Słowa kluczowe
praca produkcyjna i nieprodukcyjna
praca akademicka
szkolnictwo wyższe
Marks
Jak cytować
Abstrakt
W niniejszym tekście punkt wyjścia stanowi niewystarczalność teorii wywłaszczenia do analizy trwałej relacji między kapitałem wydawniczym i pracą akademicką, wobec czego koniecznością jest rozwinięcie Marksowskiej teorii pracy produkcyjnej i nieprodukcyjnej w polu nauki i szkolnictwa wyższego. W tym celu zaproponowano postoperaistyczne spojrzenie na pracę produkcyjną, które umożliwia analizę zjawiska współczesnego podporządkowania pracy akademickiej kapitałowi, jak również prowadzony względem niego opór. Istotę tego podejścia najłatwiej określić poprzez ekspozycję dwustronnej perspektywy na Marksowskie kategorie z zakresu krytyki ekonomii politycznej. Została ona tu wykorzystana do przybliżenia koncepcji bezpośrednio produkcyjnej pracy akademickiej, jak również wskazania na jej wyraźne ograniczenia, w kolejnym zaś kroku do prezentacji systemowego ujęcia produkcyjności pracy akademickiej. Tylko w ten sposób bowiem można postawić kwestię prawdziwie produkcyjnej pracy akademickiej w sensie Marksowskim oraz blokad stojących na drodze do jej pełnej realizacji, z których kluczową jest niezakłócone funkcjonowanie kapitalistycznej miary w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego.Bibliografia
Beverungen, Armin, Steffen Böhm i Christopher Land. 2012. „The Poverty of Journal Publishing.” Organization 19(6): 929–938.
Blackmore, Paul, Kandiko, Camille B. 2011. „Motivation in academic life: a prestige economy.” Research in Post-Compulsory Education 16(4): 399–411.
Bourdieu, Pierre. 1984. Homo Academicus. Tłum. Peter Collier. Stanford: Stanford University Press.
Böhm, Steffen i Land, Chris. 2009. „No measure for culture? Value in the new economy.” Capital & Class 33(1): 75–98.
Braverman, Henry. 1998. Labor and Monopoly Capital. The Degradation of Work in the Twentieth Century. New York: Monthly Review Press.
Caffentzis, George. 2005. „ Immeasurable Value? An Essay on Marx’s Legacy.” The Commoner 10: 87–114.
Cámara Izquierdo, Sergio. 2006. „ A value-oriented distinction between productive and unproductive labour.” Capital & Class 30(3): 37–63.
Celis, Claudio. 2015. „ The Machinic Temporality of Metadata.” tripleC 13(1): 101–111.
Clark, William. 2006. Academic Charisma and the Origins of the Research University. Chicago: The University of Chicago Press.
De Angelis, Massimo. 2005. „ Value(s), measure(s) and disciplinary markets’. The Commoner 10: 65–86.
De Angelis, Massimo i David Harvie. 2009. „ »Cognitive Capitalism« and the Rat-Race: How Capital Measures Immaterial Labour in British Universities.” Historical Materialism 17(3): 3–30.
De Solla Price, Derek. 1967. Mała nauka – Wielka nauka. Tłum. Piotr Graff. Warszawa: PWN.
Dill, David (2009). „Convergence and diversity. The role and influence of university rankings” W University Rankings, Diversity, and the New Landscape of Higher Education, red. Barbara Kehm, Bjorn Stensaker, Rotterdam: Sense Publishing.
Duménil, Gérard i Dominique Lévy. 2011. „Unproductive Labor as Profit-Rate-Maximizing Labor.” Rethinking Marxism: A Journal of Economics, Culture & Society 23(2): 216–225
Fuchs, Christian i Marisol Sandoval. 2013. „The Diamond Model of Open Access Publishing: Why Policy Makers, Scholars, Universities, Libraries, Labour Unions and the Publishing World Need to Take Non-Commercial, Non-Profit Open Access Serious.” tripleC 13(2): 428–443.
Godin, Benoît. 2006. „On the Origins of Bibliometrics.” Scientometrics 68(1): 109–133.
Godin, Benoît. 2007. „From Eugenics to Scientometrics: Galton, Cattell, and Men of Science.” Social Studies of Science 37(5): 691–728.
Godin, Benoit. 2009. „The Value of Science: Changing Conceptions of Scientific Productivity, 1869 to Circa 1970.” Social Science Information 48(4): 547–586.
Gough, Ian. 1972. „Marx’s Theory of Productive and Unproductive Labour.” New Left Review 76: 47–72.
Gulli, Bruno. 2009. „Knowledge Production and the Superexploitation of Contingent Academic Labor.” Workplace 16: 1–30.
Gulli, Bruno. 2005. Labor of Fire. The Ontology of Labor between Economy and Culture. Temple Univerisity Press: Philadelphia.
