Słowa kluczowe
marksizm polityczny
Brenner
kapitalizm
feudalizm
Jak cytować
Abstrakt
Ellen Meiksins Wood jest teoretyczką łączoną, wraz z Robertem Brennerem, z nurtem zwanym „politycznym marksizmem”. W niniejszym artykule postaram się przybliżyć, czym wyróżnia się ten nurt. W pierwszej części przedstawiam krótką charakterystykę „marksizmu politycznego” jako nurtu, w którym centrum zainteresowań stanowią stosunki reprodukcji społeczeństwa kapitalistycznego, oraz rekonstrukcję sporu o przejście od feudalizmu do kapitalizmu, czyli sporu o genezę tego społeczeństwa. Jednocześnie staram się wskazać, jak debata dotycząca problemu powstania kapitalizmu stanowi kluczowe zagadnienie, wokół rozwiązania którego zogniskowane zostały badania teoretyczki. W części drugiej omawiam to, w jaki sposób Meiksins Wood rozumie pojęcie „klasy”, a także jej badania dotyczące demokracji w antycznej Grecji.Bibliografia
Anievas, Alexander i Kerem Nisancioglu. 2014. „The poverty of Political Marxism” International Socialist Review 94.
Aston, Trevor i Charles Philpin. 1985. The Brenner debate: agrarian class structure and economic development in pre-industrial Europe. Cambridge: Cambridge University Press.
Balibar, Étienne. 2009. Spinoza i polityka. Tłum. A. Staroń. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Baran, Paul i Paul Marlor Sweezy. 1968. Kapitał monopolistyczny: szkice o amerykańskim systemie gospodarczym i społecznym. Tłum. S. Łypacewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Birch, Jonah, i Paul Heideman. 2013. „In defense of Political Marxism”. International Socialist Review 90.
Bonefeld, Werner. 2001. „The Permanence of Primitive Accumulation: Commodity Fetishism and Social Constitution”. The Commoner 2.
Brandon P. 2011. „Marxism and the »dutch miracle«: The dutch republic and the transition-debate”. Historical Materialism. 19 (3): 106–146.
Brenner, Robert i Chris Harman. 2006. „The origins of capitalism”. https://www.marxists.org/archive/harman/2006/xx/wbrenner.htm.
Brenner, Robert. 1976. „ Agrarian Class Structure and Economic Development in Pre-Industrial Europe”. Past and Present 70.
Brenner, Robert. 1995. „The origins of capitalist development: a critique of neo-Smithian Marxism”. W Development Studies: an Introduction Through Selected Readings, red. Ron Ayres. London: Greenwich University Press.
Brenner, Robert. 2007. Property and progress: Where Adam Smith Went Wrong. W Marxist History-writing for the Twenty-first Century, red. Chris Wickham. Oxford: British Academy.
Callinicos, Alex. 1990. „ The Limits of „Political Marxism”. New Left Review:110–115.
Callinicos, Alex. 2016. „Marxism loses a passionate champion” http://socialistreview.org.uk/410/marxism-loses-passionate-champion.
Chibber, Vivek. 2016. „Remembering Ellen Meiksins Wood” https://www.jacobinmag.com/2016/01/ellen-Meiksins Wood-obituary-chibber-retreat-from-class-origins-of-capitalism-marxist/.
Chibber, Vivek. 2017. „Rescuing Class From the Cultural Turn”. Catalyst 1 no. 1. https://catalyst-journal.com/vol1/no1/cultural-turn-vivek-chibber.
Davidson Neil. 2013. „Is there anything to defend in Political Marxism?”. International Socialist Review 91.
De Angelis, Massimo. 2001. „Marx and primitive accumulation: The continuous character of capital’s »enclosures«”. The Commoner 2.
Denemark, Robert i Kenneth Thomas. 1988. „The Brenner-Wallerstein Debate”. International Studies Quarterly 32(1): 47.
Dimmock, Spencer. 2015. The origin of capitalism in England, 1400-1600. Chicago: Haymarket.
Engels, Frederyk i Karol Marks. 1984. Kapitał Tom 3. Warszawa: Książka i Wiedza.
F. Ilkowski. 2015. „Ellen Meiksins Wood – globalne imperium kapitału”. W tegoż, Imperializm kapitalistyczny we współczesnych ujęciach teoretycznych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Heinrich, Michael. 2012. An Introduction to the Three Volumes of Karl Marx’s Capital. New York: Monthly Review Press.
Holloway, John. 2017. „Przeczytajmy Kapitał – pierwsze zdanie. Albo Kapitał zaczyna się od bogactwa, a nie towaru”. Tłum. Jakub Krzeski i Anna Piekarska. Praktyka Teoretyczna 3 (25): 22–45.
Linebaugh, Peter. 2008. The Magna Carta Manifesto. Berkeley: University of California Press.
Linebaugh, Peter. 2014. Stop, Thief! The Commons, Enclosures, and Resistance. Oakland: PM Press.
Marks, Karol. 1968. „Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Księga I: Proces wytwarzania kapitału”. Tłum. Paweł Hoffman, Bronisław Minc, Edward Lipiński. W Marks, Engels, Dzieła. T. 23. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1982. „Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Księga III: Proces produkcji kapitalistycznej jako całość”. Tłum. Edward Lipiński, Julian Maliniak. W Marks, Engels, Dzieła. T. 25. Cz. 2. Warszawa: Książka i Wiedza.
