Słowa kluczowe
cognitive capitalism
sharing economy
value
digital commons.
Jak cytować
Abstrakt
With the widespread adoption of ICT technologies, platforms, social media and sharing economy businesses have emerged as models of economic organization. This paper examines their functioning on a micro level to provide a thorough critique. The theory of cognitive capitalism and opposing arguments are explored in order to bring a holistic understanding and observe how value is captured and accumulated with the use of technological apparatuses. Cognitive capitalism is not uniform, however, and recognition of the special properties displayed by networks makes it possible to identify the challenge posed by the rising array of netarchist platforms. Platform cooperativism is the proposed egalitarian and long-term sustainable counter, as it aims to design new tools in line with the commons paradigm. Finally, the paper provides key insights into the specifications, difficulties, and next steps required to lead to better platform co-ops and a better future.Bibliografia
Bauwens, Michael. 2016. “Michel Bauwens view on Platform Cooperativism: What it is & why it matters.” In Platform Cooperativism: an international movement on the rise. Eds. T. Dönnebrink and E. Kagel. http://www.supermarkt-berlin.net/wp-content/uploads/2016/04/platformcoopberlin1report-1604140849511.pdf (accessed on July 23, 2018).
Bratton, Benjamin H. 2016. The Stack: On Software and Sovereignty. Cambridge: The MIT Press.
Brouillette, Sarah. 2009. “Creative Labor.” Mediations. Journal of the Marxist Literary Group 24 (2).
Cillario, Lorenzo. 1990. “Il capitalismo cognitivo: Saper, sfruttamento e accumulazione dopo la rivoluzione informatica.” In Transformazione e persistenza. Saggi sulla storicità. Eds. L. Cillario, R. Finelli, A. Illuminati, G. La Grassa, C. Preve. Milan: FrancoAngeli.
Cillario, Lorenzo. 1991. “Nel tempo del »capitalismo cognitivo«.” Critica marxista 4–5.
Crawford, Kate, and Jason Schultz. 2014. “Big Data and Due Process: Toward a Framework to Redress Predictive Privacy Harms.” Boston College Law Review 55: 93–128.
Doligalski, Tymoteusz. 2013. “Platformy wielostronne: istota i rozwój relacji z klientami.” E-mentor 48.
Edelman, Benjamin, Michael Luca, and Dan Svirsky. 2017. “Racial Discrimination in the Sharing Economy: Evidence from a Field Experiment.” American Economic Journal: Applied Economics 9 (2): 1–22.
Ezrachi, Ariel, and Maurice E. Stucke. 2016. Virtual Competition: The Promise and Perils of the Algorithm-Driven Economy. Cambridge: Harvard University Press.
Fisher, Eran. 2010. “Contemporary Technology Discourse and the Legitimation of Capitalism.” European Journal of Social Theory 13 (2): 229–252.
Fuchs, Christian. 2013. Social Media: A Critical Introduction. 2nd ed. London: SAGE Publications.
Fumagalli, Andrea, and Stefano Lucarelli. 2007. “A Model of Cognitive Capitalism: A Preliminary Analysis.” European Journal of Economic and Social Systems 20 (1): 117–133.
Gorbis, Marina. 2017. “Designing Positive Platforms.” In Ours to Hack and to Own: The Rise of Platform Cooperativism, a New Vision for the Future of Work and A Fairer Internet. Eds. T. Scholz and N. Schneider. New York–London: OR Books.
Hannák, Anikó, Claudia Wagner, David Garcia, Alan Mislove, Markus Strohmaier, and Christo Wilson. 2017. “Bias in Online Freelance Marketplaces: Evidence from TaskRabbit and Fiverr.” In CSCW ‘17 Proceedings of the 2017 ACM Conference on Computer Supported Cooperative Work and Social Computing. Eds. C.P. Lee, S. Poltrock, L. Barkhuus, M. Borges, and W. Kellogg. Portland: ACM.
Harvey, David. 2005. The New Imperialism, Oxford: Oxford University Press.
Hutchinson, Robert. 2008. “Knowledge and Control: A Marxian Perspective on the Productivity Paradox of Information Technology.” Rethinking Marxism 20 (2): 288–304.
Huws, Ursula. 1999. “Material World: The Myth of the Weightless Economy.” Socialist Register 35: 29–55.
International Telecommunication Union. 2017. ICT Facts and Figures 2017. Geneva: ITU.
Katz, Michael L., and Carl Shapiro. 1985. “Network externalities, competition and compatibility.” American Economic Review 75: 424–440.
Kostakis, Vasilis, and Michael Bauwens. 2014. Network Society and Future Scenarios for a Collaborative Economy. London: Palgrave Macmillan UK.
