Słowa kluczowe
barok
anamorfoza
filozofia ciała
abstrakcja
Jak cytować
Abstrakt
Tekst poddaje krytyce, zwyczajowe we współczesnej humanistyce, oskarżenie Kartezjusza o instrumentalizację i uprzedmiotowienie zmysłowości i materii. Autorka koncentruje się na przezwyciężeniu binarnej opozycji pomiędzy zmysłowością i abstrakcją, która stanowi podstawę tego oskarżenia. Tekst Medytacji jest analizowany w kontekście barokowego kryzysu doświadczenia i towarzyszącego mu niepokoju, który kartezjańskie wątpienie przekształca w metodę. Odwołując się do barokowej kategorii anamorfozy, tekst pokazuje, iż metodologizacja ta nie prowadzi do prostego przezwyciężenia stanu kryzysu przez pewność cogito, ale do jego przekształcenia w podstawę pewności. Przekształcenie to oparte jest na relacji pomiędzy formalną arbitralnością relacji dualizmu a metafizyczną arbitralnością kaprysu, którą ucieleśnia figura złośliwego geniusza. Tekst poświęcony jest analizie tego przekształcenia, w procesie którego wytwarza się zmysłowość kartezjańskiej racjonalności, abstrakcja jako materialna forma doświadczenia.Bibliografia
Bal, Mieke. 1999. Quoting Caravaggio: Contemporary Art and Preposterous History. Chicago: The University of Chicago Press.
Baltrušaitis, Jurgis. 2009. Anamorfozy, albo thaumaturgus opticus. Tłum. Tomasz Stróżyński. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria. Benjamin, Walter. 2009. The Origin of German Tragic Drama. Tłum. John Osborne. London–New York: Verso.
Blumenberg, Hans. 1985. The Legitimacy of Modern Age. Tłum. Robert M. Wallace. Cambridge: The MIT Press.
Bordo, Susan R. 1987. The Flight to Objectivity: Essays on Cartesianism and Culture. New York: State University of New York Press.
Braidotti, Rosi. 2011. Nomadic Subjects: Embodiment and Sexual Difference in Contemporary Feminist Theory. New York: Columbia University Press.
Bryson, Norman i Mieke Bal. 1991. „Semiotics and Art History.” The Art Bulletin 73: 174–208.
Buci-Glucksmann, Christine. 2013. The Madness of Vision: On Baroque Aesthetics. Tłum. Dorothy Z. Baker. Athens: Ohio University Press.
Derrida, Jacques. 2004. „Cogito i historia szaleństwa.” W Pismo i różnica. Tłum. Krzysztof Kłosiński. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Descartes, René. 2001. Medytacje o pierwszej filozofii. Zarzuty uczonych mężów. Rozmowa z Burmanem. tłum. Kazimierz i Maria Ajdukiewiczowie. Kęty: Antyk.
Funkenstein, Amos.1985. Theology and Scientific Imagination. Princeton: Princeton University Press.
Gaukroger, Stephen. 2008. The Emergence of Scientific Culture: Science and The Shaping of Modernity 1210–1685. Oxford: Oxford University Press.
Greenberg, Mitchell. 2001. Baroque Bodies: Psychoanalysis and the Culture of French Absolutism. Ithaca: Cornell University Press. Haraway, Donna. 1985. „A Manifesto for Cyborgs: Science, Technology and Socialist Feminism in the 1980s.” Socialist Review 15(2): 65–107.
Harbison, Robert. 2000. Reflections on Baroque. London: Reaktion Books.
Judovitz, Dalia. 1993. „Vision, Representation and Technology in Descartes.” W Modernity and the Hegemony of Vision, red. David Michael Levin. Berkeley: University of California Press.
Judovitz, Dalia. 2001. The Culture of the Body: Genealogies of Modernity. Ann Arbor: University of Michigan Press.
Kaplan, Caren. 1996. Questions of Travel: Postmodernist Discourses of Displacement. Durham– London: Duke University Press.
Lambert, Gregg. 2004. The Return of the Baroque in Modern Culture. London–New York: Continuum.
Levine, George Lewis. 2002. Dying to Know: Scientific Epistemology and Narrative in Victorian England. Chicago: University of Chicago Press.
Maravall, Jose Antonio. 1986. The Culture of the Baroque: The Analysis of a Historical Structure. Tłum. Terry Cochran. Minneapolis: University of Minessota Press.
Massey, Lyle. 2007. Picturing Space, Displacing Bodies: Anamorphosis in Early Modern Theories of Perspective. University Park, PA: The Pensylvania State University Press.
Merchant, Carolyn. 1980. The Death of Nature: Women, Ecology and Scientific Revolution. London: Wildwood House.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.