Marks, Karol. 1984. „Kapitał: Krytyka ekonomii politycznej. Księga III: Proces produkcji kapitalistycznej jako całość”. Tłum. Edward Lipiński, Julian Maliniak. W Marks, Engels, Dzieła. T. 25. Cz. 1. Warszawa: Książka i Wiedza.
Meiksins Wood, E. 1999. „Horizontal Relations: A Note on Brenner’s Heresy”. Historical Materialism (4): 171–180.
Meiksins Wood, Ellen i Jim Stanford. 2013. „The Myth of Canadian Exceptionalism: Crisis, Non-Recovery and Austerity”. Alternate Routes 24.
Meiksins Wood, Ellen. 1972. Mind and politics: an approach to the meaning of liberal and socialist individualism. Berkeley: University of California Press.
Meiksins Wood, Ellen. 1996. „Capitalism, Merchants and Bourgeois Revolution: Reflections on the Brenner Debate and its Sequel”. International Review of Social History 41(2): 209.
Meiksins Wood, Ellen. 1998. The Retreat form Class: A New „ True” Socialism. New York: Verso.
Meiksins Wood, Ellen. 2002. The Origin of Capitalism. New York: Verso.
Meiksins Wood, Ellen. 2003. Empire of Capital. New York: Verso.
Meiksins Wood, Ellen. 2007. „A Reply to Critics". Historical Materialism 15.
Meiksins Wood, Ellen. 2008. Citizens to Lords: A Social History of Western Political Thought From Antiquity to the Middle Ages. New York: Verso.
Meiksins Wood, Ellen. 2012. Liberty and Property: A Social History of Western Political Thought from Renaissance to Enlightenment. New York: Verso.
Meiksins Wood, Ellen. 2015a. Peasant-Citizen and Slave: The Foundations of Athenian Democracy. New York: Verso.
Meiksins Wood, Ellen. 2015b. The Pristine Culture of Capitalism: A Historical Essay on Old Regimes and Modern States. New York: Verso.
Meiksins Wood, Ellen. 2016. Democracy Against Capitalism: Renewing Historical Materialism. New York: Verso.
Mezzadra, Sandro. 2014. „Tak zwana akumulacja pierwotna.” W Marks: Nowe perspektywy, red. Libera Università Metropolitana. Tłum. Sławomir Królak. Warszawa: PWN.
Patriquin, Larry. 2012. The Ellen Meiksins Wood Reader. Leiden: Brill.
Perelman, Michael. 2004. The Invention of Capitalism: Classical Political Economy and the Secret History of Primitive Accumulation. Durham–London: Duke University Press.
Post, Charles. 2002. „Comments on the Brenner-Wood Exchange on the Low Countries". Journal of Agrarian Change 2 (1): 88–95.
Post, Charles. 2014. „ The debate on Marxism and history: What is at stake? A response to Neil Davidson’s »Is there anything to defend in Political Marxism?«”. International Socialist Review 92.
Smith, Tony. 1999. „Brenner and Crisis Theory: Issues in Systematic and Historical Dialectics”. Historical Materialism 5 (1): 145–178.
Teschke, Benno. 2011. The myth of 1648: class, geopolitics, and the making of modern international relations. London: Verso.
Thompson, Edward Palmer. 1964. The making of the English working class. New York: Pantheon Books.
Tosel, André. 2008. The Development of Marxism: Form the End of Marxism-Leninism to a Thousand Marxisms – France-Italy 1975-2005. W Criticial Companion to Contemporary Marxism, red. Jacques Bidet, Stathis Kouvelakis. Leiden: Brill.
Licencja
Autorzy:
„Praktyka Teoretyczna” jest pismem, które chce realizować idee wolnego dostępu do wiedzy i poszerzania domeny dobra wspólnego. Ma służyć rozwojowi nauki i krytycznej refleksji w Polsce i na świecie w imię idei wolnego dostępu do wiedzy (Open Access). Całe pismo jest udostępniane za darmo w Internecie na warunkach licencji CC-BY-NC-SA (Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe) w wersji 4.0 (szczegółowe warunki: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/). Artykuły w nim zamieszczone mogą być dowolnie przechowywane, kopiowane, drukowane, rozpowszechniane i wykorzystywane do celów naukowo-dydaktycznych przy zachowaniu warunków licencji. Apelujemy tylko o uznanie autorstwa i podanie źródła w myśl przyjętych w środowisku naukowym standardów.
Nie ma natomiast możliwości komercyjnego wykorzystania zgromadzonych zasobów bez pisemnej zgody wydawcy. Dostęp do czasopisma nie może być dystrybuowany za opłatą czy w jakikolwiek inny sposób limitowany przez inne podmioty.
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC [PL.pdf, PL.doc, EN.pdf, EN.doc].
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Praktyka Teoretyczna” udzielają wydawcy czasopisma niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalają na użycie sublicencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe (CC-BY-NC-SA 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy nadsyłanych artykułów powinni upewnić się, czy wykorzystywane przez nich materiały nie są chronione prawami autorskimi na rzecz innych osób i ponoszą odpowiedzialność za ewentualne uchybienia w tym względzie.