W Thomas Birtchnell, Satya Savitzky i John Urry (red.). Cargomobilites: Moving Materials in a Global Age. London–New York: Routledge: 17–34.
Cowen, Deborah. 2014a. „Disrupting Distribution: Subversion, The Social Factory, and the »State« of Supply Chain”. Viewpoint Magazine 4.
Cowen, Deborah. 2014b. The Deadly Life of Logistics: Mapping Violence in Global Trade. Minneapolis–London: University of Minnesota Press.
Cowen, Deborah i Neil Smith. 2009. „After Geopolitics? From the Geopolitical Social to Geoeconomics”. Antipode 41.1: 22–48.
Cuppini, Niccolo, Mattia Frapporti i Maurilio Pirone. 2015. „Logistics Struggle in the Po Valley Region: Territorial Transformations and Processes of Antagonistic Subjectivities”. The South Atlantic Quarterly 114.1: 119–134.
DeLanda, Manuel. 1991. War in the Age of Intelligent Machines. New York: Zone.
DeLanda, Manuel. 2006. A New Philosophy of Society: Assemblage Theory and Social Complexity. London–New York: Continuum.
Deleuze, Gilles i Felix Guattari. 2017. Anty-Edyp: Kapitalizm i schizofrenia, t. 1. Tłum. Tomasz Kaszubski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Dyer-Witheford, Nick. 2015. Cyber-Proletariat: Global Labour in the Digital Vortex. London: Pluto Press.
Easterling, Keller. 2014. Extrastatecraft: The Power of Infrastructure Space. London–New York: Verso.
Fishman, Charles. 2009. Efekt Wal-Martu: Jaka jest prawda o najpotężniejszej firmie na świecie i jaki ma ona wpływ na światową gospodarkę. Tłum. Aldona i Witold Matuszyńscy. Warszawa: Wydawnictwo Studio Emka.
Foucault, Michel. 2012. Narodziny biopolityki. Wykłady z Collége de France 1978/1979. Tłum. Michał Herer. Warszawa: PWN.
Gandy, Matthew. 2014. The Fabric of Space: Water, Modernity and the Urban Imagination. Cambridge, MA: The MIT Press.
Graham, Stephen i Simon Marvin. 2001. Splintering Urbanism: Networked Infrastructures, Technological Mobilities and the Urban Condition. London–New York: Routledge.
Hardt, Michael i Antonio Negri. 2005. Imperium. Tłum. Adam Kołbaniuk i Sergiusz Ślusarski. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Hardt, Michael i Antonio Negri. 2017. Assembly. Oxford: Oxford University Press.
Harney, Stefano i Fred Moten. 2013. The Undercommons: Fugitive Planning & Black Study. Wivenhoe–New York–Port Watson: Minor Compositions.
Harvey, David. 2006a. Paris, Capital of Modernity. London–New York: Routledge.
Harvey, David. 2006b. The Limits to Capital. London–New York: Verso.
Harvey, David. 2015. Seventeen Contradictions and the End of Capitalism. London: Profile Books.
Harvey, David. 2016a. Przestrzenie globalnego kapitalizmu: W stronę teorii rozwoju nierównego geograficznie. Tłum. Jerzy Paweł Listwan. Warszawa: KiP.
Harvey, David. 2016b. The Ways of the World. London: Profile Books.
Harvey, David. 2017. Przewodnik po Kapitale Karola Marksa. Tłum. Krystian Szadkowski. Poznań: Wydawnictwo Ekonomiczne „Heterodox”.
Holmes, Brian. 2011. „Do Containers Dream of Electric People? The Social Form of Just-in-Time Production”. Open 21: 1–14 (paginacja według maszynopisu).
Iwański, Mikołaj. 2017. „Amazon: Nikt nie chce być trybem w maszynie” (wywiad z działaczkami Inicjatywy Pracowniczej). http://krytykapolityczna.pl/kraj/amazon-nikt-nie-chce-byc-trybem-w-maszynie/.
Juskowiak, Piotr. 2015. „Wywłaszczająca urbanizacja: Miejski marksizm wobec problemu akumulacji pierwotnej”. Praktyka Teoretyczna 2.
Juskowiak, Piotr. 2018. „Podskórna rewolucja: Trzy tezy o miastotwórczym potencjale logistyki” (w przygotowaniu).
Lash, Scott i John Urry. 1987. The End of Organised Capitalism. Cambridge, UK – Malden, MA: Blackwell Publishers.
Latour, Bruno. 2010. Splatając na nowo to, co społeczne: Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. Tłum. Krzysztof Abriszewski i Aleksandra Derra. Kraków: Universitas.
LeCavalier, Jesse. 2016. The Rule of Logistics: Walmart and the Architecture of Fulfillment. Minneapolis–London: University of Minnesota Press.
