Kosmologia ducha. Próba stworzenia ogólnego zarysu obiektywnej roli myślącej materii w systemie światowych interakcji (filozoficzno-poetycka fantasmagoria, wsparta na zasadach materializmu dialektycznego). Tłum. Krystian Szadkowski
pdf

Słowa kluczowe

materializm dialektyczny
kosmologia
Hegel
Spinoza
Engels
materia
życie
myśl
entropia

Jak cytować

Ilyenkov, E. (2021). Kosmologia ducha. Próba stworzenia ogólnego zarysu obiektywnej roli myślącej materii w systemie światowych interakcji (filozoficzno-poetycka fantasmagoria, wsparta na zasadach materializmu dialektycznego). Tłum. Krystian Szadkowski. Praktyka Teoretyczna, 41(3), 19–48. https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.2

Abstrakt

Kosmologia ducha została napisana przez Ewalda Iljenkowa w latach pięćdziesiątych, ale opublikowana zostało dopiero po śmierci autora pod koniec lat osiemdziesiątych, ponieważ była tekstem zbyt heretyckim, aby mógł się ukazać za życia filozofa. Heretyckim nie z powodu jego „dysydenckiego” charakteru czy krytycyzmu wobec Związku Radzickiego, lecz z powodu jego niezwykle spekulatywnej i hipotetycznej natury. Iljenkow odwołując się do fizycznej idei „śmierci cieplnej wszechświata” oraz do nieszablonowego zestawienia Heglowskiej dialektyki z pojęciem atrybutu u Spinozy stwierdza, że myśl stanowi konieczny atrybut materii, ponieważ zdolna jest powstrzymać entropię zmierzającą do ostatecznego upadku.

https://doi.org/10.14746/prt.2021.3.2
pdf

Bibliografia

Engels, Fryderyk. 1972. „Dialektyka przyrody.” W Marks, Karol, i Fryderyk Engels, Dzieła, t. 20. Warszawa: Książka i Wiedza.