Słowa kluczowe
zasada antropiczna
filozofia kosmologii
implikacje filozoficzne
konsekwencje teologiczne
Jak cytować
Abstrakt
W artykule opiszę kosmiczny kontekst ewolucji biologicznej i jego konkretyzację w postaci różnych sformułowań zasad antropicznych (słabej, mocnej, probabilistycznej, ostatecznej i partycypacyjnej), aby przejść do omówienia wybranych filozoficznych oraz teologicznych konsekwencji antropiczności Wszechświata. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy fakt antropiczności Wszechświata prowadzi do możliwości uzasadnienia tez o ontologicznym, epistemologicznym oraz teologicznym charakterze.
Bibliografia
Barrow J.D., Tipler F.J., The Anthropic Cosmological Principle, Oxford–New York 1996.
Eddington A., Czy wszechświat się rozszerza?, tłum. A. Wundheiler, J. Włodarczyk, Warszawa 2006.
Heller M., Filozofia i wszechświat. Wybór pism, Kraków 2012.
Heller M., Filozofia kosmologii. Wprowadzenie, Kraków 2013.
Heller M., Filozofia przypadku. Kosmiczna fuga z preludium i codą, Kraków 2011.
Heller M., Granice kosmosu i kosmologii, Warszawa 2005.
Heller M., Nieskończenie wiele wszechświatów. Od Einsteina do nieskończoności, Kraków 2021.
Heller M., Pabjan T., Elementy filozofii przyrody, Tarnów 2007.
Leciejewski S., Antropizm w kosmologii (od wielkich liczb do idei multiświata), „Roczniki Filozoficzne” t. LIX (2011), nr 2, s. 165-188.
Leciejewski S., Filozofia kosmologii antropicznej, Poznań 2021. https://doi.org/10.14746/978-83-7654-442-7 DOI: https://doi.org/10.14746/978-83-7654-442-7
Leciejewski S., Rola zasad antropicznych w rozwoju współczesnej kosmologii. Studium metodologiczne, Poznań 2007.
Pabjan T., Uwagi o teistycznej interpretacji zasady antropicznej, „Studia Philosophiae Christianae” 55 (2019) 1, s. 71-95. https://doi.org/10.21697/2019.55.1.04 DOI: https://doi.org/10.21697/2019.55.1.04
Such J., Szcześniak M., Szczuciński A., Filozofia kosmologii, Poznań 1998.
Turek J., Filozoficzne interpretacje faktów naukowych, Lublin 2009.
Turek J., Kosmiczne koincydencje. Proponowane wyjaśnienia, Lublin 2014.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Sławomir Leciejewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Filozofia Chrześcijańska są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Filozofia Chrześcijańska udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Filozofia Chrześcijańska pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).