Lebowitz, Michael A. 2003. Beyond Capital: Marx’s Political Economy of Working Class. Houndmills–New York: Palgrave Macmillan.
Lefebvre, Henri. 1991. The Production of Space. Tłum. Donald Nicholson-Smith. Oxford–Cambridge MA: Wiley-Blackwell.
Lefebvre, Henri. 2003. The Urban Revolution. Tłum. Robert Bonnono. Minneapolis–London: University of Minnesota Press.
Lefebvre, Henri. 2009. State, Space, World: Selected Essays. Tłum. Gerald Moore, Neil Brenner i Stuart Elden. Minneapolis: University of Minnesota Press.
Levinson, Marc. 2008. The Box: How the Shipping Container Made the World Smaller and the World Economy Bigger. Princeton: Princeton University Press.
Luksemburg, Róża. 2011. Akumulacja kapitału: Przyczynek do ekonomicznego wyjaśnienia imperializmu. Tłum. Julian Maliniak i in. Warszawa: KiP.
Lyster, Claire. 2016. Learning from Logistics: How Network Change Our Cities. Basel: Birkhauser Verlag GmbH.
Mann, Geoff. 2008. „A Negative Geography of Necessity”. Antipode 40.5: 921–934.
Mann, Geoff i Joel Wainwright. 2008. „Marx Without Guardrails: Geographies of the Grundrisse”. Antipode 40.5: 848–856.
Manzerolle, Vincent i Atle Mikkola Kjøsen. 2016. „Digital Media and Capital’s Logic of Acceleration”. W Christian Fuchs and Vincent Mosco (red.). Marx in the Age of Digital Capitalism. Leiden–Boston: Brill: 151–179.
Marks, Karol. 1968. Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Tom 1. Proces wytwarzania kapitału. Tłum. Paweł Hoffman, Bronisław Minc i Edward Lipiński. Warszawa: KiW.
Marks, Karol. 1973. Grundrisse: Introduction to the Critique of Political Economy. Tłum. Martin Nicolaus. New York–Toronto: Vintage Books.
Marks, Karol. 1977. Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Tom 2. Proces cyrkulacji kapitału. Tłum. Edward Lipiński i Julian Maliniak. Warszawa: KiW.
Marks, Karol. 1986. Zarys krytyki ekonomii politycznej. Tłum. Zygmunt Jan Wyrozembski. Warszawa: KiW.
Marks, Karol i Fryderyk Engels. 1962. Manifest komunistyczny. W Karol Marks i Fryderyk Engels. Dzieła, t. 4. Warszawa: KiW.
Martin, Craig. 2013. „Shipping Containers Mobilities, Seamless Compatibility, and the Global Surface of Logistical Integration”. Environment and Planning A 45: 1021–1036.
Mels, Tom. 2014. „Primitive Accumulation and the Production of Abstract Space: Nineteenth-century Mire Reclamation on Gotland”. Antipode 46.4: 1113–1133.
Merrifield, Andy. 2013. The Politics of the Encounter: Urban Theory and Protest Under Planetary Urbanization. Athens–London: The University of Georgia Press.
Merrifield, Andy. 2016. Nowa kwestia miejska. Tłum. Piotr Juskowiak. Warszawa: PWN.
Mezzadra, Sandro i Brett Neilson. 2013a. Border as Method, or the Multiplication of Labor. Durham–London: Duke University Press.
Mezzadra, Sandro i Brett Neilson. 2013b. „Extractions, Logistics, Finance: Global Crisis and the Politics of Operations”. Radical Philosophy 178: 8–18.
Nail, Thomas. 2015. The Figure of the Migrant. Stanford, CA: Stanford University Press.
Neilson, Brett. 2012. „Five Theses on Understanding Logistics as Power”. Distinktion: Scandinavian Journal of Social Theory 13.3: 322–339.
Neilson, Brett i Ned Rossiter. „Still Waiting, Still Moving: On Labour, Logistics and Maritime Industries”. W David Bissell i Gillian Fuller (red.). Stillness in a Mobile World. London–New York: Routledge: 51–68.
Nicolaus, Martin. 1973. „Foreword”. W Karl Marx. Grundrisse: Introduction to the Critique of Political Economy. Tłum. Martin Nicolaus. New York–Toronto: Vintage Books: 7–63.
Parker, Martin. 2013. „Containerisation: Moving Things and Boxing Ideas”. Mobilities 8.3: 368–387.
Parlette, Vanessa i Deborah Cowen. 2011. „Dead Malls: Suburban Activism, Local Spaces, Global Logistics”. International Journal of Urban and Regional Research 35.4: 794–811.
Pobłocki, Kacper. 2017. Kapitalizm: Historia krótkiego trwania. Warszawa: Bęc Zmiana.
Postone, Moishe. 1993. Time, Labor, and Social Domination: A Reinterpretation of Marx’s Critical Theory. Cambridge–New York: Cambridge University Press.
