Słowa kluczowe
Middle Ages
Arthurian legends
image of hell
warriors
Abstrakt
The paper makes up an attempt to systematize and occasionally verify the views on the medieval motifs which were to be used while creating the world of Star Wars. The synchronic method applied in various publications lies behind opinions according to which the inspiration here included: Arthurian legends, the medieval concept of minne, visions of hell, the history and tradition of the Knights Templar, as well as the samurai in feudal Japan. These opinions cannot be regarded as entirely grounded. The remarks on the reception of some motifs related to the samurai or the Knights Templar seem justified as well as the plot of courtly love and the medieval image of hell. However, insistent juxtaposing, among others, of the individual stages of the lives of the saga’s main characters with the fortunes of king Arthur is controversial.
Bibliografia
EKRANIZACJE
Gwiezdne wojny: Część IV – Nowa nadzieja, George Lucas, USA 1977.
Gwiezdne wojny: Część V – Imperium kontratakuje, Irvin Kershner, USA 1980.
Gwiezdne wojny: Część VI – Powrót Jedi, Richard Marquand, USA 1983.
Gwiezdne wojny: Część I – Mroczne widmo, George Lucas, USA 1999.
Gwiezdne wojny: Część II – Atak klonów, George Lucas, USA 2002.
Gwiezdne wojny: Część III – Zemsta Sithów, George Lucas, USA 2005.
Gwiezdne wojny: Przebudzenie Mocy, J.J. Abrams, USA 2015.
ŹRÓDŁA TEKS TOWE
Alighieri Dante, Boska komedia (wybór), tłum. E. Porębowicz, wstęp K. Morawski, Wrocław 1977.
Miyamoto Musashi, Księga pięciu kręgów. Gorin no Sho, tłum. A. Żuławska-Umeda, Bydgoszcz 2010.
Miyamoto Musashi, The Complete Book of Five Rings, wyd. i tłum. K. Tokitsu, Boston–London 2010.
Opowieści Okrągłego Stołu, oprac. J. Boulenger, tłum. K. Dolatowska, T. Komendant, wstęp E.D. Żółkiewska, Warszawa 1987.
Perry S., Gwiezdne wojny. Cienie imperium, tłum. J. Kotarski, Warszawa 1996.
Pieśń o Rolandzie, tłum. T. Boy-Żeleński, wstęp Z. Czerny, Warszawa 1981.
Platon, Dialogi, t. 1, tłum. i wstęp W. Witwicki, Kęty 1999.
Undset S., Legendy o królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu, tłum. B. Hłasko, Warszawa 1957.
OBRAZY
Bosch Hieronim, Ogród ziemskich rozkoszy, ok. 1503–1504, Museo Nacional del Prado, Madrid [w:] Flemish & Dutch Painting, ed. by B. Silvia, Bagno a Ripoli–Köln 2010, s. 123.
Bosch Hieronim, Siedem grzechów głównych, ok. 1475–1480, Museo Nacional del Prado, Madrid [w:] Flemish & Dutch Painting, ed. by B. Silvia, Bagno a Ripoli–Köln 2010, s. 114.
Bosch Hieronim, Wóz z sianem, ok. 1500–1502, Museo Nacional del Prado, Madrid [w:] Flemish & Dutch Painting, ed. by B. Silvia, Bagno a Ripoli–Köln 2010, s. 116.
Memling Hans, Sąd ostateczny, ok. 1467–1471, Muzeum Narodowe w Gdańsku [w:] Flemish & Dutch Painting, ed. by B. Silvia, Bagno a Ripoli–Köln 2010, s. 66.
OPRACOWANIA
Aberth J., A Knight at the Movies: Medieval History on Film, New York 2003.
Ackerman D., Historia naturalna miłości, tłum. D. Gostyńska, Warszawa 1997.
Alexandridis A., Die Frauen des römischen Kaiserhauses. Eine Untersuchung ihrer bildlichen Darstellung von Livia bis Iulia Domna, Mainz 2004.
Bauer M., Templariusze. Mity i rzeczywistość, tłum. M. Słabicka, Wrocław 2003.
Bernau A., Bildhauer B., Medieval Film, Manchester 2011.
Biedermann H., Leksykon symboli, tłum. J. Rubinowicz, Warszawa 2001.
Bildhauer B., Filming the Middle Ages, London 2011.
Bogucka M., Gorsza płeć. Kobieta w dziejach Europy od antyku po wiek XXI, Warszawa 2005.
Bylina S., Wyobrażenie piekła w średniowiecznej Polsce (XIV–XV w.), „Polska Sztuka Ludowa. Konteksty” 1986, t. 40, z. 1–2, s. 97–102.
Cirlot J.E., Słownik symboli, tłum. I. Kania, Kraków 2000.
Classical Myth & Culture in the Cinema, ed. by J. Solomon, Oxford 2001.
Classics and Cinema, ed. by M. Winkler, Lewisburg–London–Toronto 1991.
Demurger A., Jakub de Molay. Zmierzch templariuszy, tłum. M. Satora, Toruń 2012.
Elliott A., Remaking the Middle Ages: the Methods of Cinema and History in Portraying the Medieval World, Jefferson 2011.
Film and Fiction reviewing the Middle Ages, ed. by T. Shippey, Cambridge 2002.
