Keywords
interventionism
Polish economic thought
the Second Polish Republic
How to Cite
Number of views: 117
Number of downloads: 115
Abstract
As Poland regained independence in 1918, it immediately had to deal with the question of how to shape its political and economic system. One important but at the same time controversial issue was the level of the state’s involvement in the economic life of the country and the measures used. In numerous debates among economists, the dominant topics included problems in the industry - in particular issues such as statism, monopolization, policy towards cartels and, in the later period, economic planning. The article presents the course of the discussion on the role of the state in the economy that took place in Poland in the years 1918-1939, as well as a review of arguments put forward by the proponents and opponents of state’s economic interventionism. For the purpose of this article, three groups that were most active in the debate were selected: the Kraków School, the Leviathan organization and the First Economic Brigade.
References
Bernadzikiewicz T. (1937 b), Mała reforma etatyzmu, [Small reform of statism], Towarzystwo Wydawnicze Młodych Prawników i Ekonomistów, Warsaw.
Bernadzikiewicz T. (1937a), Komercjalizacja przedsiębiorstw państwowych w Polsce [Commercialization of state-owned companies in Poland], “Przegląd Gospodarczy” [Economic review], issue 8, p. 268-276.
Brodnicki K. (Sokołowski K.) (1931), Państwo jako przedsiębiorca [The state as an entrepreneur], “Gospodarka Narodowa” [National Economy], issue 7, p. 99-101.
Brodnicki K. (Sokołowski K.) (1931), Przedsiębiorstwa prywatne z udziałem państwa [Private companies with state-owned shares], “Gospodarka Narodowa” [National Economy], issue 4, p. 51-52.
Drozdowski M. (1980), Stefan Starzyński, prezydent Warszawy [Stefan Starzyński, the mayor of Warsaw], 2nd edition, PIW, Warsaw.
Duda S. (1997), Liberalizm a etatyzm: dyskusja o gospodarczej roli państwa w drugiej Rzeczpospolitej [Liberalism and statism: discussion on the economic role of the state in the Second Polish Republic], Rzeszowskie Zeszyty Naukowe “Prawo-Ekonomia” (“Law-Economics” Rzeszów Scientific Journals), vol. 22, p. 212-231.
Duda S. (1998/1999), Liberalizm a etatyzm - dyskusja o gospodarczej roli państwa w Polsce w okresie międzywojennym [Liberalism and statism - discussion on the economic role of the state in Poland in the years 1918-1939], Annales UMCS Sectio H, vol. 32/33, p. 35-54.
Dziewulski K. (1981), Spór o etatyzm: dyskusja wokół sektora państwowego w Polsce międzywojennej 1919-1939 [Conflict over statism: discussion surrounding the state-owned sector in Poland in the years 1918-1939], PWN, Warsaw.
Etatyzm w Polsce [Statism in Poland] (1932), Kraków.
Faberkiewicz W. (1931), Światowy kryzys gospodarczy [Global economic crisis], vol. 1, „Dro_ ga”, Warsaw, p. 42-62.
Gołębiowski J. (1978), Spór o etatyzm wewnątrz obozu sanacyjnego w latach 1926-1939 [Conflict over statism within the „Sanation” movement in the years 1926-1939], Wydawnictwo Naukowe WSP, Kraków.
Gołębiowski J. (1985), Sektor państwowy w gospodarce Polski międzywojennej [State-owned sector in the Polish economy in the years 1918-1939], PWN, Warszawa.
Grabowski T. (1965), Ekonomiczna rola państwa w polskiej literaturze i publicystyce ekonomicznej [Economic role of the state in the Polish economic literature and publications], Zeszyty Naukowe WAP, Seria ekonomiczna, [WAP Scientific Journals, Economic series], issue 6, p. 67-101.
Heydel A. (1932a), Czy i jak wprowadzić liberalizm ekonomiczny? [Whether and how to introduce economic liberalism], [in:] Etatyzm w Polsce [Statism in Poland], Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, p. 70-98.
