Słowa kluczowe
chłopstwo
Imperium Rosyjskie
inteligencja
prawosławne ikony
przysięga
sprawczość podporządkowanych
studia sekularne
teologia polityczna
Jak cytować
Abstrakt
Ten dwuczęściowy, interdyscyplinarny artykuł przygląda się autobiograficznej relacji gruzińskiego socjaldemokraty Grigola Uratadze, opisującej przysięgę chłopów Gurii w 1902 roku. Przysięga ta rozpoczęła rebelię w carskiej Gruzji, kulminującą w 1905 w samorządnej chłopskiej „republice Gurii”. Studium to ma na celu historyczno-antropologiczne badanie asymetrii w aliansie zawiązanym przez chłopów i rewolucyjną inteligencję oraz napięć jakie wywołała owa przysięga między chłopami a przedstawicielami carskiej władzy. Próbując odsłonić ślady chłopskiej polityki w relacji do różnych hegemonicznych sił na modernizującym się imperialnym pograniczu, artykuł zachęca czytelnika do ponownego rozważenia założeń na temat historycznej sprawczości, językowych uwarunkowań podmiotowości i relacji pomiędzy polityką a materialnym i zwyczajowym wymiarem religijności. Ostatecznym celem jest wypracowanie lektury praktyk typowych dla chłopskiej polityki w Republice Gurii z perspektywy podporządkowanych. Pierwsza część artykułu rozpoczyna się analizą pod włos narracji pozostawionej przez Uratadze na temat przysięgi z 1902 roku. Druga część artykułu poświęcona jest relacji Uratadze na temat następstw przysięgi oraz konfliktów i rozbieżnych interpretacji, jakie wywołała pomiędzy chłopami, inteligencją i carską administracją.
Bibliografia
"1857. Svod zakonov Rossiiskoi Imperii, poveleniem Gosudarya Imperatora Nikolaya Pervago sostavlenny", vol 1. Sankt Peterburg: Izd. Kantselyarii E. I. V.
"1884. Akty, sobrannye Kavkazskoi arkheograficheskoi komissyei", vol. IX.I. Tiflis: Tipografia kantselyarii glavnonachalstvuyushchago grazhdanskoyu chastyu na Kavkaze.
"1893. Svod statisticheskikh dannykh o naselenii Zakavkazskago kraya, izvlechennykh iz posemeinykh spiskov 1886 g." Tiflis: Tipografia I. Martirosiantsa.
"1894. “Mushaobis aghkvetha Bozardjiantsis tambaqos qarkhanashi.” Iveria 172 (12 August): 2.
"1900. Otchet popechitelya kavkazskago uchebnago okruga o sostoyanii uchebnykh zavedenii za 1899 god." Edited by. K. Janovsky. Tiflis: Tipografia kants. Glavnonach. gr. ch. na Kavkaze.
"1925. “Saqarthvelos revolutsionuri modzraoba mthavrobis dakhasiathebis tanakhmad” Revoliutsiis Matiane 3: 115‒51.
"1940. “Krestyanskoe dvizhenie v zapadnom Zakavkazii v 1902‒1905 g.” Krasny Arkhiv 99 (2): 90‒126.
Agamben, Giorgio. 2011. “The Sacrament of Language: An Archeology of the Oath.” In The Omnibus Homo Sacer. Translated by Adam Kotsko. Stanford: Stanford University Press.
Amin, Shahid. 1995. Event, Metaphor, Memory: Chauri Chaura, 1922‒1992. Delhi: Oxford University Press.
Asad, Talal. 1993. Genealogies of Religion: Discipline and Reasons of Power in Christianity and Islam. Baltimore: The Johns Hopkins University Press.
Asad, Talal. 2003. Formations of the Secular: Christianity, Islam, Modernity. Stanford: Stanford University Press.
Bendianishvili, Alexandre. 1970. “Soplis sazogadoebrivi mmarthvelobis shemogheba. Sasamarthlo da saqalaqo repormebi.” In Saqarthvelos Istoriis Narkvevebi, vol. 5, edited by Irakli Antelava. Tbilisi: Sabchotha Saqarthvelo.
Burbank, Jane. 2006. “An Imperial Rights Regime: Law and Citizenship in the Russian Empire.” Kritika: Explorations in Russian and Eurasian History 7(3): 397‒431.
Chatterjee, Partha. 1988. “More on Modes of Power and the Peasantry.” In Selected Subaltern Studies, edited by Gayatri Chakravorty Spivak and Ranajit Guha. New York‒Oxford: Oxford University Press.
Church, Kenneth. 2001. “From Dynastic Principality to Imperial District: The Incorporation of Guria into the Russian Empire to 1856.” PhD dissertation in history, University of Michigan.
Davitashvili, Giorgi, and Otar Zoidze. 1991. “Savele-ethnografiuli eqspeditsiis angarishi (imeteri, lechkhumi, guria, achara, 1989.” Qarthuli Chveulebithi Samarthali Metsniereba.
Edelman, Robert. 1987. Proletarian Peasants: The Revolution of 1905 in Russia’s Southwest. Ithaca‒London: Cornell University Press.
Gramsci, Antonio. 1971. Selections from the Prison Notebooks, edited and translated by Quentin Hoare and Geoffrey Nowell Smith. New York: International Publishers.
Guha, Ranajit. 1999. Elementary Aspects of Peasant Insurgency in Colonial India. Durham‒London: Duke University Press.
