Intensywna podróż: od psychoanalizy do schizoanalizy kina
PDF

Słowa kluczowe

Anty-Edyp
schizoanaliza
kino
teoria filmu
psychoanaliza
doznanie
horror
Psychoza
zombie
przedstawienie

Jak cytować

Kotwasińska, A. (2017). Intensywna podróż: od psychoanalizy do schizoanalizy kina. Praktyka Teoretyczna, 25(3), 371–383. https://doi.org/10.14746/prt.2017.3.18

Abstrakt

Celem artykułu jest prześledzenie wpływu krytyki psychoanalitycznej doksy, zaprezentowanej w Anty-Edypie przez Gillles’a Deleuze’a i Feliksa Guattariego, na angloamerykańską teorię filmową ostatnich dwóch dekad. W pierwszej części autorka przybliża specyficzny impas teoretyczny, w który wpadło filmoznawstwo, zbyt mocno skupiając się na psychoanalitycznych ścieżkach interpretacyjnych obracających się wokół identyfikacji, relacji widz-ekran oraz przedstawienia. W drugiej części artykułu autorka prezentuje wybrane publikacje wchodzące w kreatywny dialog zarówno z psychoanalizą kina, jak i schizoanalizą oraz przedstawia przykładowe interpretacje dwóch słynnych horrorów: Psychozy oraz Świtu żywych trupów. W obu przypadkach psychoanalityczny komentarz zostaje odsunięty na bok, a na pierwszy plan wysuwa się deleuzjańsko-guattariańska idea pragnienia oraz afektywne doświadczanie filmu.
https://doi.org/10.14746/prt.2017.3.18
PDF

Bibliografia

Alaimo, Stacy i Susan Hekman (red.). 2009. Material Feminisms. Bloomington: Indiana University Press.

Barrett, Estelle i Barbara Bolt (red.). 2013. Carnal Knowledge: Toward A »New Materialism« through the Arts. London: I.B. Tauris.

Baudry, Jean-Louis. 1974-1975. „Ideological Effects of the Basic Cinematographic Apparatus.” Tłum. Alan Williams. Film Quarterly 28/2: 39–47 [c.1970].

Beugnet, Martine. 2007. Cinema and Sensation: French Film and the Art of Transgression. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Braidotti, Rosi. 1994. Metamorphoses Towards a Materialist Theory of Becoming. Cambridge: Polity.

Braidotti, Rosi. 2009. Podmioty nomadyczne. Ucieleśnienie i różnica seksualna w feminizmie współczesnym. Tłum. Aleksandra Derra. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Buchanan, Ian i Patricia MacCormack (red.). 2008. Deleuze and the Schizoanalysis of Cinema. London: Continuum.

Clover, Carol J. 1993. Men, Women, and Chain Saws: Gender in the Modern Horror Film. Princeton University Press.

Coleman, Felicity. 2011. Deleuze and Cinema: The Film Concepts. Oxford: Berg.

Coole, Diana i Samantha Frost (red.). 2010. New Materialisms: Ontology, Agency, and Politics. Durham: Duke University Press.

Copjec, Joan. 1994. Read My Desire: Lacan Against the Historicists. Cambridge: MIT Press.

Creed, Barbara. 1993. The Monstrous-Feminine: Film, Feminism, Psychoanalysis. London: Routledge.

Deleuze, Gilles. 2008. Kino.1: Obraz-ruch .2: Obraz-czas. Tłum. Janusz Margański. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz/terytoria.

Deleuze, Gilles i Félix Guattari. 2017. Anty-Edyp: Kapitalizm i schizofrenia. Tłum. Tomasz Kaszubski. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.

Deleuze, Gilles i Félix Guattari. 2000. Co to jest filozofia? Tłum. Paweł Pieniążek. Gdańsk: Słowo/obraz/terytoria.

Deleuze, Gilles i Félix Guattari. 2015. Tysiąc plateau: Kapitalizm i schizofrenia II. Red. meryt. Joanna Bednarek. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana.

Doane, Mary Ann. 1987. The Desire to Desire: The Woman’s Film of the 1940s. Bloomington: Indiana University Press.

Flaxman, Gregory (red.). 2000. The Brain is the Screen: Deleuze and the Philosophy of Cinema. Minneapolis, University of Minnesota Press.

Grosz, Elizabeth. 2008. Chaos, Territory, Art: Deleuze and the Framing of the Earth. New York: Columbia University Press.

Grosz, Elizabeth. 1994. Volatile Bodies: Toward a Corporeal Feminism. Bloomington: Indiana University Press.

Guattari, Félix. 1995. Chaosmosis. An Ethico-Aesthetic Paradigm. Tłum. P. Bains, J. Pefanis. Bloomington, Indianapolis: Indiana University Press.

Halberstam, Judith (Jack). 1995. Skin Shows: Gothic Horror and the Technology of Monsters. Durham: Duke University Press.

Kennedy, Barbara M. 2000. Deleuze and Cinema: The Aesthetics of Sensation. Edinburgh: Edinburgh University Press.

MacCormack, Patricia. 2016. Cinesexuality. Londyn: Routledge.

Metz, Christian. 1982. The Imaginary Signifier: Psychoanalysis and Cinema. Tłum. Celia Britton et al. Bloomington: Indiana University Press.

Modleski, Tania. 1988. The Women who Knew Too Much: Hitchcock and Feminist Theory. New York: Methuen.

Mulvey, Laura. 1975. „Visual Pleasure and Narrative Cinema”. Screen 16/3: 6–18.

Pisters, Patricia. 2008. „Delirium Cinema or Machines of the Invisible?” W Deleuze and the Schizoanalysis of Cinema. Red. Ian Buchanan i Patricia MacCormack. London: Continuum.

Pisters, Patricia. 2003. The Matrix of Visual Culture: Working with Deleuze in Film Theory. Stanford: Stanford University Press.

Pisters, Patricia. 2012. The Neuro-Image: A Deleuzian Film-Philosophy of Digital Screen Culture. Stanford: Stanford University Press.

Ples, Marta. 2011. „Obraz, czas, ruch. Kino według Gilles’a Deleuze’a”. Recenzja książki Giles’a Deleuze’a Kino. 1: Obraz-ruch. 2: Obraz-czas. Folia Philosophica 29: 373–376.

Powell, Anna. 2005. Deleuze and Horror Film. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Powell, Anna. 2007. Deleuze, Altered States and Film. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2007.

Rizzo, Teresa. 2012. Deleuze and Film: A Feminist Introduction. London: Continuum.

del Rio, Elena. 2008. Deleuze and the Cinemas of Performance. Edinburgh: Edinburgh University Press.

Rodowick, David. 1997. Gilles Deleuze’s Time Machine. Durham: Duke University Press.

Rushton, Richard. 2009. „Deleuzian spectatorship”. Screen 50/1: 45–53.

Shaviro, Steven. 1993. The Cinematic Body. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Silverman, Kaja. 1988. The Acoustic Mirror: The Female Voice in Psychoanalysis and Cinema. Bloomington: Indiana University Press.

Williams, Linda. 1991. „Film Bodies: Gender, Genre, and Excess”. Film Quarterly 44/4: 2–13.

Williams, Linda. 2010. Hard core. Władza, przyjemność i „szaleństwo widzialnego. Tłum. Justyna Burzyńska, Irena Hansz, Miłosz Wojtyna. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Williams, Linda. 1984. „When the Woman Looks”. W Re-vision: Essays in Feminist Film Criticism. Red. Mary Ann Doane, Patricia Mellencamp, Linda Williams. Frederick: University Publications of America.