Słowa kluczowe
iPhone
obwód kultury
Foxconn
Jak cytować
Abstrakt
Tekst kwestionuje binarny podział na pracę materialną i niematerialną w epoce informacji. W zamian proponujemy model „obwodów pracy” – holistyczną perspektywę, która ułatwia połączenie różnorodnych pojęć i tradycji w studiach nad pracą i ICT (technologie informacyjne i komunikacyjne). Posiłkując się teorią „obwodu kultury” Du Gaya i jego współpracowników, argumentujemy, że stosowane powszechnie perspektywy powinny zostać poddane syntezie i aktualizacji, by oddać fundamentalne przemiany, jakim współcześnie podlega praca, jak również wskazać na najpoważniejsze problemy z tym związane. Dla tych wszystkich procesów iPhone jest naszym zdaniem zjawiskiem emblematycznym. Z jednej strony w skład naszego modelu wchodzą formalne obwody, w ramach których hierarchiczna dominacja narzucana jest pracującemu ciału przez kapitał. Z drugiej strony zaś obejmuje on nieformalne obwody, w ramach których stosunki definiowane są zarówno przez ucieleśnione praktyki, jak i społeczny i komunikacyjny kapitał. Obwody formalny i nieformalny wchodzą ze sobą w spięcia w kontekście obwodów przetrwania i pracozabawy, co oznacza, że każdy z tych obwodów może wchłonąć produktywną energię wytworzoną przez każdy z nich. W niniejszym artykule przywołujemy przykład Foxconna, największego wytwórcy sprzętu elektronicznego na świecie, który produkuje także iPhone’a. Służy to zilustrowaniu użyteczności proponowanego przez nas modelu „obwodów pracy”. Podsumowując artykuł, poddajemy dyskusji szersze konsekwencje i kwestie istotne z perspektywy dalszych badań.
Bibliografia
Allison, Anne. 1994. Nightwork: Sexuality, Pleasure, and Corporate Masculinity in a Tokyo Hostess Club. Chicago: University of Chicago Press.
Andrejevic, Mark. 2008. „Watching Television without Pity: The Productivity of Online Fans.” Television & New Media 9(1).
Andrijasevic, Rutvica, Devi Sacchetto i Nuran Gÿlen. 2013. „The Fox at Europe’s Door: Foxconn in Turkey.” Open Democracy.
Arvidsson, Adam i Elanor Colleoni. 2012. „Value in Informational Capitalism and on the Internet.” The Information Society 28(3).
Barboza, David. 2008. „In Many Chinese Factories, Loss of Fingers and Low Pay.” New York Times. http://www.nytimes.com/2008/01/05/business/worldbusiness/05sweatshop.html?pagewanted=all&_r=0
Barbrook, Richard. 1997. „The Digital Economy.” Nettime.org. http://www.nettime.org/Lists-Archives/nettime-l-9706/msg00143.html
Beech, Hannah i Chengcheng Jiang. 2012. „The Cult of Apple in China.” Time, 2 lipca.
Belk, Russell W. i Gÿlnur Tumbat. 2005. „The Cult of Macintosh.” Consumption, Markets & Culture 8(3).
Benkler, Yochai i Helen Nissenbaum. 2006. „Commons-Based Peer Production and Virtue.” Journal of Political Philosophy 14(4).
Boltanski, Luc i Eve Chiapello. 2005. The New Spirit of Capitalism. London–New York: Verso.
Brouillette, Sarah. 2009. „Creative Labor.” Mediations 24 (2).
Browning, E.S., Steven Russolillo i Jessica Vascellaro. 2012. „Apple Now Biggest-Ever U.S. Company.” Wall Street Journal. http://online.wsj.com/news/articles/SB10000872396390443855804577601773524745182
Castells, Manuel. 2009. Koniec tysiąclecia. Tłum. Sebastian Szymański i Janusz Stawiński. Warszawa: PWN.
Chan, Jenny i Ngai Pun. 2010. „Suicide as Protest for the New Generation of Chinese Migrant Workers: Foxconn, Global Capital, and the State.” The Asian Pacific Journal: Japan Focus. http://www.japanfocus.org/-Ngai-Pun/3408
Cooper, Melinda i Catherine Waldby. 2014. Clinical Labor: Tissue Donors and Research Subjects in the Global Bioeconomy. Durham: Duke University Press.
