Słowa kluczowe
dobra wspólne
nowoczesność
historia oddolna
posthumanizm
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł stanowi propozycję filozofii podmiotu politycznego, która uwzględniałaby osiągnięcia dwóch (zwykle niewchodzących ze sobą w dialog) tradycji badawczych. Z jednej strony historii oddolnej, z drugiej – nowego materializmu, zainteresowanego kształtowaniem się wspólnot wielogatunkowych. W kolejnych rozdziałach eseju autorzy pokazują, dlaczego koncepcja motłochu (jako podmiotu wielogatunkowego) może okazać się bardzo dobrym narzędziem, użytecznym zarazem do studiowania historii klas podporządkowanych, jak i do budowania nowej polityki w warunkach kryzysu klimatycznego. Proponowany przez nich kierunek polega na oparciu sprawczości ludzkich i nie-ludzkich zdominowanych na praktykach wielogatunkowego uwspólniania.
Bibliografia
Anderson, Kevin B. 2016. Marx at the Margins: On Nationalism, Ethnicity, and Non-Western Societies. Wydanie drugie poszerzone. Chicago: University of Chicago Press.
Assorodobraj-Kula, Nina. 1966. Początki klasy robotniczej: problem rąk roboczych w przemyśle polskim epoki stanisławowskiej. Wydanie drugie opatrzone posłowiem. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Astarian, Bruno. 2010. „Are slums another planet?” Hic Salta – Communisation. http://www.hicsalta-communisation.com/textes/are-slums-another-planet.
Azoulay, Ariella Aïsha. 2019. Potential History: Unlearning Imperialism. London – New York: Verso.
Blaser, Mario, i Marisol de la Cadena. 2017. „The Uncommons: An Introduction.” Anthropologica 59(2): 185–193. https://doi.org/10.3138/anth.59.2.t01.
Breaugh, Martin. 2016. The Plebeian Experience: A Discontinuous History of Political Freedom. Tłum. Lazer Lederhendler. Przedruk: Columbia
University Press.
Camille, Michael. 1997. „The Image and the Self: Unwriting Late Medieval Bodies.” W Framing Medieval Bodies, red. Sarah Kay. Manchester:
Manchester University Press.
Deleuze, Gilles, i Félix Guattari. 2015. Tysiąc plateau: Kapitalizm i schizofrenia II. Tłum. anonimowy. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana.
Desmedt, Ludovic. 2005. „Money in the ‘Body Politick’: The Analysis of Trade and Circulation in the Writings of Seventeenth-Century Political Arithmeticians.” History of Political Economy 37(1): 79–101. https://doi.org/10.1215/00182702-37-1-79.
Ehrenreich, Barbara. 2007. Dancing in the Streets: A History of Collective Joy. New York: Holt Paperbacks.
Eriksen, Christoffer Basse. 2017. „Circulation of Blood and Money in Leviathan – Hobbes on the Economy of the Body.” W History of
Economic Rationalities: Economic Reasoning as Knowledge and Practice Authority, red. Jakob Bek-Thomsen i in. Dordrecht: Springer.
Esposito, Roberto. 2012. Living Thought: The Origins and Actuality of Italian Philosophy. Tłum. Zakiya Hanafi. Stanford: Stanford University Press.
Federici, Silvia. 2009. Caliban and the Witch: Women, the Body and Primitive Accumulation. New York: Autonomedia.
Federici, Silvia. 2018. Re-Enchanting the World: Feminism and the Politics of the Commons. Wstęp Peter Linebaugh. Oakland, California: PM Press.
Foucault, Michel. 1998. Nadzorować i karać: Narodziny więzienia. Tłum. Tadeusz Komendant. Warszawa: Fundacja Aletheia.
Geremek, Bronisław. 1989. Świat „opery żebraczej”: obraz włóczęgów i nędzarzy w literaturach europejskich XV-XVII wieku. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Gilbert, Scott F., Jan Sapp, Alfred I. Tauber, Handling Editor James D. Thomson, i Associate Editor Stephen C. Stearns. 2012. „A Symbiotic View of Life: We Have Never Been Individuals.” The Quarterly Review of Biology 4(87): 325–341. https://doi.org/10.1086/668166.
Graeber, David. 2018. Dług: pierwsze pięć tysięcy lat. Tłum. Bartosz Kuźniarz. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Graeber, David. 2019. Praca bez sensu: teoria. Tłum. Mikołaj Denderski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Haraway, Donna J. 2016. Staying with the Trouble: Making Kin in the Chthulucene. Durham–London: Duke University Press Books.
Hardt, Michael, i Antonio Negri. 2005a. Imperium. Tłum. Sergiusz Ślusarski i Adam Kołbaniuk. Warszawa: W.A.B.
