Lesson of Revolution: Lenin reading Hegel
PDF (Język Polski)

Keywords

Lenin
Hegel
the dialectic
revolution
Marxism

How to Cite

Wójcik, B. (2016). Lesson of Revolution: Lenin reading Hegel. Praktyka Teoretyczna, 20(2), 18–41. https://doi.org/10.14746/prt.2016.2.1

Abstract

The essay aims at investigating the mutual, dialectical mediation between Hegelian speculation and Leninist theoretical practice. It was inspired by the anecdote about Lenin who, having seen all European Social Democratic parties adopting the “patriotic line” that condemned proletarians to fratricidal violence after the outbreak of World War I, decided to retreat to countryside to read Hegel‟s Logic. In desperation, during intense theoretical work on Hegel, Lenin was able to recognize the unique chance for revolution (a fact that belied the evolutionary historicism of the Second International). This brings up certain questions: how far did Lenin‟s reading of Hegel influence his own heterodox theory of revolution (“the weakest link in the chain”)? Did this return to Hegel open the way to the Leninist event? The attempt to address these questions will be supplemented with reflections on the other side of the dialectical interaction, namely, on the Lenin‟s lessons for understanding Hegel‟s philosophy. Lenin in the Philosophical Notebooks tried to read Hegel in materialistic manner, anticipating Lukács‟ interpretation of Hegel‟s dialectic and even contemporary readings (for example SlavojŽižek‟s or StathisKouvelakis‟). Perhaps it was Lenin, not Marx, who “discovered the rational kernel within the mystical shell” of Hegelian dialectic, and showed more understanding of it than his great predecessor. I will combine these two moments of dialectical equation and try to deduce what lessons Hegel-Lenin gives us concerning the possibilities of radical social change in the epoch of late neoliberal capitalism. Ultimately, the old Leninist question of “what is to be done?” remains. Maybe the answer is: go to countryside to read Lenin?
https://doi.org/10.14746/prt.2016.2.1
PDF (Język Polski)

References

Anderson, Kevin B. 1995. Lenin, Hegel, and Western Marxism: A Critical Study. Urbana–Chicago: University of Illinois Press.

Anderson, Kevin B. 2007. „The Rediscovery and Persistence of the Dialectic in Philosophy and in World Politics”. W. Lenin Reloaded. Toward a Politics of Truth, red. Sebastian Budgen, Stathis Kouvelakis, Slavoj Žižek. Durham–London: Duke University Press.

Anderson, Perry. 1979. Consideration on Western Marxism. London and New York: Verso.

Balibar, Etienne. 2013. „ Communism as Commitment, Imagination, and Politics”. W The Idea of Communism. Volume 2, red. Slavoj Žižek. London–New York: Verso.

Bielik-Robson, Agata. 2007a. „Jak się filozofuje młotem (i sierpem)”. http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/197438,jak-sie-filozofuje-mlotem-i-sierpem.html.

Bielik-Robson, Agata. 2007b. „Leninizm apokaliptyczny”. http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/198474,leninizm-apokaliptyczny.html.

Engels, Fryderyk. 1969. Ludwik Feuerbach i zmierzch klasycznej filozofii niemieckiej. W Karol Marks, Fryderyk Engels, „Dzieła”, tom 21. Warszawa: Książka i Wiedza.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2002. Fenomenologia ducha. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: Aletheia.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2011. Nauka Logiki. Tłum. Adam Landman, red. Marcin Pańków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

James, C.L.R. 1980. Notes on Dialectics, Hegel, Marx, Lenin. Connecticut: Lawrence Hill & Co.

Jameson, Fredric. 2007. „Lenin and Revisionism”. W Lenin Reloaded. Toward a Politics of Truth, red. Sebastian Budgen, Stathis Kouvelakis, Slavoj Žižek. Durham–London: Duke University Press.

Jonhston, Adrian. 2009. Badiou, Žižek, and Political Transformations. The Cadence of Change. Evanston: Northwestern University Press.

Kołakowski, Leszek. 2009. Główne nurty marksizmu. Tom 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Korsch, Karl. 2005. Marksizm a filozofia. http://www.filozofia.uw.edu.pl/skfm/publikacje/korsch02.pdf.

Kouvelakis, Stathis. 2007. „Lenin as Reader of Hegel: Hypotheses for a Reading of Lenin‟s Notebooks on Hegel‟s The Science of Logic”. W Lenin Reloaded. Toward a Politics of Truth, red. Sebastian Budgen, Stathis Kouvelakis, Slavoj Žižek. Durham and London: Duke University Press.

Lenin, Włodzimierz. 1988. Zeszyty filozoficzne. W Włodzimierz Lenin, „Dzieła Wszystkie”, tom 29. Warszawa: Książka i Wiedza.

Lukács, György. 1988. Historia i świadomość klasowa. Tłum. i wstęp Marek Siemek. Warszawa: PWN.

Lukács, György. 2011. „Hyperion Hölderlina”. Tłum. Andrzej Serafin. Kronos 2/17: 42–57.

Markowski, Michał Paweł. 2007. „Na barykady, dzieci ochocze!”. http://ksiazki.onet.pl/na-barykady-dzieci-ochocze/x79rq.

Marks, Karol. 1966. Wprowadzenie do krytyki ekonomii politycznej. W Karol Marks, Fryderyk Engels, „Dzieła”, tom 13. Warszawa: Książka i Wiedza.

Michael-Matsas, Savas. 2007. „Lenin and the Path of Dialectics”. W Lenin Reloaded. Toward a Politics of Truth, red. Sebastian Budgen, Stathis Kouvelakis, Slavoj Žižek. Durham–London: Duke University Press.

Mikurda, Kuba. 2007. „Rewolucja (znów) w natarciu”. http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/205416,rewolucja-znow-w-natarciu.html.

Negri, Antonio. 2004. Factory of Strategy.Thirty-Three Lessons on Lenin. Trans. Arianna Bove. New York: Columbia University Press.

Ruda, Frank. 2013. „Remembering the Impossible: For Meta-Critical Anamnesis of Communism”. W The Idea of Communism. Volume 2, red. Slavoj Žižek. London–New York: Verso.

Siemek, Marek J. 1980. „Hegel i problemy filozoficznej samowiedzy marksizmu”. W György Lukács Młody Hegel. O powiązaniach dialektyki z ekonomią. Tłum. i wstęp Marek J. Siemek. Warszawa: PWN.

Siemek, Marek J. 2007. „Lenin i kamerdynerzy”. http://www.nowakrytyka.pl/spip.php?article452.

Žižek, Slavoj. 2002. „Georg Lukács as the Philosopher of Leninism”. W György Lukács Tailism and the Dialectics. Tłum. Esther Leslie. London: Verso.

Žižek, Slavoj. 2006. W.I. Lenin Rewolucja u bram. Pisma wybrane z roku 1917.Wybór, wstęp i posłowie Slavoj Žižek. Przedmowa do wyd. pol. Sławomir Sierakowski. Tłum. Julian Kutyła. Kraków: Korporacja Ha!art.

Žižek, Slavoj. 2007. „Spowiedź zatwardziałego leninisty”. Tłum. Tomasz Bieroń. http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/198473,spowiedz-zatwardzialego-leninisty.html.