Coyle, Diane. 1998. The Weightless World: Strategies for Managing the Digital Economy. Cambridge, MA: The MIT Press.
Crawford, Kate. 2012. „Four Ways of Listening with an iPhone.” W Studying Mobile Media: Cultural Technologies, Mobile Communication, and the iPhone, red. Larissa Hjorth, Jean Burgess i Ingrid Richardson. London: Routledge.
Deuze, Mark. 2007. Media Work. Cambridge, UK: Polity.
DiMaggio, Paul i Bart Bonikowski. 2008. „Make Money Surfing the Web: The Impact of Internet Use on the Earnings of U.S. Workers.” American Sociological Review 73(2).
Dredge, Stuart. 2011. „Apple Bans Satirical IPhone Game Phone Story from Its App Store.” The Guardian. http://www.guardian.co.uk/technology/appsblog/2011/sep/14/apple-phone-story-rejection
Du Gay, Paul, Stuart Hall, Linda James, Hugh Mackay i Keith Negus. 1997. Doing Cultural Studies: The Story of the Sony Walkman. London: Sage.
Dyer-Witheford, Nick. 1999. Cyber-Marx: Cycles and Circuits of Struggle in High-Technology Capitalism. Urbana–Chicago: University of Illinois Press.
Farrell, Michael B. 2009. „One Billion IPhone Apps Downloaded. But How Many are Worth It?” The Christian Science Monitor. http://www.csmonitor.com/Innovation/Tech-Culture/2009/0423/one-billion-iphone-apps-but-how-many-are-worth-downloading
Fish, Adam i Ramesh Srinivasan. 2012. „Digital Labor is the New Killer App.” New Media & Society 14(1).
Florida, Richard. 2010. Narodziny klasy kreatywnej. Tłum. Tomasz Krzyżanowski i Michał Penkala. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Fortunati, Leopoldina. 2007. „Immaterial Labor and Its Machinization.” Ephemera: Theory & Politics Organization 7(1).
Federici, Silvia. 2012. Revolution at Point Zero: Housework, Reproduction, and Feminist Struggle. Oakland: PM Press.
Freeman, Richard B. 2002. „The Labour Market in the New Information Economy.” Oxford Review of Economic Policy 18(3).
Fuchs, Christian. 2010. „Labor in Informational Capitalism and on the Internet.” The Information Society 26(3).
Gregg, Melissa. 2011. Work’s Intimacy. Cambridge, UK: Polity.
Gregg, Melissa i Carl DiSalvo. 2013. „The Trouble With White Hats.” The New Inquiry. http://thenewinquiry.com/essays/the-trouble-with-white-hats/
Hakim, Catherine. 2010. „Erotic Capital.” European Sociological Review 26(5).
Hardt, Michael i Antonio Negri. 2005. Imperium. Tłum. Adam Kołbaniuk i Sergiusz Ślusarski Warszawa: WAB.
Hardt, Michael i Antonio Negri. 2004. Multitude. New York: Penguin Press.
Heeks, Richard. 2008. „Current Analysis and Future Research Agenda on »Gold Farming«: Real-World Production in Developing Countries for the Virtual Economies of Online Games.” Development Informatics Working Paper Series (32). Manchester: Institute for Development Policy and Management. http://www.sed.manchester.ac.uk/idpm/dig
Hjorth, Larissa, Jean Burgess i Ingrid Richardson (red.). 2012. Studying Mobile Media: Cultural Technologies, Mobile Communication, and the iPhone. London: Routledge.
Ho, Josephine. 2010. „ShanZhai: Economic/Cultural Production through the Cracks of Globalization. Plenary Presentation.” ACS Crossroads: 2010 Cultural Studies Conference, Hong Kong, 17–21 czerwca.
Hochschild, Arlie Russell. 2009. Zarządzanie emocjami: Komercjalizacja ludzkich uczuć. Tłum. Jacek Konieczny. Warszawa: PWN.
Hong, Yu. 2010. „Will Chinese ICT Workers Unite? New Signs of Change in the Aftermath of the Global Economic Crisis.” Work, Organization, Labor and Globalization 4(2).
Huws, Ursula. 2003. The Making of a Cybertariat: Virtual Work in a Real World. London: The Merlin Press.
Illouz, Eva. 2007. „The Rise of Homo Sentimentalis.” W Cold Intimacies: The Making of Emotional Capitalism. London: Polity Press.