Hardt, Michael i Antonio Negri. 2005. Imperium. Tłum. Adam Kołbaniuk, Sergiusz Ślusarski, Warszawa: W.A.B.
Hardt, Michael i Antonio Negri. 2012. Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne. Tłum. Praktyka Teoretyczna. Kraków: Korporacja Ha-art.
Harney, Stefano i Fred Moten. 1998. „Doing academic work”. W Chalk Lines. The Politics of Work in the Managed University, red. Randy Martin, Durham: Duke University Press.
Harvey, David. 2010. A Companion to Marx’s Capital. London: Verso.
Harvie, David. 2006. „Value production and struggle in the classroom: Teachers within, against and beyond capital.” Capital & Class 30(1): 1–32.
Harvie, David. 2005. „All labour produces value for capital and we all struggle against value.” The Commoner 10: 132–171.
Hazelkorn, Ellen. 2011. Rankings and the Reshaping of Higher Education. The Battle for World-Class Excellence. Basingstoke: Palgrave MacMillan.
Hicks, Diana, Paul Wouters, Ludo Waltman, Sarah de Rijcke i Ismael Rafols. 2015. „The Leiden Manifesto for research metrics”. Nature, 22 April, 520: 429–431.
Houston, David. 1997. „Productive-Unproductive Labor: Rest in Peace.” Review of Radical Political Economics 29(1): 131–147.
Kehm, Barbara. 2013. „The impact of rankings on the European higher education landscape”. W Global University Rankings. Challenges for European Higher Education, red. Tero Erkkila, Basingstoke: Palgrave MacMillan.
Kicillof, Axel i Guido Starosta. 2007. „Value form and class struggle: A critique of the autonomist theory of value” Capital & Class 31(2): 13–40.
Laibman, David. 1999. „Productive and Unproductive Labor: A Comment.” Review of Radical Political Economics 31(2): 61–73
Larivière, Vincent, Stefanie Haustein i Philippe Mongeon. 2015. „The Oligopoly of Academic Publishers in the Digital Era.” PLoS ONE 10(6): 1–15.
Lebowitz, Michael A. 2003. Beyond Capital. Political Economy of the Working Class. Basingstoke: Palgrave MacMillan.
Luksemburg, Róża. 1959. Wstęp do ekonomii politycznej. Warszawa: Książka i Wiedza.
Mandel, Ernst. 1978. Late Capitalism. London: Verso.
Marginson, Simon. 1998. „Value creation in the production of services. A note on Marx”. Cambridge Journal of Economics 22: 573–585.
Marginson, Simon. 2009. University Rankings and the Knowledge Economy. W Creativity and the Global Knowledge Economy, red. Michael A. Peters, Simon
Marginson, Peter Murphy. Frankfurt am Main: Peter Lang.
Marginson, Simon. 2015. „O niemożliwości zaistnienia kapitalistycznych rynków w szkolnictwie wyższym”. Tłum. Krystian Szadkowski. Nauka i Szkolnictwo Wyższe 1(45): 11–37.
Marks, Karol. 1959. Teorie wartości dodatkowej, t. 1, Tłum. Czesław Grabowski, Felicja Romaniukowa, Władysław Sadowski. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1968. Kapitał. Krytyka ekonomii politycznej. Księga I: „Proces wytwarzania kapitału”. Tłum. Paweł Hoffman, Bronisław Minc, Edward Lipiński. W Karol
Marks, Fryderyk Engels. Dzieła t. 23. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1986. Zarys krytyki ekonomii politycznej. Tłum. Jan Wyrozembski Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 2013. Kapitał 1.1. Rezultaty bezpośredniego procesu produkcji. Tłum. Mikołaj Ratajczak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Marks, Karol. 2015. „Formalna i realna subsumcja pracy pod kapitał. Formy przejściowe.” Tłum. Tomasz Płomiński, Mikołaj Ratajczak. Praktyka Teoretyczna 2(16): 125–148.
Mazzucato, Mariana. 2013. Entrepreneurial State: Debunking public vs. private sector myths. Anthem Books: London.
Meiksins, Peter. 1981. „Productive and Unproductive Labor and Marx's Theory of Class.” Review of Radical Political Economics 13: 32–42.
Mezzadra, Sandro i Brett Neilson. 2013. „Extraction, logistics, finance. Global crisis and the politics of operations.” Radical Philosophy 178: 8–18.
Mohun, Simon. 2002. „Productive and unproductive labor: a reply to Houston and Laibman.” Review of Radical Political Economics 34: 203–220.
Mohun, Simon. 1996. „Productive and Unproductive Labor in the Labor Theory of Value.” Review of Radical Political Economics 24 (4): 30–54.
Münch, Richard. 2013. „The colonization of the academic field by rankings. Restricting diversity and obstructing the progress of knowledge”. W Global University Rankings. Challenges for European Higher Education, red. Tero Erkkila. Basingstoke: Palgrave MacMillan.
