Women’s Employment Support Activities By Labor Offices Under the “AZ” Program in Years 1947-1950
PDF

Keywords

professional activation of women
labour offices
unemployment

How to Cite

Słabińska, E. . (2020). Women’s Employment Support Activities By Labor Offices Under the “AZ” Program in Years 1947-1950. Studia Historiae Oeconomicae, 38, 202–218. https://doi.org/10.2478/sho-2020-0009

Number of views: 139


Number of downloads: 86

Abstract

The paper deals with mechanisms used for reducing unemployment among women in Poland after the World War II, the so-called “women productivisation.” I discussed women’s attitude to employment and the state’s standpoint as far as the problem of women’s unemployment is concerned, and analyzed women’s unemployment figures in the introductory part. Employment policy in the early days of the Polish People’s Republic was a combination of many factors, among which the most important were ideology, pre-war tradition, and war-related experiences. Women found employment in the industry since the beginning of industrialization of the Polish lands in 19th century. In the interwar period and the early days of the Polish People’s Republic, employment increased mainly out of economic reasons (necessity to support family and oneself). It was in keeping with the Marxist ideology in place after the World War II. The “new woman” was to be free from capitalist exploitation and on par with a man in terms of professional career. The role model of the woman was in particular a female-worker employed in industry. After the war, in 1940s, the number of women registered at labor offices was rising. According to labor offices’ figures, the number of job offers for women was insufficient or these were unattractive. Hence, the Ministry of Labor and Social Policy (Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej) conceived the idea of developing short-term training for women and employing them in the cottage industry - action “AZ”. It lasted from 1947 to 1950; it was evolved due to changing regulations. Undoubtedly, the action “AZ” contributed to the development of “female” cooperatives, but with time it was considered as ineffective and its scope was limited. My fundamental goal was to discuss the ‘AZ’ program, including its course, scope, and scale, as well as its evaluation. The subject matter in question has not been discussed in detail to date but only briefly addressed in the literature listed below.

https://doi.org/10.2478/sho-2020-0009
PDF

References

AAN, KC PPR, Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Komitet Centralny Polskiej Partii Robotniczej, sygn. 295/XVI-2.

AAN, KC PZPR, Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, sygn. 237/XV-31.

AAN, MPiOS, Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej w latach 1945-1960 [1961-1966], sygn. 560, 561, 576.

APK, PWRNK, Archiwum Państwowe w Kielcach, Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Kielcach w latach [1934] 1950-1973, sygn. 17, 38.

Dz.U. 1945 nr 30 poz. 182, Dekret z 2 sierpnia 1945 r. o urzędach zatrudnienia.

Dz.U. 1945 nr 41 poz. 231, Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z 24 września 1945 r. o pośrednictwie pracy i pośrednictwie przy zawieraniu umów o naukę zawodu.

Dz.U. 1946 nr 22 poz. 144, Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z 29 kwietnia 1946 r. o organizacji urzędów zatrudnienia.

Dz.U. 1946 nr 3 poz. 24, Dekret z 8 stycznia 1946 r. o rejestracji i o obowiązku pracy.

Dz.U. 1949 nr 60 poz. 471, Rozporządzenie Ministra Pracy i Opieki Społecznej z 22 listopada 1949 r. w sprawie organizacji urzędów zatrudnienia.

Czym jest powołanie?, https://www.infor.pl/prawo/praca/umowa-o-prace/286246,Czym-jest-powolanie.html, accessed 30.09.2020.

Fidelis M. (2010), Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce, Wydawnictwo W.A.B., Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa.

Grata P. (2018), Czas przełomu. Polska polityka społeczna w latach 1944-1950, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.

Jarosz D. (2000a), Kobiety a praca zawodowa w Polsce w latach 1944-1956 (główne problemy w świetle nowych badań źródłowych), [in:] Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), Kobieta i praca. Wiek XIX i XX, Zbiór studiów, Wydawnictwo DiG, Warszawa, 217-241.

Jarosz D. (2000b), Polacy a stalinizm 1948-1956, IH PAN, Warszawa.

Kursy dla bezrobotnych kobiet, (1948), Repatriant. Ilustrowany Tygodnik Informacyjny, 4(38), 9.

Jarska N. (2015), Kobiety z marmuru. Robotnice w Polsce w latach 1945-1960, Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa.

Klich-Kluczewska B. (2011), Kobiety w powojennej Polsce. Paradoksy komunistycznej rzeczywistości, [in:] Czocher A. (ed.), Wojna to męska rzecz? Losy kobiet w okupowanym Krakowie w dwunastu osłonach, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków.

Kurzynowski A. (1979), Aktywizacja zawodowa kobiet zamężnych w Polsce Ludowej, Książka iWiedza, Warszawa.

Romański S. (1948), Pośrednictwo pracy w Polsce, Praca i Opieka Społeczna, 20(1), 18-22.

Słabińska E. (2019), Ewolucja działań publicznych służb zatrudnienia w latach 1918-1939 i 1944-1949. Zarys problematyki, Optimum Economic Studies, 2(96), 95-109.

Szkolenie kobiet, (1948), Repatriant. Ilustrowany Tygodnik Informacyjny, 4(33), 3.

Taleyko W. (1946), Urzędy zatrudnienia i ich działalność, Praca i Opieka Społeczna, 20(1), 27-28.

Zaremba M. (2012), Wielka trwoga polska 1944-1947. Ludowa reakcja na kryzys, Wydawnictwo Znak: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Kraków.

Żarnowska A. (1992), Kierunki aktywności zawodowej kobiet w Polsce XX wieku (do 1939 r.), [in:] Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), Kobieta i edukacja na ziemiach polskich w XIX i XX w. Zbiór studiów, II(2), Wydawnictwo DiG, Warszawa, 161-175.

Żarnowska A. (2000), Praca zarobkowa kobiet i ich aspiracje zawodowe w środowisku robotniczym i inteligenckim na przestrzeni XIX i XX wieku, [in:] Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), Kobieta i praca. Wiek XIX i XX, Zbiór studiów, Wydawnictwo DiG, Warszawa, 29–52.

Żarnowski J. (2000), Praca zawodowa kobiet w Polsce międzywojennej, [in:] Żarnowska A., Szwarc A. (eds.), Kobieta i praca. Wiek XIX i XX, Zbiór studiów, Wydawnictwo DiG, Warszawa, 119-140.