Irani, Lilly. 2013. „The Cultural Work of Microwork.” New Media and Society (Preprint). DOI: 10.1177/1461444813511926.
Jenkins, Henry. 2006. Convergence Culture: Where Old and New Media Collide. New York: NYU Press.
Johnson, Richard. 1986. „What Is Cultural Studies Anyway?” Social Text 16: 38–80.
Kaiman, Jonathan. 2014. „Strike Spreads at Chinese Supplier to Adidas and Nike.” The Guardian. http://www.theguardian.com/world/2014/apr/22/strike-spreads-chinese-supplier-adidas-nike-yeu-yuen-factory-jiangxi-guangdong
Kÿcklich, Julian. 2005. „Precarious Playbor: Modders and the Digital Games Industry.” The Fibreculture Journal 5. http://www.journal.fibreculture.org/issue5/kucklich.html
Langman, Lauren. 2005. „From Virtual Public Spheres to Global Justice: A Critical Theory of Internetworked Social Movements.” Sociological Theory 23(1).
Lazzarato, Maurizio. 2010. „Praca niematerialna.” Tłum. Łukasz Biskupski. W Robotnicy opuszczają miejsca pracy, red. Joanna Sokołowska. Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi.
Lobato, Ramon, Julian Thomas i Dan Hunter. 2011. „Histories of User-Generated Content: Between Formal and Informal Media Economies.” International Journal of Communication 5.
Markoff, John. 2012. „Skilled Work, Without the Worker.” The New York Times. http://www.nytimes.com/2012/08/19/business/new-wave-of-adept-robots-is-changing-global-industry.html?pagewanted=all
Marks, Karol. 1986. Zarys krytyki ekonomii politycznej. Tłum. Zygmunt Jan Wyrozembski. Warszawa: Książka i Wiedza.
Mayer, Vicki. 2011. Below the Line: Producers and Production Studies in the New Television Economy. Durham, NC: Duke University Press.
Mayer-Ahuja, Nicole i Harald Wolf. 2007. „Beyond the Hype: Working in the German Internet Industry.” Critical Sociology 33(1/2).
Maxwell, Richard i Toby Miller. 2012. Greening the Media. New York: Oxford University Press.
McKerner, Catherine i Vincent Mosco (red.). 2006. „Special issue on the laboring of communication.” Canadian Journal of Communication 31(3).
McRobbie, Angela. 2010. „Reflections on Feminism, Immaterial Labour and the Post-Fordist Regime.” New Formations 70: 60–76.
Mook, Laurie, Femida Handy i Jack Quarter. 2007. „Reporting Volunteer Labor at the Organizational Level: A Study of Canadian Nonprofits.” Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations 18 (1).
Morini, Cristina. 2007. „The Feminization of Labour in Cognitive Capitalism.” Feminist Review 87.
Mosco, Vincent. 2004. The Digital Sublime: Myth, Power, and Cyberspace. Cambridge, MA: MIT Press.
Mosco, Vincent i Catherine McKercher. 2009. The Laboring of Communication: Will Knowledge Workers of the World Unite? Lanham, MD: Lexington Books.
Mozur, Paul. 2012. „Foxconn Factory in China Used 14-year-old Workers.” The Wall Street Journal. http://online.wsj.com/news/articles/SB20000872396390443675404578060422448515346
Mozur, Paul. 2012. „Factory Riot Spotlights Breaking Point in China.” The Wall Street Journal. http://live.wsj.com/video/factory-riot-spotlights-breaking-point-in-china/C1A831DB-6D09-4431-888A-6524B2BEE2C0.html.
Negroponte, Nicholas.1996. Being Digital. New York: Vintage.
Neff, Gina, Elisabeth Wissinger i Sharon Zukin. 2005. „Entrepreneurial Labor among Cultural Producers: »Cool« Jobs in »Hot« Industries.” Social Semiotics 15(3).
Oakley, Ann. 1974. The Sociology of Housework. London: Martin Robertson.
Oxford English Dictionary. 1989. Wyd. 2. T. 3. Oxford: Clarendon Press.
Paasonen, Susanna. 2010. „Labors of Love: Netporn, Web 2.0 and the Meanings of Amateurism.” New Media & Society 12(8).
