Pieśń nad Pieśniami w Zoharze

Abstrakt

Księga Blasku czyli Zohar to księga powstała w średniowiecznej Hiszpanii. I choć podaje się, że jej autorem był wielki rabbi początku wieków, Szymon bar Jochaj, głębsza analiza, szczególnie lingwistyczna (dzieło napisane jest sztucznym aramejskim, w który wpleciono słowa arabskie, greckie i romance) wykazała, że tak naprawdę napisał ją kastylijski kabalista Mojżesz z Leonu podający się za osobę, która tylko odnalazła manuskrypt i przepisała go w kilku kopiach. Zohar, obrazoburczy dla jednych, stanowi dla drugich trzeci – po Torze i Talmudzie – najważniejszy tekst religii żydowskiej. Jest on swoistym podsumowaniem wielowiekowej mądrości Sefardyjczyków – zarówno reprezentantów kabały ekstatyczno-profetycznej, jak i teurgiczno-teoretycznej – przekazanym w formie opowieści o przygodach Szymona bar Jochaja, który wraz z synem oraz adeptami przemierza Palestynę, rozważając hebrajską Biblię, a w szczególności Pięcioksiąg. Wędrowcy w swoich rozmyślaniach uciekają się do autorytetu najwybitniejszych rabinów, a z tworzonej rzez nich egzegezy wyłania się swoista teoria Bożych Imion stanowiąca podstawę dla przyszłej mistyki żydowskiej, która w oparciu o Księgę Blasku powstanie na ziemiach Safedu za sprawą m. in. Mojżesza Cordovero i Izaaka Lurii. Niniejszy artykuł przedstawia tą teorię szczegółowo, posiłkując się dla lepszego zrozumienia zawiłości Zoharu objaśnieniami najważniejszych jego znawców, takich jak D. Matt, Ch. Mopsik, M.A. Ouaknin, G. Scholem i G. Vajda.