Read, Jason. 2003. The Micro-Politics of Capital: Marx and the Prehistory of the Present. New York: State University of New York Press.
Rossiter, Ned. 2012. The Logistical City: Software, Infrastructure, Labor. http://nedrossiter.org/?p=324.
Rossiter, Ned. 2016. Software, Infrastructure, Labor: A Media Theory of Logistical Nightmares. London–New York: Routledge.
Sassen, Saskia. 1991. The Global City: New York, London, Tokyo. Princeton–Oxford: Princeton University Press.
Sassen, Saskia. 2014. Expulsions: Brutality and Complexity in the Global Economy. Cambridge, MA–Oxford: The Belknap Press of Harvard University Press.
Sayre, Nathan F. 2008. „Assessing the Effects of the Grundrisse in Anglophone Geography and Anthropology”. Antipode 40.5: 898–920.
Schumpeter, Joseph. 1995. Kapitalizm, socjalizm, demokracja. Tłum. Michał Rusiński. Warszawa: PWN.
Sekula, Allan i Noel Burch. 2011. „The Forgotten Space: Notes for a Film”. New Left Review 69.
Sigler, Thomas J. 2013. „Relational Cities: Doha, Panama City, and Dubai as 21st Century Entrepots”. Urban Geography 34.5: 612–633.
Silver, Beverly J. 2009. Globalny proletariat: Ruchy pracownicze i globalizacja po 1870 r. Tłum. Marcin Starnawski. Warszawa: Książka i Prasa.
Smith, Neil. 1989. „Uneven development and location theory”. W Richard Peet i Nigel Thrift (red.). New Models in Geography, Volume 1: The Political-Economy Perspective. London: Unwin Hyman: 142–163.
Smith, Neil. 1996. The New Urban Frontier: Gentrification and the Revanchist City. London–New York: Routledge.
Smith, Neil. 2010. Uneven Development: Nature, Capital and the Production of Space. London–New York: Verso.
Starosta, Guido. 2010. „Global Commodity Chains and the Marxian Law of Value”. Antipode 42.2: 433–465.
The Invisible Committee. 2015. To Our Friends. Tłum. Robert Hurley. Los Angeles: Semiotext(e).
Thrift, Nigel. 2004. „Remembering the Technological Unconscious by Foregrounding Knowledges of Position”. Environment and Planning D 22: 175–190.
Thrift, Nigel. 2007. Non-representational Theory: Space, Politics, Affect. London–New York: Routledge.
Tomba, Massimiliano. 2013. Marx’s Temporalities. Tłum. Peter D. Thomas i Sara R. Farris. Leiden–Boston: Brill.
Tombazos, Stavros. 2014. Time in Marx: The Categories of Time in Marx’s Capital. Leiden–Boston: Brill.
Toscano, Alberto. 2011. „Logistics and Opposition”. Mute 3.2: 1–10.
Tsing Anna. 2009. „Supply Chains and the Human Condition”. Rethinking Marxism: A Journal of Economics, Culture & Society 21.2: 148–176.
Treanor, Jill. 2017. „Amazon founder Jeff Bezos – briefly – becomes world’s richest man”. Guardian 27 lipca.
Tronti, Mario. 2013. „Fabryka i społeczeństwo”. Tłum. Sławomir Królak. http://www.praktykateoretyczna.pl/mario-tronti-fabryka-i-spoleczenstwo/.
Urry, John. 2013. Offshoring. Tłum. Paweł Tomanek. Warszawa: PWN.
Wacquant, Loïc. 2012. „Trzy kroki w stronę historycznej antropologii faktycznie istniejącego neoliberalizmu”. Tłum. Agnieszka Kowalczyk i Krystian Szadkowski. Praktyka Teoretyczna 5: 129–151.
Wilson, Japhy. 2013. „»The Devastating Conquest of the Lived by the Conceived«: The Concept of Abstract Space in the Work of Henri Lefebvre”. Space and Culture 16.3: 364–380.
License
“Theoretical Practice” seeks to put into practice the idea of open access to knowledge and broadening the domain of the commons. It serves the development of science, thinking and critical reflection. The journal is published in open-access mode under the CC-BY-NC-SA 4.0 license (detail available here: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Articles published in the journal may be freely distributed, stored, printed and utilized for academic and teaching purposes without restrictions.
They should not be, however, used for any commercial purposes or be reconstructed into derivative creations. Access to the journal may not be limited or offered for a fee by any third party.
Prospective authors are obliged to fill in, sign and send back the publishing contract compliant with the CC licencing. [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf,EN.doc].
According to this contract, authors grant the journal a non-exclusive right to publish their work under the creative commons license (CC-BY-NC-SA 4.0) without any financial obligation on both sides of the contract.
Before submission authors should make sure that derivative materials they use are not protected by copyright preventing their non-commercial publication. Authors are responsible for any respective copyright violations.