Keywords
agriculture
demography
20th century Polish history
How to Cite
Number of views: 97
Number of downloads: 63
Abstract
Population censuses have been organised sporadically since antiquity, but in the 19th century they acquired a universal character. These censuses are a good source of information on the rural population, but it was not until the introduction of systematic national agricultural censuses that a broader picture of the countryside and agriculture was obtained. In the censuses conducted after 1918 in Poland, there was a fixed catalogue of questions on the characteristics of farms, but each time new questions were also introduced to reflect the specificity of agriculture in a given historical period. The censuses were conducted on a fairly regular basis and, therefore, they provide valuable information for comparative analyses. Due to their universality and thematic scope, they also collect data on demography and socio-professional and economic relations that are not available in other sources.
References
Dz.U. 1970 No 17 item 147 – Dziennik Ustaw, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 lipca 1970 r. w sprawie przeprowadzenia Narodowego Spisu Powszechnego 1970 r.
Dz.U. 1985 No 45 item 220 – Dziennik Ustaw, Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 września 1985 r. w sprawie przeprowadzenia w 1986 r. spisu ludności w indywidualnych gospodarstwach rolnych.
Dz.U. 1996 No 34 item 147 – Dziennik Ustaw, Ustawa z dnia 2 lutego 1996 r. o powszechnym spisie rolnym 1996 roku.
Dz.U. 2004 No 65 item 600 – Dziennik Ustaw, Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych wymagań utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej.
M.P. 1950 No 92 item 1140 – Monitor Polski, Zarządzenie Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego z dnia 11 sierpnia 1950 r. w sprawie szczegółowego określenia zakresu Narodowego Spisu Powszechnego 1950 r.
M.P. 1970 No 25 item 214 – Monitor Polski, Zarządzenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 18 lipca 1970 r. w sprawie szczegółowego zakresu Narodowego Spisu Powszechnego 1970 r.
Baranowicz, E., Landau, L. (2002) ‘Możliwości wykorzystania wyników spisu ludności dla badań monograficznych’, in Strzelecki, Z., Toczyński, T. and Latuch, K. (eds) Spisy ludności Rzeczypospolitej Polskiej 1921–2002: wybór pism demografów. Warszawa: Polskie Towarzystwo Demograficzne, Główny Urząd Statystyczny, pp. 232–235.
Czerniewski, K. (1959) ‘Powszechny spis rolny 1960 roku’, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 36(6), pp. 30–48.
Domaszewicz, B., Łączyński, A. (2011) ‘Powszechny Spis Rolny 2010’, Wiadomości Statystyczne, 605(10), pp. 10–22.
‘Dziś wszyscy oczekujemy komisarzy spisowych’ (1950) Kurier Szczeciński, 331 (2 December), p. 1. https://zbc.ksiaznica.szczecin.pl/dlibra/publication/33633/edition/31996/content. Accessed 30 June 2022.
Gorlach, M., Drąg, Z., Nowak, P. (2004) ‘Ku wsi zdezagraryzowanej? Ludność wiejska i rolnicza w świetle wybranych danych spisu powszechnego’, Studia Socjologiczne, 172(1), pp. 31–45.
Guldon, Z., Wajda, K. (1970) Źródła statystyczne do dziejów Pomorza Wschodniego i Kujaw od XVI do początków XX wieku. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Holzer, J.Z. (2002) ‘Powszechne spisy ludności. Świat – Europa – Polska’, in Strzelecki, Z., Toczyński, T. and Latuch, K. (eds) Spisy ludności Rzeczypospolitej Polskiej 1921–2002: wybór pism demografów. Warszawa: Polskie Towarzystwo Demograficzne, Główny Urząd Statystyczny, pp. 30–53.
Janiszewski, T. (2002) ‘Powszechny spis ludności’, in Strzelecki, Z., Toczyński, T. and Latuch, K. (eds) Spisy ludności Rzeczypospolitej Polskiej 1921–2002: wybór pism demografów. Warszawa: Polskie Towarzystwo Demograficzne, Główny Urząd Statystyczny, pp. 114–115.
Januszewska, J., Kurkowski, K., Piskorz, J. (2002) ‘Technologia rejestracji i zbierania danych w spisach 2002 r.’, Wiadomości Statystyczne, 1, pp. 34–51.
Jarosz, M. (2004) ‘Narodowy Spis Powszechny 2002. Zalety i wady’, Studia Socjologiczne 172(1), pp. 9–17.