Finke L.A., Shichtman M.B., Cinematic Illumination: the Middle Ages on Film, Baltimore 2010.
Głowiński M. i in., Słownik terminów literackich, Wrocław 1998.
Haydock N., Movie Medievalism: the Imaginary Middle Ages, Jefferson 2008.
Henthorne T., Boys to Men: Medievalism and Masculinity in “Star Wars” and “E.T.: The Extra-Terrestrial” [w:] Medieval Hero on Screen: Representations from Beowulf to Buffy, ed. by M.W. Driver, Jefferson 2004, s. 73–93.
Hollywood and History. Costume Design in Film, hrsg. von E. Maeder, Los Angeles–London 1987.
Imperial Projections. Ancient Rome in Modern Popular Culture, ed. by S.R. Joshel, M. Malamud, D.T. McGuire, Baltimore 2001.
Jamilla N., Sword Fighting in the “Star Wars” Universe, Jefferson 2008.
Kuligowski W., Miłość na Zachodzie. Historia antropologiczna, Poznań 2004.
Lindner M., Rom und seine Kaiser im Historienfilm, Frankfurt am Main 2007.
MacMullan T., Elegant Weapons for Civilized Ages: The Jedi and Warrior-Monks throughout History [w:] Star Wars and History, ed. by N.R. Reagin, J. Liedl, Hoboken 2013, s. 67–98.
Medieval Hero on Screen: Representations from Beowulf to Buffy, ed. by M.W. Driver, Jefferson 2004.
Minois G., Historia piekła, tłum. A. Kędzierzawska, B. Szczepańska, Warszawa 1998.
Mittelalter im Film, hrsg. von Ch. Kiening, Berlin 2006.
Morgan G., The Holy Grail: From Antiquity to the Present Day, Harpenden 2015.
Ortega-Arjonilla E., Belén Martínez-López A., Looking for the Lost Paradise: Cultural Diversity, Translation and Film Adaptation in the Contemporary Dissemination of Medieval Culture, Stereotype and Values (Eco, Tolkien, Chrétien de Troyes, Follet and Lucas) [w:] New Medievalisms, ed. by J. Martín-Párraga, J. de Dios Torralbo-Caballero, Cambridge 2015, s. 179–238.
Puchalska A.K., Bushidō. Ethos samurajów od opowieści wojennych do wojny na Pacyfiku, Bydgoszcz 2016.
Shaw S., Samurai Zen, Boston 1999.
Sokolski J., Staropolskie zaświaty. Obraz piekła, czyśćca i nieba w renesansowej i barokowej literaturze polskiej wobec tradycji średniowiecznej, Wrocław 1994.
Solomon J., The Ancient World in Cinema, New Haven–London 2001.
Śpiewakowski A., Samuraje, tłum. K. Okazaki, Warszawa 1989.
Turner A., Historia piekła, tłum. J. Jarniewicz, Gdańsk 1996.
Walker S., Higgs P., Cleopatra of Egypt: From History to Myth, Princeton 2001.
Weisl A.J., The Persistence of Medievalism: Narrative Adventures in Public Discourse, Basingstoke 2003.
Wenzel D., Kleopatra im Film. Eine Königin Ägyptens als Sinnbild für orientalische Kultur, Remscheid 2005.
Wiatrak M., Ideologia kultu samurajskiego miecza. Zarys obrazu w kulturze i społeczeństwie dawnej Japonii, Oświęcim 2013.
PUBLIKACJE DOS TĘPNE W INTERNECIE
Are the Jedi based upon the Samurai? [online], 2014 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://www.forums.obsidian.net/topic/14289-are-the-jedi-based--upon-the-samurai/.
Croft R, Medieval Literature and Star Wars, rozmowę przepr. M. Jung [online], 2014 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://www.youtube.com/watch?v=8PDYdaRa_a4.
Juliwitte, Star Wars Meets Arthuriana: Anakin and Padme [online], 2016 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://clonecorridor.wordpress.com/2016/01/16/star-wars-meets-the-arthuriana-anakin-and-padme/.
Konieczny P, Star Wars and the Middle Ages [online], 2014 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://www./2014/03/star-wars-middle-ages/.
Man J., Sword vs. Lightsaber: How the Samurai Warriors inspired Jedi Knights [online], 2015 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://www.salon.com/2015/12/19/sword_vs_lightsaber_how_the_samurai_warriors_inspired_the_jedi_knights/.
Pahman D, The Jedi Knights Templar [online], 2016 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://www.action.org/pub/commentary/2016/01/13/jedi-knights-templar.
Star Wars/Arthurian Legend Comparison Tale [online], 2013 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://www.angelfire.com/vi/knight_1192/SW/SW_theories/SWAL.html.
Studying Skywalkers: Excalibur and the Lightsaber [online], 2016 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://www.starwars.com/news/studying-skywalkers-excalibur-and-the-lightsaber.
Templariusze. Reguła, tłum. J. Lickiewicz, E. Zabrotowicz [online], 1998–2017 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://www.templariusze.org/index.php?lang=pl&grupa=22&kategoria=64.
Williams W., Love and Star Wars: The Tragedy of Anakin and Padme [online], 2015 [dostęp: 4 maja 2017]. Dostępny w World Wide Web: https://www.thegeekblock.com/455/.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Historia@Teoria są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Historia@Teoria udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych od 2015 roku w Historia@Teoria pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).