Guha, Ranajit. 1988. “The Prose of Counter-Insurgency.” In Selected Subaltern Studies, edited by Gayatri Chakravorty Spivak and Ranajit Guha. New York‒Oxford: Oxford University Press.
Haimson, Leopold H. 1968. Preface to “My Life” by Noe Jordania: Edition translated from Georgian to Russian by Ina Jordania. Accessed September 17, 2020. https://firstrepublicofgeorgia.wordpress.com/2013/06/27/georgian-social-democracy-by-leopold-h-haimson/.
Haimson, Leopold H. 1955. The Russian Marxists and the Origins of Bolshevism. Cambridge: Harvard University Press.
Hobsbawm, Eric J. 1971. Primitive Rebels: Studies in Archaic Forms of Social Movement in the 19th and 20th Centuries. Manchester: Manchester University Press.
Jersild, Austin. 2002. Orientalism and Empire: North Caucasus Mountain Peoples and the Georgian Frontier, 1845‒1917. Montreal‒Kingston: McGill-Queen’s University Press.
Jones, Stephen F. 1989. “Marxism and Peasant Revolt in the Russian Empire: The Case of the Gurian Republic.” The Slavonic and East European Review 67(3): 403‒34.
Jones, Stephen F. 2005. Socialism in Georgian Colors: The European Road to Social Democracy, 1883‒1917. Cambridge‒London: Harvard University Press.
Jorbenadze, S. 1897. “Selo Nigoiti.” In Sbornik materialov dlya opisaniya mestnotey i plemen Kavkaza. Vypusk 22. Tiflis: Tipografia Kantselyarii Glav. grazh. chastyu na Kavkaze. Part II, 239‒47.
Kavshiris Komiteti. 1904. Glekhta Modzraoba Guriashi. Stamba Kavshirisa.
Keane, Webb. 2007. Christian Moderns: Freedom and Fetish in the Mission Encounter. Berkeley: University of California Press.
Kenna, Margaret E. 1985. “Icons in Theory and Practice: An Orthodox Christian Example.” History of Religions 24(4): 345‒68.
Khundadze, Simon. 1932. “Redaqtoris shenishvnebi.” In Thkhzulebata sruli krebuli: Mothkhrobebi, 1888‒1891, vol 1, edited by Egnate Ninoshvili. Tbilisi: Federatsia.
Kikvidze, Abel. 1972. “Sakhalkho revolutsiuri aghmavloba 1901‒1904 tslebshi.” Saqarthvelos Istoriis Narkvevebi 6. Edited by Akaki Surguladze. Tbilisi: Sabchotha Saqarthvelo.
Lee, Eric. 2017. The Experiment: Georgia’s Forgotten Revolution, 1918‒1921. London: Zed Books.
Althusser, Louis, et al. 2015. Reading Capital. Translated by Ben Brewster and David Fernbach. London‒New York: Verso Books.
Makharadze, Irakli. 2020. Guriis respublika: Guriis glekhta modzraoba 1902‒1906 tslebshi. Tbilisi: Azri.
Manning, Paul. 2012. Strangers in a Strange Land: Occidentalist Publics and Orientalist Geographies in Nineteenth-Century Georgian Imaginaries. Boston: Academic Studies Press.
Manning, Paul, and Anne Meneley. 2008. “Material Objects in Cosmological Worlds: An Introduction.” Ethnos: Journal of Anthropology 73(3): 285‒302.
Nadareishvili, Giorgi. 1997. “Feodaluri khanis qarthuli istoriul-iuridiuli sabuthebis ori klauzulis shesakheb.” Mnatobi 164‒9.
Nadareishvili, Giorgi. 1963. Pitsi, Rogorts Mtitsebulba, Qarthuli Samarthlis Tsignebis Mikhedvith. Tbilisi: Saqarthvelos SSR Metsnierebatha Akademia.
Prodi, Paolo. 1992. Il sacramento del potere. Il giuramento politico nella storia costituzionale dell’Occidente. Bologna: Il Mulino.
Sadleir, William Tyson. 2020. “Georgian Land, Russian Justice: The Operation of the Justice of the Peace Court in Western Georgia.” Paper presented at the 2020 Association for Slavic, East European, and Eurasian Studies (ASEEES) Convention, November 5, 2020.
Shanin, Teodor. 1986. Russia, 1905‒1907: Revolution as a Moment of Truth: The Roots of Otherness: Russia’s Turn. Vol. 2. London: Macmillan.
Sommerstein, Alan H., and Isabelle C. Torrance. 2014. Oaths and Swearing in Ancient Greece. Göttingen: De Gruyter.
Steinmetz, George. 1992. “Reflections on the Role of Social Narratives in Working-Class Formation: Narrative Theory inthe Social Sciences.” Social Science History 16(3): 489‒516.
Suny, Ronald Grigor. 1994. The Making of the Georgian Nation. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press.
Suny, Ronald Grigor. 2020. Stalin: Passage to Revolution. Princeton‒Oxford: Princeton University Press.
Taylor, Charles. 2007. A Secular Age. Cambridge, Mass.‒London: Harvard University Press.
Thompson, E.P. 1993. Customs in Common. London: Penguin Books.
Uratadze, Grigol. 1933. “Napitsvara.” Brdzolis Khma (February): 3.
Uratadze, Grigol. 1968. Vospominanya gruzinskogo sotsial-demokrata. Stanford: Stanford University Press.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.