Heydel A. (1932b), Dążności etatystyczne w Polsce [Statist pursuits in Poland], [in:] Etatyzm w Polsce [Statism in Poland], Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 1932, p. 28-45.
Heydel A. (1932c), Cel komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych [The reasons for commercializing state-owned companies], [in]: Etatyzm w Polsce [Statism in Poland], Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, p. 99-109.
Husarski J. (1928), Znaczenie monopolów państwowych w życiu gospodarczem kraju [The importance of state-owned monopolies in the economic life of the country], [in:] Na froncie gospodarczym [In the economic front], Wydawnictwo „Drogi”, Warsaw 1928, p. 238-259.
Janus P. (2009), W nurcie polskiego etatyzmu. Stefan Starzyński i Pierwsza Brygada Gospodarcza 1926-1932 [Polish statism. Stefan Starzyński and the First Economic Brigade 1926- 1932], Avalon, Kraków.
Jarosz-Nojszewska A. (2011), Aleksander Konstanty Ivánka (1904-1975), “Gospodarka Narodowa” [National Economy], issue 10, p. 99-115.
Kofman J. (1986), Lewiatan a podstawowe zagadnienia ekonomiczno-polityczne Drugiej Rzeczpospolitej [Leviathan and the basic economic and political issues in the Second Polish Republic], PWN, Warsaw.
Kowalik Tadeusz [1992], Historia ekonomii w Polsce 1864-1950 [The history of economics in Poland 1964-1950], Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Krahelski A. (1928), Sprawa przedsiębiorstw państwowych i udziału państwa w przedsiębiorstwach prywatnych [The problem of state-owned companies and the state-owned shares in private companies], [in:] Zagadnienia gospodarcze Polski współczesnej [Economic problems of contemporary Poland], publication of the “Przemysł i Handel” magazine, Warsaw, p. 128-166.
Krahelski A. (1928b), Inicjatywa prywatna a inicjatywa państwowa [Private enterprises and state-owned enterprises], [in:] Na froncie gospodarczym [In the economic front], Wydawnictwo „Drogi”, Warsaw 1928.
Krzyżanowski A. (1995), Etatyzm w Polsce [Statism in Poland], [in:] Liberalizm w ekonomii Drugiej Rzeczpospolitej [Liberalism in the economy of the Second Polish Republic], Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Landau Z., Tomaszewski J. (1967), Gospodarka Polski międzywojennej 1918-1939 [Economy in Poland in the years 1918-1939], Vol. I - W dobie inflacji 1918-1923 [The years of inflation 1918-1923], KiW, Warszawa.
Lisiecka Ł. (1997), Sfery przemysłowe wobec roli państwa w gospodarce - doświadczenia II Rzeczypospolitej [Industrial circles towards the role of the state in the economy - the experiences of the Second Polish Republic], [in:] Myśl ekonomiczna II Rzeczpospolitej. Materiały z konferencji pod red. Urszuli Zagóry-Jonszty. Wisła 22-14.10.1997 [The economic thought of the Second Polish Republic. Materials from the conference ed. by Urszula Zagóra- Jonszta. Wisła 22-24.10.1997], Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice, 144-154.
Lityńska A. (1998), Szkoła krakowska 1921-1939 [The Kraków School 1921-1939], Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków.
Lulek T. (1932a), Przedsiębiorstwa państwowe [State-owned companies], [in:] Etatyzm w Polsce [Statism in Poland], Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, p. 235-317.
Lulek T. (1932b), Przywileje podatkowe przedsiębiorstw publicznych w Polsce [Taxation privileges of public companies in Poland], [in:] Etatyzm w Polsce [Statism in Poland], Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, p. 131-182.
Peche C. (1931), Rozwój przemysłu w Polsce [The development of industry in Poland], Vol. 1, „Droga”, Warsaw, p. 235-250. Pięć lat na froncie gospodarczym [Five years in the economic front], (1931), „Droga”, Warsaw. Program gospodarczy Centralnego Związku Przemysłu Polskiego [The economic program of the Central Association of the Polish Industry] (1933), Warsaw. Przemówienie p. posła prof. Krzyżanowskiego [The speech of professor Krzyżanowski, MP], (1929) [in:] Zagadnienia etatyzmu w Polsce [The problems of statism in Poland], Warsaw.
