Plastyczność i rewolucja. De Tocqueville, Malabou, Lukács
PDF

Słowa kluczowe

plastyczność
rewolucja
dialektyka
czasowość
Hegel
Malabou

Jak cytować

Sosnowski, M. A. (2018). Plastyczność i rewolucja. De Tocqueville, Malabou, Lukács. Praktyka Teoretyczna, 28(2), 85–104. https://doi.org/10.14746/prt.2018.2.4

Abstrakt

Dialektyczna koncepcja rewolucyjności podkreśla jej podwójny charakter. Zarówno w wersji konserwatywnej (de Tocqueville), jak i socjalistycznej (Lukács) rewolucja jest więc świadectwem ciągłości historycznej i zarazem jej gwałtownym zerwaniem. Celem niniejszego eseju jest uchwycenie tego dwuznacznego fenomenu przy wykorzystaniu pojęcia plastyczności Catharine Malabou. Plastyczność, jako współczesna, postdekonstrukcyjna formuła Heglowskiego Aufhebung, jest pasywno-aktywnym formowaniem, niszczeniem formy i jej zachowywaniem. Jej istota pokrywa się więc z istotą myślenia o rewolucji, zarówno de Tocqueville’a, jak i Lukácsa. Taka dwuznaczność rewolucji może być jednak odczytywana jako wyraz pewnej porażki idei rewolucji jako takiej. Jej uwikłanie w przeszłość skazuje ją na bezproduktywny oportunizm, jej wychylenie w przyszłość – na pusty mesjanizm, a poszukiwanie idealnego zapośredniczenia między tymi skrajnościami zdaje się nie mieć końca. Jeśli współczesność jest trapiona przez to fiasko, to triumfuje w niej przynajmniej jeden aspekt idei rewolucji – pewien sposób myślenia o niej, spekulatywność czy też dialektyka jako taka.
https://doi.org/10.14746/prt.2018.2.4
PDF

Bibliografia

Barut, Andrzej. 2008. Tradycja i rewolucja. Konserwatyzm immanentny Josepha de Maistre’a. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Comay, Rebecca. 2011. Mourning Sickness. Hegel and the French Revolution. Stanford: Stanford University Press.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2002. Fenomenologia ducha. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 1994, Wykłady z historii filozofii. Tom 1. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 2007. Wykłady z filozofii religii. Tom 2. Tłum. Światosław Florian Nowicki. Warszawa: PWN.

Heidegger, Martin. 2005. Bycie i czas. Tłum. Bogdan Baran. Warszawa: PWN.

Heidegger, Martin. 1997. Heglowskie pojęcie doświadczenia. Tłum. Robert Marszałek. W Martin Heidegger. Drogi lasu. Warszawa: Aletheia.

Hobsbawm, Eric, 2013. Wiek rewolucji 1789–1848. Tłum. Katarzyna Gawlicz i Marcin Stranawski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Martinon, Jean-Paul. 2007. On Futurity. Malabou, Nancy, Derrida. London: Palgrave MacMillan.

Kuź, Michał. 2016. Alexis de Tocqueville’s Theory of Democracy and Revolutions. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Uczelni Łazarskiego.

Lopez, Daniel. 2014. „Georg Lukács’s Theory of Revolution”. Marxist Left Review 8. http://marxistleftreview.org/index.php/no8-winter-2014/113-georg-lukacss-theory-of-revolution

Löwy, Michael. 1979. Georg Lukács – From Romanticism to Bolshevism. Tłum. Patrick Camiller. London: New Left Books.

Lukács, György. 1988. Historia i świadomość klasowa. Tłum. Marek J. Siemek. Warszawa: PWN.

Lukács, György. 1984. Wprowadzenie do ontologii bytu społecznego. Tom 2/1. Tłum. Kazimierz Ślęczka. Warszawa: PWN.

Lukács, György. 1985. „Bolszewizm jako problem moralny”. Tłum. Kazimierz Ślęczka. W Bogusław Jasiński. Lukács. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Lukács, György. 1985. „Taktyka i etyka”. Tłum. Kazimierz Ślęczka. W Bogusław Jasiński. Lukács. Warszawa: Wiedza Powszechna.

Maistre de, Joseph. 2011. Wieczory petersburskie. O doczesnym panowaniu opatrzności. Tłum. Marta Bucholc, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Malabou, Catherine. 2005. The Future of Hegel. Plasticity, Temporality and Dialectics. Tłum. Lisabeth During. London–New York: Routledge.

Malabou, Catherine. 2010. Plasticity at the Dusk of Writing. Tłum. Carolyn Shread. New York: Columbia Univeristy Press.

Malabou, Catherine. 2017. Ontologia przypadłości. Esej o plastyczności destrukcyjnej. Tłum. Piotr Skalski. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.

Tocqueville de, Alexis. 1987. Wspomnienia. Tłum. Aleksander Wit Labuda. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Tocqueville de, Alexis. 2005. Dawny ustrój i rewolucja. Tłum. Hanna Szumańska-Grossowa. Warszawa: Aletheia.