Jedruchowski, S. (1950) ‘Akcja ogólnonarodowa o wielkim znaczeniu. Narodowy Spis Powszechny’, Kurier Szczeciński, 331 (1 December), pp. 1–2. https://zbc.ksiaznica.szczecin.pl/dlibra/publication/33632/edition/31995/content. Accessed 30 June 2022.
Krywult-Albańska, M. (2012) ‘Spis powszechny jako źródło informacji o ludności’, Studia Socjologiczne, 4(207), pp. 87–107.
Krzywicki, L. (2002) ‘Wartość spisu jednodniowego’, in Strzelecki, Z., Toczyński, T. and Latuch, K. (eds) Spisy ludności Rzeczypospolitej Polskiej 1921–2002: wybór pism demografów. Warszawa: Polskie Towarzystwo Demograficzne, Główny Urząd Statystyczny, pp. 131–143.
Kuklo, C. (2017) ‘Polska myśl i praktyka statystyczna do końca XVIII wieku’, in Kubiczek, F. (ed.) Historia Polski w liczbach. Tom IV. Statystyka Polski dawniej i dziś. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, pp. 19–66.
Kumor, B. (1972) ‘Spisy ludności Galicji w Galicji z lat 1800–1808’, Przeszłość Demograficzna Polski, 5, pp. 65–82.
Łazowska, B. (2017) ‘Główny Urząd Statystyczny w latach 1945–1989’, in Kubiczek, F. (ed.) Historia Polski w liczbach. Tom IV. Statystyka Polski dawniej i dziś. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, pp. 255–334.
Nadobnik, M. (2002) ‘Pierwszy spis ludności w Polsce. Najważniejsze wiadomości o przyszłym spisie z dnia 30-go września 1921 roku’, in Strzelecki, Z., Toczyński, T. and Latuch, K. (eds) Spisy ludności Rzeczypospolitej Polskiej 1921–2002: wybór pism demografów. Warszawa: Polskie Towarzystwo Demograficzne, Główny Urząd Statystyczny, pp. 122–130.
Obwieszczenie Wojewody Lubelskiego w sprawie drugiego spisu powszechnego (1931) Archiwum Państwowe w Lublinie, 645: Państwowy Bank Rolny – Oddział w Lublinie. https://lublin.ap.gov.pl/22347-2/. Accessed 30 June 2022.
Odezwa Marszałka Sejmu W. Trąmpczyńskiego, tłumacząca cele spisu powszechnego (1921) Archiwum Państwowe w Lublinie. https://lublin.ap.gov.pl/22347-2/. Accessed 30 June 2022.
Padowicz, Z. (2002) ‘Spis powszechny 1960 roku’, in Strzelecki, Z., Toczyński, T. and Latuch, K. (eds) Spisy ludności Rzeczypospolitej Polskiej 1921–2002: wybór pism demografów. Warszawa: Polskie Towarzystwo Demograficzne, Główny Urząd Statystyczny, pp. 340–358.
Pociecha, J. (2017), ‘Polska statystyka publiczna – od Sejmu Czteroletniego do współczesności’, Folia Oeconomica Cracoviensia, 58, pp. 5–22.
Rzepkowski, A., Janczak, J.K. (1994) ‘Statystyka ludności Królestwa Polskiego w drugiej połowie XIX w.’, Przeszłość Demograficzna Polski, 19, pp. 47–116.
Spis Powszechny z 6 grudnia 1960 r. Wyniki ostateczne. Gospodarstwa indywidualne (1965) Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Strzelecki, Z. (2009) ‘Spisy powszechne w Polsce a potrzeby informacyjne administracji państwowej’, Wiadomości Statystyczne, 579(8), pp. 1–14.
Szturm de Sztrem, E. (2002), ‘Prawdziwa statystyka’, in Strzelecki, Z., Toczyński, T. and Latuch, K. (eds) Spisy ludności Rzeczypospolitej Polskiej 1921–2002: wybór pism demografów. Warszawa: Polskie Towarzystwo Demograficzne, Główny Urząd Statystyczny, pp. 228–231.
Tematyka i organizacja spisów powszechnych w Polsce (1981) Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Zegar, J.S. (1999) Ludność rolnicza i gospodarstwa chłopskie w świetle Powszechnego Spisu Rolnego z 1996 roku. Kryteria – ludność – gospodarstwa – polityka. Warszawa: Komitet Badań Naukowych.
Zegar, J.S. (2002) ‘Użyteczność Powszechnego Spisu Rolnego 2002 (PSR 2002) dla opisu wsi i rolnictwa’, Wiadomości Statystyczne, 1, pp. 96–103.
License
Copyright (c) 2022 Małgorzata Machałek
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.