Abstrakt
Artykuł skupia się na trzech problemach wspólnoty w pracach Krzysztofa Wodiczki. Analizuje jeden z jego najnowszych projektów „Projekcja Poznańska” (efekt współpracy artysty z bezdomnymi z „Pogotowia Społecznego) w odniesieniu do wybranych filozoficznych teorii wspólnoty autorstwa Jacquesa Rancière’a, Jeana-Luca Nancy’ego, Julii Kristevy czy Jacquesa Derridy. Twierdzę, że wspólnotowy charakter ostatnich prac Wodiczki jest konsekwencją zmiany jego artystycznego nastawienia, przejścia „od symboliczno-krytycznej polityki do etyczno-terapeutycznej polityczności” (Andrzej Turowski).Tekst składa się z trzech części. Pierwsza zwięźle prezentuję sztukę wspólnoty jako specyficzny obszar sztuki publicznej. Punktem zainteresowania czynimy tu etyczne dylematy charakterystyczne dla tego rodzaju produkcji artystycznej. Kolejna część poświęcona została wizji wspólnoty Wodiczki oraz jej wyrazowi w „Projekcji Poznańskiej”. W ostatniej części artykułu, „Projekcja Poznańska” zostaje skonfrontowana z Rancière’owskim pojęciem “podziału widzialnego” oraz z Victora Turner’a teorią communitas. Twierdzę, że podczas gdy większość prac Wodiczki może być odczytana jako polityczna artykulacja równości (a zatem podstawa dla nowego podziału tego, co widzialne), „Poznańska Projekcja” ponosi klęskę w ustanawianiu przekonującej relacji między „małą” wspólnotą bezdomnych a „dużym” miejskim kolektywem.
Bibliografia
Bauman Z. 2008. Wspólnota. W poszukiwaniu bezpieczeństwa w niepewnym świecie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Cohen-Cruz. 2009. An Introduction to Community Art and Activism. http://www.communityarts.net/readingroom /archivefiles/2002/02/an_introduction.pl
Delanty G. 2006. Community. London-New York: Routledge.
Derrida J. 2007. Hostipitality. W Jacques Derrida: Basic Writings. London-New York: Routledge.
Deutsche R. 2002. “Agorafobia”. Artium Questiones. 13 : 295-357.
Freud Z. 1997. Niesamowite. W Pisma psychologiczne. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Goldbard A. 2006. New Creative Community. The Art of Cultural Development. Oakland: New Village Press.
Held K. 2003. Fenomenologia świata politycznego. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Hollier D. 1995. Gdy miasto śpi. W Sztuka publiczna. Warszawa: Centrum Sztuki Współczesnej.
Kester G. H. 2004. Conversation Pieces. Community + Communication in Modern Art. Berkeley-Los Angeles: University of California Press.
Krajewski M. 2005. „Co to jest sztuka publiczna? ”. Kultura i Społeczeństwo 74 (1) : 57-78.
Kristeva J. 1991. Strangers to Ourselves. New York: Columbia University Press.
Kwon M. 2004. One Place after Another. Site-specific Art and Locational Identity. Cambridge: The MIT Press.
Nancy J. 1991. The Inoperative Community. Minneapolis.
North M. 1997. Sfera publiczna jako rzeźba. Od Civitas Dei do ornamentu z ludzkiej masy. W Pisanie miasta - czytanie miasta. Poznań: Fundacja Humaniora.
Rancière J. 2007. Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka. Kraków: Korporacja Ha!art.
Rancière J. 2008. Na brzegach politycznego. Kraków: Korporacja Ha!art.
Rejniak-Majewska A. 2008. „Ciężar doświadczenia i próżnia przestrzeni miejskiej. Wokół „Tilted Arc” Richarda Serry”. Przegląd Kulturoznawczy 4 (1) : 120-132.
Sławek T. 1997. Jacques Derrida: dekonstrukcje i etyka gościnności. W Jacques Derrida. Doctor honoris causa Universitatis Silesiensis. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Sławek T. 2008. Słowo wstępne. W Dystans i zaangażowanie. Wspólnota – literatura – doświadczenie. Antologia przekładów. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Taborska H. 1996. Współczesna sztuka publiczna. Dzieła i problemy. Warszawa: Wiedza i Życie.
Turner V. 2006. Liminalność i communitas. W Badanie kultury: elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Turowski A. 2005. Przemieszczenia i obrazy dialektyczne Krzysztofa Wodiczki. W Krzysztof Wodliczko. Pomnikoterapia. Warszawa: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki.
Wodiczko K. 1995. Wstępem jest rozmowa. Piotr Rypson i Adam Szymczyk rozmawiają z Krzysztofem Wodiczką. W K. Wodiczko. Sztuka publiczna. Warszawa.
Wodiczko K. 2007. Miasto. demokracja i sztuka. W Krzysztof Wodiczko. Doktor honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Poznań.
Žižek S. 2001. „Melancholia i akt etyczny”. Res Publica Nowa 10.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.