Zaplecze gospodarcze Kolegium Jezuickiego w Poznaniu w świetle badań archeologicznych w latach 2021–2022
Okładka czasopisma Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne, tom 23, rok 2024
PDF

Słowa kluczowe

kolegium jezuickie
rury wodociągowe
mury obronne
ceramika nowożytna
architektura

Jak cytować

Pawlak, E., & Pawlak, P. (2025). Zaplecze gospodarcze Kolegium Jezuickiego w Poznaniu w świetle badań archeologicznych w latach 2021–2022. Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne, 23, 131–141. https://doi.org/10.14746/wsa.2024.23.15

Liczba wyświetleń: 29


Liczba pobrań: 14

Abstrakt

W latach 2021–2022 na terenie Dziedzińca II Urzędu Miasta Poznania przeprowadzono sondażowe badania archeologiczne. Dziedziniec pierwotnie stanowił zaplecze gospodarcze rozległego kompleksu kolegium jezuickiego, funkcjonującego od 3. ćwierci XVI do schyłku XVIII w. Stropowe warstwy, do głębokości około 0,5 m, są związane z porządkowaniem terenu po II wojnie światowej, kiedy rozebrano budynki gospodarcze istniejące w tym miejscu od końca XVIII w. Poniżej nich, w sondażu północnym, rejestrowano warstwy niwelacyjne, które spoczywały na destruktach kilkufazowych zabudowań datowanych na 2. poł. XVII–XVIII w. Znaczną część wykopu zajmowała ceramiczna posadzka związana z budynkiem o drewnianych lub drewniano-glinianych ścianach.

Sekwencja nawarstwień w sondażu południowym dokumentuje sukcesywne podwyższanie południowego skraju dziedzińca, zajmowanego przynajmniej do końca XVI w. przez fosę. Stosunkowo jednolity pokład warstw zalegających na poziomie 0,5–1,5 m można wiązać z pracami ziemnymi towarzyszącymi powstaniu w latach 1702–1712 muru obronnego, który okalał zespół jezuicki od południa. W obrębie sondażu odkryto drewnianą rurę wodociągową oraz narożnik wielobocznej drewnianej konstrukcji, zapewne cembrowiny studni, znanej z planu inwentaryzacyjnego wykonanego po kasacie zakonu jezuitów w 1780 r.

https://doi.org/10.14746/wsa.2024.23.15
PDF

Bibliografia

Kania, M. (1997). Techniczne i historyczne aspekty budowy fundamentów kościoła farnego w Poznaniu. Kronika Miasta Poznania, (4), 324–334.

Kowalczyk, A. (2014). Naczynia kamionkowe w Poznaniu w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych. Poznań.

Kurzawa, Z., & Kusztelski, A. (1996). XVIII-wieczny mur obronny przy drugim Kolegium Jezuickim. Kronika Miasta Poznania, (1), 229–233.

Łukaszewicz, J. (1998a). Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach (T. 1). Poznań.

Łukaszewicz, J. (1998b). Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach (T. 2). Poznań.

Pawlak, E. (2016a). Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych przy odwiertach geologicznych na terenie Dziedzińca II Urzędu Miasta Poznania [maszynopis w archiwum Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu]. Poznań.

Pawlak, E. (2016b). Analiza wyników badań geofizycznych przeprowadzonych w kwietniu 2016 r. na terenie II Dziedzińca Urzędu Miasta w Poznaniu przez GEOPARTNER Sp. z o.o. [maszynopis w archiwum Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu]. Poznań.

Pawlak, E. (2021). Sprawozdanie z sondażowych badań archeologicznych prowadzonych na terenie Dziedzińca II Urzędu Miasta Poznania w 2021 roku [maszynopis w archiwum Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu]. Poznań.

Pawlak, P. (1996). Elementy miejskiego systemu obronnego, odkryte na dziedzińcu byłego Kolegium Jezuickiego w Poznaniu. Sprawozdanie z ratowniczych badań archeologiczno-architektonicznych. Kronika Miasta Poznania, (1), 219–228.

Pawlak, P., & Pawlak, E. (2022). Sprawozdanie z sondażowych badań archeologicznych przeprowadzonych na terenie Dziedzińca II Urzędu Miasta Poznania w 2022 roku [maszynopis w archiwum Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu]. Poznań.

Warkoczewska, M. (1975). Dawny Poznań. Widoki i fotografie miasta z lat 1618–1939. Poznań.