Słowa kluczowe
pucharek dzwonowaty
karafka
świecznik
naczynie o charakterze sakralnym
plebania farna
kolegiata
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 47
Liczba pobrań: 28
Abstrakt
W 2017 roku w trakcie sprawowania nadzorów archeologicznych nad kładzeniem izolacji przeciwwilgociowej na zewnętrzne lica fundamentów poznańskiej plebani farnej, zlokalizowanej przy ul. Klasztornej 11, odkryto szklane naczynie, pierwotnie stanowiące wkład do tzw. wiecznej lampy. Pojemnik zachował się niemal w całości, utrącony miał tylko kilkucentymetrowy fragment soplowatego zakończenia. Analiza tego cennego artefaktu wykazała, że jest to przypuszczalnie wyrób z 2. połowy XVII wieku i był na wyposażeniu kolegiaty miejskiej pw. św. Marii Magdaleny. Po utraceniu przez świątynię funkcji sakralnych i jej zburzeniu klosz przechowywano na plebanii farnej. Podczas XIX-wiecznej naprawy fundamentów plebani jako bezużyteczny śmieć został wrzucony do wykopu. Rzeczona lampa jest obecnie jednym z niewielu zachowanych elementów z dawnego wyposażenia kolegiaty.
Bibliografia
Andrzejewska, A. (1996). Szkło naczyniowe z klasztoru oo. Dominikanów w Brześciu Kujawskim, województwo włocławskie. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica, (20), 123–153. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6034.20.10
Ciepiela, S. (1966). Pucharki dzwonowate w Polsce od końca XVI do końca XVII wieku. Szkło i Ceramika, 17(9), 248–253.
Danilewicz, J. (1948). Kościół i jego wnętrze w świetle przepisów prawno-liturgicznych. Kielce.
Gałka, W. (2000). O architekturze i plastyce dawnego Poznania do końca epoki baroku. Poznań.
Kalbarczyk, A. (1997). Nowożytne pucharki dzwonowate z zespołu klasztornego w Trzemesznie. [Maszynopis w bibliotece Instytutu Archeologii i Etnologii UMK w Toruniu]. Toruń.
Kurzawa, Z., Kusztelski, A., & Linette, E. (1998). Kolegiata farna p.w. św. Stanisława bpa, dawne kolegium i szkoła jezuicka oraz probostwo farne. W: Z. Kurzawa & A. Kusztelski (red.), Katalog zabytków sztuki. Miasto Poznań. Śródmieście. Kościoły i klasztory (cz. II/1, ss. 1–49). Warszawa.
Kutyłowska, I. (1999). Późnośredniowieczne i nowożytne szkła odkryte w kaplicy św. Trójcy w Lublinie. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 27, 133–143.
Kürbis, B. (1996). Wstęp. W: Mistrz Wincenty Kadłubek, Kronika polska (wyd. 2, ss. III–CXXXII). Wrocław.
Olczak, J. (1997). Domniemana funkcja liturgiczna i pochodzenie szklanych pucharków dzwonowatych z XVII–XVIII wieku na terenie Polski. Archaeologia Historica Polona, 5, 223–235.
Olczak, J. (2000). Liturgiczna funkcja szklanych naczyń odkrytych w kościele św. Leonarda w Lubiniu, woj. wielkopolskie. W: A. Buko & P. Urbańczyk (red.), Archeologia w czasie i przestrzeni (ss. 621–632). Warszawa.
Olczak, J. (2005). Nowe materiały do dziejów użytkowania szkła na ziemiach polskich (część 4). Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia, 29, 243–267.
Kodeks prawa kanonicznego. (1983). Kodeks prawa kanonicznego promulgowany przez papieża Jana Pawła II w dniu 25 stycznia 1983 roku (stan prawny na dzień 8 grudnia 2021 roku). https://www.katolicki.net/ftp/kodeks_prawa_kanonicznego.pdf (dostęp: 16 września 2024 r.)
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Piotr Wawrzyniak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie posiada autor/autorzy utworu, który/którzy udzielają licencji do jego opublikowania Czasopismu. Prace publikowane w czasopiśmie dostępne są na licencji Creative Commons: CC BY-ND.