Kowalik, Zuzanna. 2017. “Gig economy a prawa pracownicze i sposoby organizacji pracowników.” In #FutureInsights: Technologie 4.0 a przemiany społeczno-gospodarcze. Eds. K. Kozłowski, and J.J. Zygmuntowski. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Langley, Paul, and Andrew Leyshon. 2017. “Platform capitalism: The intermediation and capitalisation of digital economic circulation.” Finance and society 3 (1): 1–21.
Lazzarato, Maurizio, and Antonio Negri. 1991. “Travail immatériel et subjectivité.” Futur Antérieur 6: 86–89.
Lee, Dayne. 2016. “How Airbnb Short-Term Rentals Exacerbate Los Angeles’s Affordable Housing Crisis: Analysis and Policy Recommendations.” Harvard Law & Policy Review 10: 11–42.
Li, Shengli, Yipeng Liu, and Subhajyoti Bandyopadhyay. 2010. “Network effects in online two-sided market platforms: a research note.” Decision Support Systems 49 (2): 245–249.
Martin, Brendan. 2017. “Money Is the Root of All Platforms.” In Ours to Hack and to Own: The Rise of Platform Cooperativism, a New Vision for the Future of Work and A Fairer Internet. Eds. T. Scholz, and N. Schneider. New York–London: OR Books.
Mikołajewska-Zając, Karolina, and Olga Rodak. 2016. “Platformy spółdzielcze jako próba rewizji korporacyjnego modelu gospodarki współdzielonej.” E-mentor 66.
O’Dwyer, Rachel. 2015. “Money Talks: The Enclosure of Mobile Payments.” In MoneyLab Reader: An Intervention in Digital Economy. Eds. G. Lovink, N. Tkacz, and P. de Vries. Amsterdam: Institute of Network Cultures.
O’Neil, Cathy. 2016. Weapons of Math Destruction: How Big Data Increases Inequality and Threatens Democracy. Danvers: Crown Publishing.
Pasquale, Frank. 2016. The Black Box Society: The Secret Algorithms That Control Money and Information. Cambridge: Harvard University Press.
Polanyi, Karl. 1944. The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time. Boston: Beacon Press [2nd edition; 2001].
Ratajczak, Mikołaj. 2015. “Wprowadzenie do teorii kapitalizmu kognitywnego: kapitalizm kognitywny jako reżim akumulacji.” Praktyka Teoretyczna 1 (15): 57–94.
Rifkin, Jeremy. 2001. The Age of Access: The New Culture of Hypercapitalism, Where all of Life is a Paid-For Experience. New York: TarcherPerigee.
Schneider, Nathan. 2017. “The Meanings of Words.” In Ours to Hack and to Own: The Rise of Platform Cooperativism, a New Vision for the Future of Work and A Fairer Internet. Eds. T. Scholz, and N. Schneider. New York–London: OR Books.
Scholz, Trebor. 2016. “Platform Cooperativism vs. the Sharing Economy.” https://medium.com/@trebors/platform-cooperativism-vs-the-sharing-economy-2ea737f1b5ad (accessed on July 23, 2018).
Scholz, Trebor. 2016. Platform Cooperativism: Challenging the Corporate Sharing Economy. New York: Rosa Luxemburg Stiftung.
Scholz, Trebor. 2017. Uberworked and Underpaid: How Workers Are Disrupting the Digital Economy. Cambridge: Polity Press.
Schor, Juliet B. 2017. “Old Exclusion in Emergent Spaces.” In Ours to Hack and to Own: The Rise of Platform Cooperativism, a New Vision for the Future of Work and A Fairer Internet, ed. by Trebor Scholz and Nathan Schneider. New York-London: OR Books.
Selten, Reinhard. 1968. An Oligopoly Model with Demand Inertia. University of California.
Somerset Co-operative Services. 2014. Somerset Rules 2014 Multistakeholder Co-operative. http://www.somerset.coop/p/somerset-rules-registrations.html (accessed on July 23, 2018).
Srnicek, Nick. 2016. Platform Capitalism. Cambridge: Polity Press.
Vercellone, Carlo. 2007. “From Formal Subsumption to General Intellect: Elements for a Marxist Reading of the Thesis of Cognitive Capitalism.” Historical Materialism 15: 13–36.
Wark, McKenzie. 2004. A Hacker Manifesto. Cambridge: Harvard University Press.
Zygmuntowski, Jan J. 2017. “Rewolucja platform wielostronnych. Refleksja nad gospodarką współdzielenia w świetle interesu publicznego.” In #FutureInsights: Technologie 4.0 a przemiany społeczno-gospodarcze. Eds. K. Kozłowski, and J.J. Zygmuntowski. Warszawa: Oficyna Wydawnicza.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.