Hardt, Michael, i Antonio Negri. 2005b. Multitude: War and Democracy in the Age of Empire. New York: Penguin Books.
Hardt, Michael, i Antonio Negri. 2012. Rzecz-pospolita: Poza własność prywatną i dobro publiczne. Tłum. Praktyka Teoretyczna. Kraków:
Korporacja Ha!art.
Harney, Stefano, i Fred Moten. 2013. The Undercommons: Fugitive Planning & Black Study. Wivenhoe – New York – Port Wason: Minor Compositions.
Harvey, William. 1847. „An Anatomical Disquisition on the Motion of Heart and Blood in Animals.” W The Works of William Harvey, red. Robert Willis. London: The Sydenham Society.
Heller-Roazen, Daniel. 2013. Dark Tongues: The Art of Rogues and Riddlers. Brooklyn, New York: Zone Books.
Hill, Christopher. 1991. Change and Continuity in Seventeenth-Century England. New Haven – London: Yale University Press.
Hobbes, Thomas. 1954. Lewiatan, czyli Materia, forma i władza państwa kościelnego i świeckiego. Tłum. Czesław Znamierowski. Warszawa: Państowe Wydawnictwo Naukowe.
Hobbes, Thomas. 1956. Elementy filozofii. T. 2. Tłum. Czesław Znamierowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Hobbes, Thomas. 1994. The Elements of Law, Natural and Politic: Part I: Human Nature; Part II: De Corpore Politico with Three Lives, red. John Charles Addison Gaskin. Oxford – New York: Oxford University Press.
Hobbes, Thomas. 1999. De corpore: Elementorum philosophiae. Sectio prima, red. Karl Schuhmann. Paris: Librairie Philosophique J. Vrin.
Hobsbawm, Eric. 2017. Primitive Rebels. London: Abacus.
Holloway, John. 2010. Crack Capitalism. London: Pluto Press.
Jakonen, Mikko. 2013. Multitude in Motion Re-Readings on the Political Philosophy of Thomas Hobbes. Jyväskylä: University of Jyväskylä.
Johannes, Sarisberiensis. 1909. Policraticus, sive, De nugis curialium et vestigiis philosophorum, red. Clement Charles Julian Webb. Oxonii [Oxford]: E Typographeo Clarendoniano [Clarendon Press].
Kartezjusz. 1958. Medytacje o pierwszej filozofii. Tłum. Kazimierz Ajdukiewicz i Maria Ajdukiewicz. Warszwa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Kuźniarz, Bartosz. 2020. Król liczb: Szkice z metafizyki kapitalizmu.
Warszawa: Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego.
Lazzarato, Maurizio. 2014. Signs and Machines: Capitalism and the Production of Subjectivity. Tłum. Joshua David Jordan. Los Angeles: Semiotext.
Leyk, Aleksandra, i Joanna Wawrzyniak. 2020. Cięcia: Mówiona historia transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Linebaugh, Peter. 2006. The London Hanged: Crime and Civil Society in the Eighteenth Century. London: Verso.
Linebaugh, Peter. 2009. The Magna Carta Manifesto: Liberties and Commons for All. Berkeley: Berkeley University of California Press.
Linebaugh, Peter, i Marcus Buford Rediker. 2000. The Many-Headed Hydra: Sailors, Slaves, Commoners, and the Hidden History of the
Revolutionary Atlantic. Boston: Beacon Press.
Lordon, Frédéric. 2012. Kapitalizm, niewola i pragnienie: Marks i Spinoza. Tłum. Magdalena Kowalska i Michał Kozłowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Lucchese, Filippo Del. 2009. Conflict, Power, and Multitude in Machiavelli and Spinoza: Tumult and Indignation. London – New York: Continuum International Publishing Group.
Łepkowski, Tadeusz. 1964. Haiti: początki państwa i narodu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Malebranche, Nicolas de. 2003. Dialogi o metafizyce i religii; Dialogi o śmierci. Tłum. Piotr Rak. Kęty: Antyk.
Marder, Michael. 2016. The Chernobyl Herbarium: Fragments of an Exploded Consciousness. London: Open Humanities Press.
Margulis, Lynn. 2000. Symbiotyczna planeta. Tłum. Marcin Ryszkiewicz. Warszawa: CiS.
Margulis, Lynn. 2017. „Symbiogenesis and Symbionticism.” W Symbiosis as a Source of Evolutionary Innovation: Speciation and Morphogenesis,
red. Lynn Margulis i René Fester. Cambridge–London: MIT Press.
Marks, Karol. 1968a. „Osiemnasty brumaire’a Ludwika Bonaparte.” Tłum. nieznany. W Fryderyk Engels i Karol Marks. Dzieła. T. 8, red. Maria Bilewicz, 121–233. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1968b. „Kapitał: krytyka ekonomii politycznej.” W Fryderyk Engels i Karol Marks. Dzieła. T. 23. Warszawa: Książka i Wiedza.
