Kataloński kabalista Ezra z Gerony o Pieśni nad pieśniami

Abstrakt

Kataloński kabalista Ezra z Gerony (ok. 1175–1245) umieszcza wewnątrz swojej egzegezy Pieśni nad pieśniami komentarz do Księgi Hioba, a ściślej do jej 28 rozdziału, znanego jako Hymn o mądrości, łącząc tym samym najbardziej mistyczne dzieło Pisma z najbardziej filozoficznym. Dzięki temu może przekazać swoim uczniom ‒ odbiorcom swoich prac ‒ kosmogoniczną wizję świata zawartą w drzewie sefirot, co pozwala mu pośrednio połączyć Pieśń nad pieśniami z aktem Stworzenia. Zgodnie z kabalistyczną interpretacją, niższy świat wyłonił się z drugiej sefiry, czyli Mądrości (Chochma) i w swej pierwszej formie tożsamy był z wyższym. Dopiero upadek człowieka spowodował, że niższy świat oddalił się od swojego pierwowzoru, a uniwersalnym celem stało się ponowne upodobnienie go do wyższego pod każdym względem: kosmicznym, narodowym i indywidualnym. W interpretacji Ezry z Gerony, Oblubienica z Pieśni nad pieśniami to jednocześnie Wszechświat, Społeczność Izraela i dusza wierzącego, a wszystkie one podążają do miłosnego zjednoczenia z Oblubieńcem, co jest możliwe, gdyż każda forma istnienia jest powołana do doskonałości. Żydzi są bowiem przekonani, że jeśli człowiek przyczynił się do „zepsucia” stworzenia, to również może on poprzez swoje czyny przywrócić światu doskonałość. Zgodnie z tym przeświadczeniem Pieśń nad pieśniami oprócz przekazu kosmogonicznego zawiera także nakaz dydaktyczno-moralny, który Ezra z Gerony przedstawia swoim adeptom.