Słowa kluczowe
roadside well
15/16-17th centuries
Jak cytować
Abstrakt
In July 2008 a roadside well was discovered on the cathedral island in Poznań (to date at least five drawing wells from the late Middle Ages and modern times have been registered). The well was unearthed at the rose square (excavation pit 51/2008) about 18 m from the facade of the church of the Blessed Virgin Mary (and the now nonexistent churchyard) at the level of 56.09 meters above sea level (rubble fill-in) – 50.61 meters above sea level (end of exploration) – Fig. 1. The object was situated directly next to the road, in a large oval or quadrilateral pit (with rounded corners) ca 3.6 m in diameter, and was ca 5.5 m deep. The wooden construction which protected the walls of the object was done in the post and beam technique – Fig. 2. Many different objects fell (were thrown) into the well while water was being drawn from it, perhaps some of them were redeemed while other remained at the bottom. However, most of the “sunk” relics got into the well while it was being dug or repaired, but especially when it was filled in, i.e. when water was no longer drawn from it (Figs. 4 and 5).
The well, which was sunk during the rule of Bishop Jan Lubrański (1499-1520), i.e. at a time of prosperity of Ostrów Tumski in the 16th century, was in use and water was drawn from it in the 15/16-17th centuries. It is difficult to assert what reasons decided about its beingFinansowanie
A roadside well from the 16th-17th centuries at Ostrów Tumski (cathedral island) in Poznań
Bibliografia
Antowska-Gorączniak O., Architektura gotycka na Ostrowie Tumskim w Poznaniu. Studium archeologiczno-architektoniczne. Katalog, Poznań 2017, mps.
Antowska-Gorączniak O., Przedmioty z kości i poroża z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 5, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2005, s. 215-232.
Antowska-Gorączniak O., Dębski A., Przekształcenia terenu i zabudowy Ostrowa Tumskiego w Poznaniu od poł. XIII wieku po czasy współczesne, [w:] Ziemia-Człowiek- Sztuka. Interdyscyplinarne studia nad ziemią. Archeologia-historia-kultura-sztuka, red. U. Mazurczak, Lublin 2015, s. 293-329.
Antowska-Gorączniak O., Sikorski A., Cmentarzysko przy kościele Najświętszej Marii Panny, [w:] O. Antowska-Gorączniak, A. Sikorski, P. Pawlak, P. Wawrzyniak, Cmentarze Ostrowa Tumskiego, „Kronika Miasta Poznania” nr 1, 2003, s. 57-64.
Brzostowicz M., Bruszczewski zespół osadniczy we wczesnym średniowieczu, Poznań 2002.
Budzan P., Karłowska-Kamzowa A., Działalność fundacyjna biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego, „Kronika Miasta Poznania” nr 2, 1999, s. 93-104.
Dębski A., Średniowieczne i nowożytne wyroby ceramiczne z posesji położonej przy ulicy Posadzego 5 na Ostrowie Tumskim w Poznaniu, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 8, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2013, s. 61-202.
Dębski A., Kowalczyk A., Sikorski A., Z czego posilali się mieszkańcy Psałterii na Ostrowie Tumskim w Poznaniu. Z badań archeologicznych, [w:] De catechizandis adultis. Opuscula Romualdo Niparko septuagenario dedicata, t. 8, red. F. Lenort, J. Szpet, Poznań 2014, s. 227-246.
Dębski A., Sikorski A., Ostrów Tumski 10 – charakterystyka warstw i materiałów źródłowych w wykopie XXIV, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 5, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2005, s. 23-58.
Gałka W., O architekturze i plastyce dawnego Poznania do końca epoki baroku, Poznań 2001.
Gulczyński A., Z Janem Matejką od Ostrowa Tumskiego do Collegium Minus, [w:] Gemma Gemmarum. Studia dedykowane Profesor Hannie Kóčce-Krenz, cz. 1, red. A. Różański, Poznań 2017, s. 47-72.
Hensel W., Niesiołowska A., Żak J., Badania na placu katedralnym w 1938 r., [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 1, red. W. Hensel, Wrocław–Warszawa 1959, s. 13-57.
Kaniecki A., Poznań. Dzieje miasta wodą pisane, Poznań 2004.
