Na ratunek planecie kapitał - logiczny bailout rynków finansowych
PDF (English)

Słowa kluczowe

kryzys finansowy
dług
konkurencja
finansjalizacja
neoliberalizm
„too big to fail”

Jak cytować

Marta Olesik, M. O. (2020). Na ratunek planecie kapitał - logiczny bailout rynków finansowych. Praktyka Teoretyczna, 36(2), 195–222. https://doi.org/10.14746/prt2020.2.8

Abstrakt

Analizy neoliberalnego modelu rynkowego w kategoriach transcendentalnych koncentrują się zwykle na dwóch stwarzanych przezeń warunkach doświadczenia – konkurencji i długu. Te dwie reguły tworzą wspólnie formę rozumu właściwą współczesnej ekonomii. Poniższy esej poddaje analizie ich przemiany w czasie kryzysu finansowego 2007- 2008 roku. Pokazuje, że bailout instytucji finansowych zagrożonych upadkiem jednocześnie łamał prawa konkurencji i długu oraz dostosowywał je chytrze w celu usprawiedliwienia zaistniałej sytuacji. Dostosowanie to stanowi tytułowy bailout logiczny, który umożliwiła nowa transcendentalna forma, jaką przybrał rynek. Jej streszczeniem jest formuła “zbyt wielkie, by upaść”. Esej pokazuje, że sloganowi temu towarzyszyło ukryta przesłanka rozumienia rynku w kategoriach środowiska - niezwykle złożonej i delikatnej sieci relacji, niezbędnej dla przetrwania zasiedlającego ją gatunku. Ten zwrot logiczny zostanie poniżej ujęty jako mechanizm przetrwania, który pozwolił rozumowi neoliberalnemu uniknąć detronizacji pomimo kompletnej klęski.

https://doi.org/10.14746/prt2020.2.8
PDF (English)

Bibliografia

Arrighi, Giovanni and Silver, Beverly J, et al. 1999. Chaos and Governance in the Modern World System. Minneapolis and London: University of Minnesota Press.

Blyth, Mark. 2013. Austerity: The History of a Dangerous Idea. Oxford: Oxford University Press.

Brown, Wendy. 2015. Undoing the Demos: Neoliberalism’s Stealth Revolution. New York: Zone Books.

Fisher, Mark. 2009. Capitalist Realism: Is There no Alternative?. Winchester: Zero Books.

Harvey, David. 2010. The Enigma of Capital and the Crises of Capitalism. Oxford: Oxford University Press.

Lazzarato, Maurizio. 2012. The Making of the Indebted Man: An Essay on the Neoliberal Condition. Translated by Joshua David Jordan. Los Angeles: Semiotext(e).

Marazzi, Christian. 2011. The Violence of the Financial Capitalism. Translated by Kristina Lebedeva and Jason Francis McGimsey. Los Angeles: Semiotext(e).

Marx, Karl. 1991. Capital: A Critique of Political Economy Volume 3. Translated by David Fernbach. London: Penguin Books.

Milward, Bob, Mohan, Giles, Zack-Williams, Alfred B. and Brown, Ed. 2000. Structural Adjustment: Theory, Practice and Impacts. London-New York: Routledge.

Mirowski, Philip. 2013. Never Let a Serious Crisis go to Waste: How Neoliberalism Survived the Financial Meltdown. London-New York: Verso.

Moore, Jason W. 2015.Capitalism in the Web of Life: Ecology and the Accumulation of Capital. London and New York: Verso.

Nietzsche, Friedrich. 2002.Beyond Good and Evil: Prelude to a Philosophy of the Future. Translated by Judith Norman. Cambridge-New York: Cambridge University Press.

Nietzsche, Friedrich. 1989. On the Genealogy of Morals. Ecce Homo. Translated by Walter Kaufmann and R. J. Hollingdale. New York: Vintage Books.

Peck, Jamie. 2010. Constructions of Neoliberal Reason. Oxford: Oxford University Press.

Quiggin, John. 2010. Zombie Economics: How Dead Ideas Still Walk Among Us. Princeton and Oxford: Princeton University Press.

Shiller, Robert J. 2000. Irrational Exuberance. Princeton: Princeton University Press.

Tooze, Adam. 2018. Crashed: How a Decade of Financial Crises Changed the World. New York: Viking.