Münch, Richard. 2014. Academic Capitalism. Universities in the Global Struggle for Excellence. London: Routledge.
Neave, Guy. 2012. The Evaluative State, Institutional Autonomy and Re-engineering Higher Education in Western Europe. The Prince and His Pleasure. Basingstoke: Palgrave MacMillan.
Negri, Antonio. 2014. „Praca produkcyjna i nieprodukcyjna”. W LUM, Marks. Nowe perspektywy. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pasquinelli, Matteo. 2015. „Italian Operaismo and the Information Machine.” Theory, Culture & Society 32(3): 49–68.
Pasquinelli, Matteo 2014a. „The Number of the Collective Beast: Value in the Age of the New Algorithmic Institutions of Ranking and Rating” http://matteopasquinelli.com/number-of-the-collective-beast/
Pasquinelli, Matteo. 2014b. „The Labour of Abstraction: Seven Transitional Theses on Marxism and Accelerationism.” Filip Magazine, no. 19. http://fillip.ca/content/the-labour-of-abstraction
Pasquinelli, Matteo. 2009. „Google’s PageRank Algorithm: A Diagram of Cognitive Capitalism and the Rentier of the Common Intellect.” W Deep Search, red. Konrad Becker, Filip Stalder London: Transaction Publishers.
Peekhaus, Wilhelm. 2012. „The Enclosure and Alienation of Academic Publishing: Lessons for the Professoriate.” tripleC 10(2): 577–599.
Pitts, Frederick H. 2015. „Form-Giving Fire: Creative Industries as Marx’s ‘»Work of Combustion« and the Distinction Between Productive and Unproductive Labour”.W Reconsidering Value and Labour in the Digital Age, red. Eran Fisher, Christian Fuchs. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Pitts, Frederick H. 2015. „Creative Industries, Value Theory, and Michael Heinrich’s New Reading of Marx”. tripleC 13(1): 192–222.
Ratajczak, Mikołaj. 2015. „Divine Management of Worldly Matters: Agamben’s Theological Genealogy of Economy as a Political Philosophy of Praxis.” Praktyka Teoretyczna 3(17): 75–105.
Roberts, Bruce. 2014. „Productive/Unproductive: Conceptual Topology.” Rethinking Marxism: A Journal of Economics, Culture & Society, 26(3): 336–359.
Robinson, Bruce. 2014. „With a Different Marx: Value and the Contradictions of Web 2.0 Capitalism.” The Information Society 31(1): 44–51.
Rubin, Isaak. 1990. Essays on Marx's Theory of Value. Tłum. Milos Samardzija, Fredy Perlman. Montreal: Black Rose Books.
Shore, Chris i Susan Wright. 2015. „Audit culture revisited. Rankings, ratings, and the reassembling of society”. Current Anthropology 56(3): 421–444.
Storbeck, Olaf. 2012. „Teure Wissenschaft: Forscher boykottieren Fachverlag”. Handelsblatt https://www.handelsblatt.com/politik/konjunktur/oekonomie/nachrichten/teure-wissenschaft-forscher-boykottieren-fachverlag/6203330.html
Savran, Sungur i Ahmet E. Tonak. 1999. „Productive and Unproductive Labour: An Attempt at Clarification and Classification.” Capital & Class 23(2): 113–52.
Szadkowski, Krystian. 2013. „Postoperaistyczne lektury Marksowskiego Fragmentu o maszynach w świetle krytyki”. Praktyka Teoretyczna 3(9): 63–110.
Szadkowski, Krystian. 2015. Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Thoburn, Nicholas. 2003. Deleuze, Marx and Politics. London: Routledge.
Vercellone, Carlo. 2007. „From Formal Subsumtion to General Intellect: Elements for a Marxist Reading of the Thesis of Cognitive Capitalism”. Historical Materialism 15: 13–36.
Vercellone, Carlo. 2010. „The Crisis of the Law of Value and the Becoming-Rent of Profit”. W Crisis in the Global Economy. Financial Markets, Social Struggles and New Political Scenarios, red. Andrea Fumagalli, Sandro Mezzadra. Tłum. Jason Francis Mc Gimsey. Los Angeles: Semiotext(e).
Vostal, Flip. 2015. „Speed Kills, Speed Thrills: Constraining and Enabling Accelerations in Academic Work-life”. Globalisation, Societies and Education 13(3): 295–314.
Ware, Mark i Michael Mabe. 2015. The STM Report: An Overview of Scientific and Scholarly Journal Publishing. The Hague: International Association of Scientific, Technical and Medical Publishers. www.stm-assoc.org/2015_02_20_STM_Report_2015.pdf
Wilsdon, James i in. 2015. The Metric Tide: Report of the Independent Review of the Role of Metrics in Research Assessment and Management. London: HEFCE. DOI: 10.13140/RG.2.1.4929.1363
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.