Abstract
The first part of the article investigates perspective of perversion employed in the analysis of the Polish collective psychology in its pathologies identified in books of Jan Sowa, Andrzej Leder and Jarosław Marek Rymkiewicz. The category of perversion itself is reconstructed chiefly after works of Jacques Lacan and Gilles Deleuze. In our opinion, the cultural model of Pole is the pervert. Depending on the social class, he is a sadist or a masochist, as opposed to a psychotic or a classical Oedipal neurotic. The category of perversion allows for the explanation of an ambivalent relationship between the Polishness and the State; the relationship which is neither a simple rejection (such as a psychosis) nor an unequivocal affirmation (such as a neurosis).
The second and the third part are case-studies: in a collective psychology of the heroes of Rymkiewicz’s essays and in an individual psychology of the heroes of The Nude Orchard (pol. Nagi sad) by Wiesław Myśliwski. This juxtaposition shows the difference in perception of the same phenomenon, i.e. sadism – the difference between the point of view from within the mind affirmatively indentifying with the perverse attitude (Rymkiewicz) and the distanced point of view of a neurotic (Myśliwski). It also allows for grasping the isomorphism of structures behind these twoperceptions.
References
Arendt, Hannah. 2003. O rewolucji. Tłum. Mieczysław Godyń. Warszawa: Czytelnik.
Chernetsky, Vitaly. 2008. „Nationalizin Sacher-Masoch: A Curious Case of Cultural Reception in Russia and Ukraine”. Comparative Literature Studies 45, nr 4: 471–490.
Deleuze, Gilles. 1989. Masochism: Coldness and Cruelty. Tłum. Jean McNeill, New York: Zone Books.
Dybel, Paweł. 1997. Recenzja książek: W imię Ojca i Syna, Życie Jaśnie Pana, Życie w śmierci Czesława Dziekanowskiego. Pamiętnik Literacki 88/1: 213–220.
Dziekanowski, Czesław. 1990a. „Narodziny ojca: Psychoanalityczna interpretacja Nagiego sadu”. Twórczość 5: 29–51.
Dziekanowski, Czesław. 1990b. Proza „życia w śmierci”: Psychoanaliza twórczości powieściowej Wiesława Myśliwskiego. Białystok: Dział Wydawnictw Filii UW.
Dziekanowski, Czesław. 1993. W imię Ojca i Syna. Warszawa: Semper.
Dziekanowski, Czesław. 1994. Życie jaśnie pana. Warszawa: Semper.
Fink, Bruce. 2002. Kliniczne wprowadzenie do psychoanalizy lacanowskiej: Teoria i technika. Tłum. Łukasz Mokrosiński. Warszawa: Andrzej Żórawski.
Freud, Sigmund. 2007. Fetyszyzm i Rozszczepienie „ja” w procesie odparcia. Tłum. Robert Reszke. W Freud, Sigmund, Psychologia nieświadomości, Warszawa: KR.
Hegel, Georg Wilhelm Friedrich. 1968. Nauka logiki, t. II. Tłum. Adam Landman. Warszawa: PWN.
Lacan, Jacques. 1989. „Kanta Sadem”. Tłum. Tadeusz Komendant. Twórczość 8: 38–58.
Lacan, Jacques. 1997. The Ethics of Psychoanalysis: The Seminar of Jacques Lacan Book VII. Tłum. Dennis Potter. New York: Norton.
Leder, Andrzej. 2014. Prześniona rewolucja: Ćwiczenia z logiki historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Myśliwski, Wiesław. 2011. Nagi sad. Kraków: Znak.
Rymkiewicz, Jarosław Marek. 1983. Wielki książę z dodaniem rozważań o istocie i przymiotach ducha polskiego. Warszawa: PIW.
Rymkiewicz, Jarosław Marek. 2007. Wieszanie. Warszawa: Sic!
Schmitt, Carl. 2015. Legalność i prawomocność. Tłum. Bogdan Baran. Warszawa: Aletheia.
Sewastianowicz, Ireneusz. 1989. Bije, znaczy kocha. W Bije, znaczy kocha: Zbiór reportaży. Warszawa: LSW.
Sowa, Jan. 2011. Fantomowe ciało króla: Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą. Kraków: Universitas.
Sulej, Dominik. 2012. „Witkacego i Sade’a Lacanem”. Recenzja książki Samoreprezentacje: Sade i Witkacy Łucji Iwanczewskiej. Teatr. http://www.teatr-pismo.pl/czytelnia/3/witkacego_i_sadea_lacanem/
Žižek, Slavoj. 2011. Carl Schmitt w czasach postpolityki. Tłum. Piotr Płócienniczak. W Carl Schmitt. Wyzwanie polityczności, red. Chantal Mouffe. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
License
“Theoretical Practice” seeks to put into practice the idea of open access to knowledge and broadening the domain of the commons. It serves the development of science, thinking and critical reflection. The journal is published in open-access mode under the CC-BY-NC-SA 4.0 license (detail available here: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Articles published in the journal may be freely distributed, stored, printed and utilized for academic and teaching purposes without restrictions.
They should not be, however, used for any commercial purposes or be reconstructed into derivative creations. Access to the journal may not be limited or offered for a fee by any third party.
Prospective authors are obliged to fill in, sign and send back the publishing contract compliant with the CC licencing. [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf,EN.doc].
According to this contract, authors grant the journal a non-exclusive right to publish their work under the creative commons license (CC-BY-NC-SA 4.0) without any financial obligation on both sides of the contract.
Before submission authors should make sure that derivative materials they use are not protected by copyright preventing their non-commercial publication. Authors are responsible for any respective copyright violations.