Komunizm ikaryjski w latach 1841-1848: wspólnota czytelników
PDF (English)

Słowa kluczowe

czytelnicy czasopism
Francja
komunizm ikaryjski
rok 1848
socjalizm utopijny
wspólnota

Jak cytować

François, F. (2019). Komunizm ikaryjski w latach 1841-1848: wspólnota czytelników. Praktyka Teoretyczna, 29(3), 78–95. https://doi.org/10.14746/prt.2018.3.4

Abstrakt

W 1842 roku czytelnicy Le Populaire, pisma utworzonego rok wcześniej przez Etienne’a Cabeta, nadali sobie miano ikaryjskich komunistów. Ale do czego się w ten sposób odnosili? Partia komunistyczna, szkoła nauk społecznych, sieć, ruch, sekta – wszystkie te słowa mogą wyrażać naturę więzi, które rozwinęły się pomiędzy nimi w latach 1841-1848. Proponuję jednak nazwać ich mianem wspólnoty czytelników. Wynaleźli oni bowiem nową formę bycia razem. Ikaryjscy komuniści nie byli jedynie czytelnikami, lecz również twórcami, adresującymi swe dzieła do innych członków wspólnoty. W ramach owej wspólnoty osoby te dzieliły się pieniędzmi, ale również podzielały wspólne, egalitarne poglądy, wiarę w braterstwo oraz wdzięczność, a wręcz oddanie Cabetowi. Członkostwo w ramach takiej społeczności, angażujące wszystkie sfery życia, było rozwijane i manifestowane w różnych formach. Pociągało ono za sobą również częstokroć bolesną lekcję o ograniczeniach wspólnoty, zarazem wewnętrznych i odnoszących się do całości francuskiego społeczeństwa, które z trudem akceptowało jej funkcjonowanie.
https://doi.org/10.14746/prt.2018.3.4
PDF (English)

Bibliografia

Beecher, Jonathan. 2012. Victor Considerant. Grandeur et décadence du socialisme romantique. Dijon: les Presses du reel.

Bouchet, Thomas, Vincent Bourdeau, Edward Castleton, Ludovic Frobert and François Jarrige (eds.). 2015. Quand les socialistes inventaient l’avenir. 1825-1851. Paris: La Découverte.

Cabet, Étienne. 1841. Ma ligne droite pou le vrai chemin du salut pour le Peuple.

Clastres, Pierre. 1974. La société contre l’Etat. Paris: Editions de Minuit.

Fourn. Francois. 1998. Étienne Cabet (1788-1856). Une propagande républicaine. Vol. II. Villeneuve d'Asq: Presses du Septentrion.

Fourn, François. 1999. “Icariens et Phalanstériens. Regards croisés entre 1845 et 1849”, Cahiers Charles Fourier, n° 10, online: http://www.charlesfourier.fr/spip.php?article174 (access 25 July 2018).

Fourn, François. “Les brochures socialistes et communistes en France entre 1840 et 1844”. Cahiers d'Histoire, revue d'histoire critique, n° 90-91, 2003: 69-83.

Fourn. Francois. 2014. Étienne Cabet ou le temps de l'utopie. Paris: Vendémiaire.

Fourn, François. 2015 “L’utopie ou la barbarie. Contre la violence révolutionnaire. Cabet et Le Populaire”. In: Thomas Bouchet, Vincent Bourdeau, Edward Castleton, Ludovic Frobert et François Jarrige (eds.), Quand les socialistes inventaient l’avenir. 1825-1851. Paris: La Découverte.

Fourn, François. 2017, “La mode ne varie jamais en Icarie (1840-1898) ou comment s’habiller en communiste au XIXè siècle”, Modes pratiques, revue d’histoire du vêtement et de la mode, n°2.

Garnier-Pagès, Louis-Antoine. 1868-1870. Histoire de la Révolution de 1848, vol. I. Paris: Bibliothèque libérale.

Johnson, Christopher H.. 1974. Utopian Communism in France: Cabet and the Icarians, 1839-1851. London; New York: Cornell University Press.

Lacroix, Bernard. 1974. “Le discours communautaire”, Revue française de sciences politiques, n°3: 526-558.

Lacroix, Bernard. 1981. L’utopie communautaire. Histoire sociale d’une révolte. Paris: PUF.

Maillard, Alain. 1999. La Communauté des Egaux. Le Communisme néo-babouvisme dans la France des années 1840. Paris: Kimé.

Maillard, Alain. 2015. Egalité et communauté, la presse communiste. L’Intelligence, le Moniteur républicain, l’Homme libre, l’Egalitaire, la Fraternité de 1841, “Travail, Humanitaire and Fraternité”. In: Thomas Bouchet, Vincent Bourdeau, Edward Castleton, Ludovic Frobert, Francois Jarrige (eds.), Quand les socialistes inventaient l’avenir. 1825-1851. Paris: La Découverte, p. 168-180.

Paris, Jean-Michel. 2014. L'Humanitaire (1841). Naissance d'une presse anarchiste?. Paris: L'Harmattan.

Proudhon, Pierre-Joseph. 1994. What is property? Ed. by Donald R. Kelley and Bonnie G. Smith. Cambridge: Cambridge University Press.

Robert, Vincent. 1999. “Géographie de l’utopie. Icariens et phalanstériens à la veille de 1848”, Cahiers Charles Fourier, 1999, n° 10, online: http://www.charlesfourier.fr/spip.php?article175 (access 25 July 2018).

Rude, Fernand. 1980. “Allons en Icarie!” Deux ouvriers isérois aux Etats-Unis en 1855. Grenoble: Presses universitaires de Grenoble.

Tönnies, Ferdinand. 2017. Community and society. London: Routledge.

Tristan, Flora. 1980. Le tour de France. État actuel de la classe ouvrière sous l’aspect moral, intellectuel et materiel. Paris: François Maspéro.

Valette, Jacques. 1981. “Utopies sociales et utopistes sociaux en France en 1848”. In: John Bartier, Jacques Valette, Société d’histoire de la Révolution de1848 et des Révolutions au XIXè siècle, 1848. Les utopismes sociaux. Paris: Sedes.