Słowa kluczowe
plastyczność
Deutsch
Malabou
autoanaliza
Jak cytować
Abstrakt
Publikowany tekst jest propozycją nowego spojrzenia na teorię Heleny Deutsch, polskiej psychoanalityczki, jednej z najbliższych współpracownic Zygmunta Freuda oraz prekursorki badań nad psychologią kobiet. Wyjście od społeczno-kulturowej historii psychoanalizy umożliwi mi ponowne przyjrzenie się obecności i znaczeniu psychoanalityczek w ruchu freudowskim. W artykule rezygnuję z utartych sposobów ujmowania freudyzmu jako wrogiego emancypacji kobiet, na rzecz badania psychoanalizy w kontekście jej narodzin i funkcjonowania w okresie do wybuchu drugiej wojny światowej. Bardziej niż miejsce Deutsch w długiej tradycji psychoanalizy kobiet, interesuje mnie autorskie i rewelatorskie ujęcie kobiecego podmiotu jako osobowości „jak gdyby" zaproponowane przez polską lekarkę. Dowodzę, że Deutsch wpisywała się nie tylko w tradycję kobiet analityczek, skoncentrowanych głównie na praktyce klinicznej, lecz również — podobnie jak Freud — w swych pracach łączyła refleksję medyczną z literaturą i filozofią. (Re)lektura jej prac w świetle filozofii plastyczności Catherine Malabou stanowi propozycję a zarazem przyczynek do badania teorii Deutsch przez pryzmat kategorii podmiotowości, pamięci i plastyczności.Bibliografia
Andreas-Salomé, Lou. 1983. In der Schule bei Freud. Frankfurt am Main: Ullstein.
Beauvoir, Simone de. 2014. Druga płeć. Tłum. Gabriela Mycielska i Maria Leśniewska. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Badinter, Élisabeth. 1998. Historia miłości macierzyńskiej. Tłum. Krzysztof Choiński. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
Braidotti, Rosi. 2009. Podmioty nomadyczne: Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym. Tłum. Aleksandra Derra. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Chodorow, Nancy J. 1999. „La psychanalyse et les femmes psychanalystes". W Les femmes dans l'histoire de la psychanalyse, red. Sophie de Mijolla- Mellor. Bordeaux-Le-Bouscat: Esprit du Temps.
Deutsch Helena. 1944/1945. The Psychology of Women. New York: Grunne and Stratton.
Deutsch Helena. 2008. Konfrontacja z samą sobą: Epilog. Tłum. Adam Pluszka. Warszawa: Cyklady.
Deutsch, Helena. 2016a. „O homoseksualizmie kobiecym". Tłum. Mateusz Franczak. W Psychoanaliza w Polsce 1909-1946, red. Lena Magnone. Warszawa: Kronos.
Deutsch Helena. 2016b. „Osobowość »jak gdyby«". Tłum. Mateusz Franczak. W Psychoanaliza w Polsce 1909-1946, red. Lena Magnone. Warszawa: Kronos.
Deutsch, Helena. 2016c. „Psychologia kobiet w odniesieniu do funkcji prokreacji". Tłum. Mateusz Franczak. W Psychoanaliza w Polsce 1909-1946, red. Lena Magnone. Warszawa: Kronos.
Ferenczi, Sándor. 1924. Versuch einer Genitaltheorie. Wien–Leipzig: Internationaler Psychoanalytischer Verlag.
Freud, Sigmund i Josef Breuer. 2008. Studia nad histerią. Tłum. Robert Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Freud, Sigmund. 2009a. Pisma społeczne. Tłum. Robert Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Freud, Sigmund. 2009b. Życie seksualne. Tłum. Robert Reszke. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Friedan, Betty. 2012. Mistyka kobiecości. Tłum. Agnieszka Grzybek. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Gilman, Sander L. 1993. Freud, Race, and Gender. Princeton: Princeton University Press.
Gilmore Leigh. 1994. Autobiographics: The Feminist Theory of Women’s Self-Representation. Ithaca –London: Cornell University Press.
Magnone, Lena. 2016a. Emisariusze Freuda: Transfer kulturowy psychoanalizy do polskich sfer inteligenckich przed drugą wojną światową. Kraków: Universitas.
Magnone, Lena 2016b. „Psychoanaliza w Polsce?". W Psychoanaliza w Polsce 1909-1946, red. Lena Magnone. Warszawa: Kronos.
Malabou, Catherine. 1996. L’Avenir de Hegel: Plasticité, temporalité, dialectique. Paris: Libr. Philosophique J. Vrin.
Malabou, Catherine. 2004. Que faire de notre cerveau. Paris: Bayard.
Malabou, Catherine. 2007. Les nouveaux blessés: De Freud à neurologie. Penser le traumatisme contemporains. Paris: PUF.
Malabou, Catherine. 2016a. „Plastyczność a cierpienie mózgowe i psychiczne". Tłum. Mateusz Burzyk. Znak 731. http://www.miesiecznik.znak.com.pl/to-samo-jest-rozne/.
Malabou, Catherine. 2016b. „To samo jest różne‖. Tłum. Piotr Sawczyński. Znak 731. http://www.miesiecznik.znak.com.pl/to-samo-jest-rozne/.
Malabou, Catherine. 2017. Ontologia przypadłości: Esej o plastyczności destrukcyjnej. Tłum. Piotr Skalski. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.
Mitchel, Juliette. 1973. Psychoanalysis and Feminism: Freud, Reich, Laing and Women. New York: Vintage Books.
Mühlleitner, Elke. 1999. „Les femmes et le mouvement psychanalytique à Vienne". W Les femmes dans l'histoire de la psychanalyse, red. Sophie de Mijolla- Mellor. Bordeaux-Le-Bouscat: Esprit du Temps.
Mühlleitner, Elke i Johannes Reichymayr. 1997. „Following Freud in Vienna: The Psychological Wednesday Society and the Viennese Psychoanalytical Society 1902–1938". International Forum of Psychoanalysis 6: 73–102.
Rank, Beata. 2016. „Rola kobiety w ewolucji społeczeństwa". Tłum. Mateusz Franczak. W Psychoanaliza w Polsce 1909-1946, red. Lena Magnone. Warszawa: Kronos.
Schorske, Carl E. 1980. Fin-de-Siècle Vienna: Politics and Culture. New York: Knopf.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.