Słowa kluczowe
rewolucja
dialektyka
czasowość
Hegel
Malabou
Jak cytować
Abstrakt
Dialektyczna koncepcja rewolucyjności podkreśla jej podwójny charakter. Zarówno w wersji konserwatywnej (de Tocqueville), jak i socjalistycznej (Lukács) rewolucja jest więc świadectwem ciągłości historycznej i zarazem jej gwałtownym zerwaniem. Celem niniejszego eseju jest uchwycenie tego dwuznacznego fenomenu przy wykorzystaniu pojęcia plastyczności Catharine Malabou. Plastyczność, jako współczesna, postdekonstrukcyjna formuła Heglowskiego Aufhebung, jest pasywno-aktywnym formowaniem, niszczeniem formy i jej zachowywaniem. Jej istota pokrywa się więc z istotą myślenia o rewolucji, zarówno de Tocqueville’a, jak i Lukácsa. Taka dwuznaczność rewolucji może być jednak odczytywana jako wyraz pewnej porażki idei rewolucji jako takiej. Jej uwikłanie w przeszłość skazuje ją na bezproduktywny oportunizm, jej wychylenie w przyszłość – na pusty mesjanizm, a poszukiwanie idealnego zapośredniczenia między tymi skrajnościami zdaje się nie mieć końca. Jeśli współczesność jest trapiona przez to fiasko, to triumfuje w niej przynajmniej jeden aspekt idei rewolucji – pewien sposób myślenia o niej, spekulatywność czy też dialektyka jako taka.Bibliografia
Barut, Andrzej. 2008. Tradycja i rewolucja. Konserwatyzm immanentny Josepha de Maistre’a. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Comay, Rebecca. 2011. Mourning Sickness. Hegel and the French Revolution. Stanford: Stanford University Press.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2002. Fenomenologia ducha. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 1994, Wykłady z historii filozofii. Tom 1. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2007. Wykłady z filozofii religii. Tom 2. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN.
Heidegger, Martin. 2005. Bycie i czas. Tłum. Bogdan Baran. Warszawa: PWN.
Heidegger, Martin. 1997. Heglowskie pojęcie doświadczenia. Tłum. Robert Marszałek. W Martin Heidegger. Drogi lasu. Warszawa: Aletheia.
Hobsbawm, Eric, 2013. Wiek rewolucji 1789–1848. Tłum. Katarzyna Gawlicz i Marcin Stranawski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Martinon, Jean-Paul. 2007. On Futurity. Malabou, Nancy, Derrida. London: Palgrave MacMillan.
Kuź, Michał. 2016. Alexis de Tocqueville’s Theory of Democracy and Revolutions. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego.
Lopez, Daniel. 2014. „Georg Lukács’s Theory of Revolution”. Marxist Left Review 8. http://marxistleftreview.org/index.php/no8-winter-2014/113-georg-lukacss-theory-of-revolution
Löwy, Michael. 1979. Georg Lukács – From Romanticism to Bolshevism. Tłum. Patrick Camiller. London: New Left Books.
Lukács, György. 1988. Historia i świadomość klasowa. Tłum. Marek J. Siemek. Warszawa: PWN.
Lukács, György. 1984. Wprowadzenie do ontologii bytu społecznego. Tom 2/1. Tłum. Kazimierz Ślęczka. Warszawa: PWN.
Lukács, György. 1985. „Bolszewizm jako problem moralny”. Tłum. Kazimierz Ślęczka. W Bogusław Jasiński. Lukács. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Lukács, György. 1985. „Taktyka i etyka”. Tłum. Kazimierz Ślęczka. W Bogusław Jasiński. Lukács. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Maistre de, Joseph. 2011. Wieczory petersburskie. O doczesnym panowaniu opatrzności. Tłum. Marta Bucholc, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Malabou, Catherine. 2005. The Future of Hegel. Plasticity, Temporality and Dialectics. Tłum. Lisabeth During. London–New York: Routledge.
Malabou, Catherine. 2010. Plasticity at the Dusk of Writing. Tłum. Carolyn Shread. New York: Columbia Univeristy Press.
Malabou, Catherine. 2017. Ontologia przypadłości. Esej o plastyczności destrukcyjnej. Tłum. Piotr Skalski. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.
Tocqueville de, Alexis. 1987. Wspomnienia. Tłum. Aleksander Wit Labuda. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Tocqueville de, Alexis. 2005. Dawny ustrój i rewolucja. Tłum. Hanna Szumańska-Grossowa. Warszawa: Aletheia.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.