Rose E. (1922), Bilans gospodarczy trzech lat niepodległości [Economic balance of the three years of independence], Gebethner i Wolff, Warsaw.
Rose E. (1928), W obliczu nowych haseł [In the face of new slogans], “Przegląd Gospodarczy” (Econonic Review), issue 19, p. 946-949.
Roszkowski W. (1981), Etatyzm, [Statism] [in:] Encyklopedia Historii Gospodarczej Polski do 1945 roku [Encyclopedia of the Polish economic history until 1945], vol. I, Wiedza Powszechna, Warsaw.
Starzyński S. (1927), Rok 1926 w życiu gospodarczem Polski [The year 1926 in the Polish economic life], Ministerstwo Skarbu (Ministry of State Treasury), Warsaw.
Starzyński S. (1929), Rola państwa w życiu gospodarczem [The role of the state in economy], Przemysł i Handel (Industry and Trade), Warsaw.
Starzyński S. (1931), Pięć lat na froncie gospodarczym [Five years in the economic front] vol. 1, „Droga”, Warsaw, p. 3-41.
Wierzbicki A. (2001), Żywy Lewiatan. Wspomnienia [Living Leviathan. Recollections], Iskry, Warsaw.
Wierzbicki A. (1929), Zagadnienie etatyzmu i neoetatyzmu w Polsce [The problems of statism and neostatism in Poland], Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, Warsaw.
Zagóra-Jonszta U. (1991), Spory o model gospodarki Drugiej Rzeczypospolitej: problemy etatyzmu, planowania i kartelizacji] [Conflicts over the model of economy of the Second Polish Republic: problems of statism, planning and cartelization], Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego, Katowice.
Zagóra-Jonszta U. (1993), Pierwsza Brygada Gospodarcza i Klub Gospodarki Narodowej wobec ekonomicznej roli państwa [The First Economic Brigade and the National Economy Club and the economic role of the state], “Ekonomista”, 1993, issue 2.
Zagóra-Jonszta U. (1996), Etatyzm w polskiej myśli społeczno-ekonomicznej Górnego Śląska 1922-1939 [Statism in the Polish socio-economic thought in the Upper Silesia in the years 1922-1939], UW. CBŚiB, Wrocław.
Zagóra-Jonszta U. (1997a), Etatyzm w ujęciu przedstawicieli myśli akademickiej i zwolenników interwencjonizmu państwowego [Statism according to the representatives of the academic circles and the proponents of state-owned interventionism], [in:] Myśl ekonomiczna II Rzeczpospolitej. Materiały z konferencji pod red. Urszuli Zagóry-Jonszty. Wisła 22-24.10.1997 [The economic thought of the Second Polish Republic. Materials from the conference ed. by Urszula Zagóra-Jonszta. Wisła 22-24.10.1997], Akademia Ekonomiczna w Katowicach, Katowice, 1997.
Zagóra-Jonszta U. (1997 b), Uwagi na marginesie polemiki wokół interwencjonizmu państwowego w latach 1918-1939 [Notes concerning the conflict over state-owned interventionism in the years 1918-1939], “Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Katowicach” (Katowice School of Economics Scientific Journals), issue 140, p. 108-109.
Zweig F. (1932), Jaki winien być kierunek interwencjonizmu państwowego [The direction of stateowned interventionism?], [in:] Etatyzm w Polsce [Statism in Poland], Wydawnictwa Towarzystwa Ekonomicznego w Krakowie, Kraków, p. 320-332.
Zweig F. (1981), Zmierzch czy odrodzenie liberalizmu? [Decline or Revival of Liberalism?], Oficyna Liberałów, Warsaw.
License
Copyright (c) 2021 Anna Jarosz-Nojszewska
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.