McFall-Ngai, Margaret. 2017. „Noticing Microbial Worlds: The Postmodern Synthesis in Biology.” W Arts of Living on a Damaged Planet: Ghosts and Monsters of the Anthropocene, red. Anna Lowenhaupt Tsing, Nils Bubandt, Elaine Gan i Heather Anne Swanson. Minneapolis: University of Minnesota Press.
McNally, David. 2012. Monsters of the Market: Zombies, Vampires and Global Capitalism. Chicago: Haymarket Books.
Merchant, Carolyn. 1990. The Death of Nature: Women, Ecology, and the Scientific Revolution. New York: Harper & Row.
Mies, Maria. 2014. Patriarchy and Accumulation on a World Scale: Women in the International Division of Labour. London: Zed Books.
Moll, Łukasz. 2020. „Gleaning on the Shores of Politics: Commoning as the New Philosophy of Praxis.” Praktyka Teoretyczna 36(2): 35‒66. https://doi.org/10.14746/prt2020.2.3.
Pacewicz, Krzysztof. 2017. Fluks: Wspólnota płynów ustrojowych. Warszawa: Fundacja na Rzecz Myślenia im. Barbary Skargi Państwowe i Wydawnictwo Naukowe.
Papadopoulos, Dimitris, Niamh Stephenson, i Vassilis Tsianos. 2008. Escape Routes: Control and Subversion in the Twenty-First Century. London ‒ Ann Arbor: Pluto Press.
Paravicini-Bagliani, Agostino. 2000. The Pope’s Body. Chicago: University of Chicago Press.
Pospiszyl, Michał. 2018. „«Państwo jest jak zwierzę». Galen i średniowieczna biologia polityczna.” Klio 46(3): 9–36. http://dx.doi.org/10.1277/KLIO.2018.031.
Rakowski, Tomasz. 2009. Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy: etnografia człowieka zdegradowanego. Gdańsk: Wydawnictwo Słowo/obraz Terytoria.
Sakai, J. 2017. The Dangerous Class and Revolutionary Theory: Thoughts on the Making of the Lumpen/Proletariat. Montreal: Kersplebedeb.
Scott, James C. 1987. Weapons of the Weak: Everyday Forms of Peasant Resistance. New Haven: Yale University Press.
Scott, James C. 1999. Seeing like a State: How Certain Schemes to Improve the Human Condition Have Failed. New Haven: Yale University Press.
Scott, James C. 2010. The Art of Not Being Governed: An Anarchist History of Upland Southeast Asia. New Haven ‒ London: Yale University
Press.
Shah, Sonia. 2019. Epidemia: Od dżumy, przez HIV, po ebolę. Tłum. Małgorzata Rost. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Shell, Jacob. 2015. Transportation and Revolt: Pigeons, Mules, Canals, and the Vanishing Geographies of Subversive Mobility. Massachusetts: MIT Press.
Shiva, Vandana. 2020. Reclaiming the Commons: Biodiversity, Traditional Knowledge, and the Rights of Mother Earth. Santa Fe: Synergetic Press.
Theweleit, Klaus. 2015. Męskie fantazje. Tłum. Michał Herrer i Mateusz Falkowski. Przekł. przejrz. Arkadiusz Żychliński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Thompson, Edward Palmer. 1967. „Time, Work-Discipline, and Industrial Capitalism.” Past & Present 38: 56‒97.
Thompson, Edward Palmer. 2013. The Making of the English Working Class. London: Penguin.
Tomkins, Alannah. 2009. The Poor in England 1700–1850: An Economy of Makeshifts, red. Steven King. Manchester: Manchester University Press.
Tsing, Anna. 2015. The Mushroom at the End of the World: On the Possibility of Life in Capitalist Ruins. Princeton: Princeton University Press.
Tsing, Anna. 2018. „Krnąbrne krawędzie: grzyby jako gatunki towarzyszące.” Tłum. Monika Rogowska-Stangret. W Feministyczne nowe materializmy: usytuowane kartografie, red. Olga Cielemęcka i Monika Rogowska-Stangret. Lublin: e-naukowiec.
Virno, Paolo. 2004. A Grammar of the Multitude: For an Analysis of Contemporary Forms of Life. Tłum. Isabella Bertoletti, James Cascaito i Andrea Casson. Cambridge–London: Semiotext(e).
Wynter, Sylvia. 2003. „Unsettling the Coloniality of Being/Power/Truth/Freedom: Towards the Human, After Man, Its Overrepresentation– An Argument.” The New Centennial Review 3(3): 257–337. https://doi.org/10.1353/ncr.2004.0015.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.