Pun, Ngai, Lu Huilin, Guo Yuhua i Yuan Shen, 2013. Niewolnicy Apple’a. Wyzysk i opór w chińskich fabrykach Foxconna. Tłum. Magdalena Walulik. Poznań: Oficyna Wydalnicza Bractwa Trojka.
Qiu, Jack Linchuan. 2009. Working-Class Network Society. Cambridge, MA: MIT Press.
Qiu, Jack Linchuan. 2010. „Network Labor and Non-Elite Knowledge Workers in China.” Work, Organization, Labor & Globalization 4(2).
Qiu, Jack Linchuan. 2012. „Network Labor: Beyond the Shadow of Foxconn.” W Studying Mobile Media: Cultural Technologies, Mobile Communication, and the iPhone, red. Larissa Hjorth, Jean Burgess i Ingrid Richardson. London: Routledge.
Ray, T. 2012. „Cook’s Earnings Day: The iPhone is the Apple story.” Barron’s Online. http://online.barrons.com/news/articles/SB50001424052748704895604577178941793216900
Ross, Andrew. 2006. Fast Boat to China: Corporate Flight and the Consequences of Free Trade. New York: Pantheon Books.
SACOM (Students and Scholars Against Corporate Misbehavior). 2010. „Workers as Machines: Military Management in Foxcon.” http://sacom.hk/wp-content/uploads/2010/11/report-on-foxconn-workers-as-machines_sacom.pdf
SACOM (Students and Scholars Against Corporate Misbehavior). 2011. „Foxconn and Apple Fail to Fulfill Promises: Predicaments of Workers after the Suicides.” http://sacom.hk/wp-content/uploads/2011/05/2011-05-06_foxconn-and-apple-fail-to-fulfill-promises1.pdf
Sandoval, Marisol. 2013. „Foxconned Labor as the Dark Side of the Information Age: Working Conditions at Apple’s Contract Manufacturers in China.” TripleC – Communication, Capitalism & Critique 11(2). http://www.triple-c.at
Sassen, Saskia. 2004. Global Cities and Survival Circuits. In Global Woman, red. Barbara Ehrenreich i Arlie Russell Hochschild. New York: Holt Paperbacks.
Sassen, Saskia. 2007. Globalizacja: Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy. Tłum. Joanna Tegnerowicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Sassen, Saskia. 2008. „Global Cities and Survival Circuits.” W Globalization: The Transformation of Social Worlds, red. D. Stanley Eitzen i Maxine Baca Zinn. Wyd. 2. Florence, KY: Wadsworth Publishing.
Schiller, Dan. 2005. „Poles of Market Growth? Open Questions about China, Information and the World Economy.” Global Media and Communication 1(1).
Sennett, Richard. 2006. Korozja charakteru: Osobiste konsekwencje pracy w nowym kapitalizmie. Tłum. Jan Dzierzgowski i Łukasz Mikołajewski. Warszawa: MUZA.
Suhr, H.C. 2009. „Underpinning the Paradoxes in the Artistic Fields of MySpace: The Problematization of Values and Popularity in Convergence Culture.” New Media & Society 11(1/2).
Tatarchevskiy, Tatiana. 2011. „The Popular Culture of Internet Activism.” New Media & Society 13(2).
Terranova, Tiziana. 2000. „Free Labor: Producing Culture for the Digital Economy.” Social Text 18(2).
Turner, Fred. 2004. From Counterculture to Cyberculture. Chicago, IL: University of Chicago Press.
Wajcman, Judy. 2008. „Life in the Fast Lane?: Towards a Sociology of Technology and Time.” British Journal of Sociology 59(1).
Wallis, Cara i Jack Linchuan Qiu. 2012. „Shanzhaiji and the Transformation of the Local Mediascape in Shenzhen.” W Mapping Media in China: Region, Province, Locality, red. Wanning Sun i Je Chio. London: Routledge.
Webster, Nick. 2006. „Welcome to iPod City: The Robot’ Workers on 15-hour Days.” The Mirror. http://app.vlex.com/#/vid/welcome-ipod-robot-workers-15-hour-71021814
Xiang, Biao. 2007. Global „Body Shopping”: An Indian Labor System in the Information Technology Industry. Princeton, NJ: Princeton University Press.
Zhao, Yuezhi i Rob Duffy. 2007. „Short-Circuited?: The Communication of Labor Struggles in China.” W Knowledge Workers in the Information Society, red. Catherine McKercher i Vincent Mosco. Lanham, MD: Lexington Books.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.