Karłowska-Kamzowa A., Sztuka gotycka w Poznaniu, [w:] Dzieje Poznania do roku 1793, red. J. Topolski, t. 1*, Warszawa–Poznań 1988, s. 370-392.
Kowalczyk A., Naczynia kamionkowe z Poznania w późnym średniowieczu i czasach nowożytnych, Poznań 2014.
Kóčka-Krenz H., Badania Instytutu Prahistorii UAM na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach 2005-2007, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 6, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2008, s. 7-14.
Kóčka-Krenz H., Badania Instytutu Prahistorii UAM na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach 2008-2011, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 7, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2012, s. 7-22.
Kóčka-Krenz H., Na wyspie Ostrów przy której dziś jest Poznań, Poznań 2012.
Kóčka-Krenz H., Wczesnośredniowieczny Poznań, „Renowacje i Zabytki” nr 4/2015, s. 24-35.
Kóčka-Krenz H., Zarys stanu badań Instytutu Prahistorii UAM na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach 1999-2004, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 5, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2005, s. 9-21.
Lech P., Nowożytna studnia z Ostrowa Tumskiego w Poznaniu (stan. 9), Poznań 2013, mps.
Lutyński K., Kościelna działalność Jana Lubrańskiego jako biskupa poznańskiego, „Kronika Miasta Poznania” nr 2, 1999, s. 71-92.
Miazga A., Sankiewicz P., Sikorski A., Ceramika naczyniowa z badań wykopaliskowych przy murze Lubrańskiego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu (ul. Posadzego), [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 7, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2012, s. 43-103.
Michta S., Życie codzienne, [w:] Kraków europejskie miasta prawa magdeburskiego 1257-1791, red. G. Lichończak-Nurek, Kraków 2007, s. 414-463.
Myrcha J., Ceramika wczesnośredniowieczna z wykopu 2 przy kościele NMP, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 6, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2008, s. 55-98.
Niesiołowska A., Perzyńska M., Żak J., Badania na posesji Ostrów Tumski 13 w latach 1950-1953, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 2, red. W. Hensel, Wrocław–Warszawa 1960, s. 67-219.
Nowacki J., Kościół katedralny w Poznaniu. Studium historyczne, t. 1, Poznań 1959.
Nowak A., Badania wykopaliskowe w ogrodzie arcybiskupim na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w latach 1960-1961, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 4, red. W. Hensel, J. Żak, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1974, s. 75-144.
Pakulski J., Krąg rodzinny biskupa Jana Lubrańskiego, „Kronika Miasta Poznania” nr 2, 1999, s. 28-43.
Pawlak P., Sikorski A., Wawrzyniak P., Mury obronne biskupa Lubrańskiego, „Kronika Miasta Poznania” nr 1, 2003, s. 86-104.
Sikora M., Przeprawa mostowa po zachodniej stronie Ostrowa Tumskiego w Poznaniu – archeologiczne ślady funkcjonowania, [w:] Gemma Gemmarum. Studia dedykowane Profesor Hannie Kóčce-Krenz, cz. 1, red. A. Różański, Poznań 2017, s. 551-560.
Sulkowska-Tuszyńska K., Średniowieczne naczynia ceramiczne z klasztoru norbertanek w Strzelnie, cz. II, Toruń 1997.
Szwed R., Wczesnonowożytna ceramika naczyniowa z ulicy św. Antoniego we Wrocławiu, Wratislavia Antiqua, t. 6, red. J. Piekalski, K. Wachowski, Wrocław 2004, s. 331-382.
Wieczorek M., Inicjatywy budowlane biskupa Jana Lubrańskiego na Ostrowie Tumskim w Poznaniu w świetle źródeł archeologicznych, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 7, red. H. Kóčka-Krenz, Poznań 2012, s. 23-41.
Wiślański T., Badania wykopaliskowe w Poznaniu na posesji Ostrów Tumski 11 w roku 1948, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 2, red. W. Hensel, Wrocław–Warszawa 1960, s. 7-65.
Żak J., Badania w ogrodzie przy ul. Ostrów Tumski 10 w 1946 r., [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, t. 1, red. W. Hensel, Wrocław–Warszawa 1959, s. 81-129.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).