Słowa kluczowe
Kiev diocese
Cracow diocese
Poznań diocese
episcopal activities
Poznań
Warsaw
Jak cytować
Abstrakt
Jan Joachim Tarło belonged to a family whose three members were bishops of Poznań in the first half of the 18th century. Jan Joachim was an alumnus of Jesuit schools and during his sojourn there joined the Society of Jesus which he left in 1689, passing into the ranks of diocesan clergy. In December 1718 he was granted papal provision to the bishopric in Kiev and remained in office until 1723 when he was transferred to the office of bishop of Poznań which he fulfilled for nine years until his death on 13 August 1732. He died in Vienna on his return from a journey to Rome.
His book of pontifical activities for the years 1719-1731 survives till the present day and is stored at the Archdiocesan Archive in Poznań (catalogue number ASO 7). The book is divided into sections in which the following types of activities are recorded: ordinations of various degrees including presbiterate and episcopate, blessing of cornerstones, consecration and blessing of churches, consecration of permanent altars and portative stones, blessing of church bells, consecrations of the holy oils.
From the records in the book it follows that during his ministry as bishop of Kiev, Tarło stayed in the Cracow diocese and discharged his duties there. Interestingly, there is no evidence of his performing any official acts in the area of the Kiev diocese, which must have been connected with the fact that already by then a great part of its territory (the bishopric of Kiev included) lay within the borders of the Russian Empire, whereas the part that remained in the Kingdom of Poland encompassed just a few parish churches.
Bibliografia
Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, oprac. M. Banaszak, F. Lenort, [w:] Dzieje Poznania i województwa poznańskiego (w granicach z 1974 r.). Informator o materiałach archiwalnych, t. 2, red. C. Skopowski, Warszawa 1982, s. 237-487.
B[artoszewicz] J., Biskupstwo kijowskie, [w:] Encyklopedja powszechna, wyd. przez M. Nowodworskiego, t. 3, Warszawa 1860 (reprint: Warszawa 1984), s. 622-625.
Chachaj M., Wykształcenie Tarłów od połowy XVII do końca XVIII wieku, [w:] Tarłowie. Z dziejów kulturalnych, gospodarczych i politycznych rodu, red. H. Gmiterek, A. Szymanek, Janowiec 2009, s. 9-31.
Chronologia sejmów polskich 1493-1793, zestawił i wstępem opatrzył W. Konopiński, Kraków 1948.
Długosz T., Z dziejów biskupstwa kijowskiego, „Collectanea Theologica”, R. 13: 1932, z. 1-2, s. 70-89.
Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959.
Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. L. Grzebień i in., Kraków 1996.
Estreicher K., Bibliografia polska, t. 31 (cz. III, t. 20), wyd. S. Estreicher, Kraków 1936.
Hierarchia catholica medii et recentioris aevi sive summorum pontificum, S.R.E. cardinalium, ecclesiarum antistitum series, vol. 5: A pontificatu Clementis pp. IX (1667) usque ad pontificatum Benedicti pp. XIII (1730), per Remigium Ritzler, Pirminum Sefrin, Patavii MCMLII.
Jakubowski W., Solarczyk M., Organizacja Kościoła Rzymskokatolickiego na ziemiach polskich od X do XXI wieku. Informatorium historyczne, Warszawa–Olsztyn 2011.
J[amiołkowski] S., Kościół (poświęcenie kościoła), [w:] Encyklopedja kościelna, wyd. przez M. Nowodworskiego, t. 11, Warszawa 1878, s. 290-296.
Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych, t. II, Gniezno 1883.
Koziej J., Młodzawy, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 12, Lublin 2008, kol. 1389.
Kumor B., Archidiakonat sądecki. Opracowanie materiałów źródłowych do atlasu historycznego Kościoła w Polsce, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, t. 8, 1964, s. 271-304; t. 9, 1964, s. 93-286.
Kumor B., Dzieje ustroju kościelnego w Polsce [1572-1696], [w:] Historia Kościoła w Polsce, red. B. Kumor, Z. Obertyński, t. I, cz. 2, Poznań–Warszawa 1974, s. 241-259.
Kumor B.S., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 1-4, Kraków 1998-2002.
Kusztelski A., Kurzawa Z., Kult loretański w sztuce Rzeczypospolitej (koniec XVI – początek XIX w.), Poznań 2012.
Leksykon liturgii, oprac. B. Nadolski, Poznań 2006.
Litak S., Atlas Kościoła łacińskiego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku, Lublin 2006.
Łętowski L., Katalog biskupów, prałatów i kanoników krakowskich, t. 1-4, Kraków 1852-1853.
Łukaszewicz J., Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej, t. 1-3, Poznań 1858-1863.
Łukaszewicz J., Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach, wydanie [II] przygotował J. Wiesiołowski, t. 1-2, Poznań 1998.
Małysz K., Łukowica, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 11, Lublin 2006, kol. 633-634.
Marecki J., Domek loretański przy klasztorze Kapucynów w Krakowie, „Studia Franciszkańskie”, t. 5, 1992, s. 253-287.
Michalkiewicz S., Świętochowski R., Mdzewski Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XX, Wrocław i in. 1975, s. 352-353.
Misjonarze św. Wincentego a Paulo w Polsce (1651-2001), t. 1: Dzieje, red. S. Rospond, Kraków 2001.
Neumann P.F., Archidiakonat poznański w świetle wizytacji generalnej z lat 1777-1784. Sieć kościołów i kaplic, budowle kościelne, duchowieństwo, Poznań 2011.
N[iedziałkowski] K., Kijowskie biskupstwo, [w:] Encyklopedja kościelna, wyd. przez M. Nowodworskiego, t. 10, Warszawa 1877, s. 330-345.
Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 20002.
Nowacki J., Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 2: Archidiecezja poznańska w granicach historycznych i jej ustrój, Poznań 1964.
Pisarzak M., Błogosławieństwo i poświęcenie kościoła, „Anamnesis”, 10 (2004), nr 2 (37), s. 72-74.
Prokop K.R., Biskupi kijowscy obrządku łacińskiego XIV-XVIII w. Szkice biograficzne, Biały Dunajec–Ostróg 2003.
Strzałko M., Sobczak J., Winna Góra, Poznań 1997.
Szczepaniak J., Spis prałatów i kanoników kapituły katedralnej oraz kapituł kolegiackich diecezji krakowskiej (XVIII w.), Kraków 2008.
Szczepaniak J., Spis prepozytów i plebanów diecezji krakowskiej (XVIII w.), Kraków 2008.
Urzędnicy wielkopolscy XVI-XVIII wieku. Spisy, oprac. A. Bieniaszewski, Wrocław i in. 1987.
Wanat B.J., Maryjne sanktuarium karmelitów bosych w Czernej. Przewodnik, Kraków 1992.
Wanat B.J., Zakon karmelitów bosych w Polsce. Klasztory karmelitów i karmelitanek bosych 1605-1975, Kraków 1979.
Wrzeszcz M., Łącko, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 11, Lublin 2006, kol. 447-448.
Wyrwa A.M., Zemsko-Bledzew, [w:] Monasticon Cisterciense Poloniae, t. 2: Katalog męskich klasztorów cysterskich na ziemiach polskich i dawnej Rzeczypospolitej, red. A.M. Wyrwa, J. Strzelczyk, K. Kaczmarek, Poznań 1999, s. 370-386.
Związek J., Kłobuck, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 9, Lublin 2002, kol. 186-187.
Zwoliński A., Miasto Ankwiczów. Z dziejów Andrychowa, Kraków 1993.
Zych S., Pruski Andrzej, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 16, Lublin 2012, kol. 564-565.
Żądło A., Poświęcenie, [w:] Encyklopedia katolicka, t. 16, Lublin 2012, kol. 96-97.
http://archwwa.pl/miejsca/kosciol-ojcow-bonifratrow-pw-sw-jana-bozego/ [dostęp: 9.04.2017].
http://archwwa.pl/miejsca/kosciol-ojcow-paulinow-pw-swietego-ducha/ [dostęp: 9.04.2017].
http://bazy.aap.poznan.pl/inwentarzes.php?nr_zespolu=0016 [dostęp: 2.04.2017].
http://parafia.elacko.pl/o-parafii/historia/ [dostęp: 6.04.2017].
http://www.franciszkaniewieliczka.pl/?nazwa=historia1 [dostęp: 8.04.2017].
https://pl.wikipedia.org/wiki/Stary_Dworek [dostęp: 9.04.2017].
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).